De Europese Commissie lanceert een vrijwillig solidariteitsmechanisme waarbij lidstaten elkaar deze winter kunnen helpen bij een acuut tekort aan een bepaald geneesmiddel. Dat staat in een mededeling over de bevoorradingszekerheid van medicijnen die de Commissie heeft gepresenteerd.
De Europese aandacht voor de beschikbaarheid van geneesmiddelen is sterk toegenomen sinds verscheidene lidstaten vorige winter te kampen kregen met tekorten aan antibiotica, pijnstillers en andere medicijnen. Zo trok de Belgische minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke de voorbije maanden mee aan de kar om tot meer Europese samenwerking en coördinatie te komen.
De Commissie pikt onder meer het voorstel op om een mechanisme op te zetten waarop een lidstaat met een acuut tekort aan een bepaald medicijn een beroep kan doen. Andere lidstaten kunnen dan op vrijwillige basis dat geneesmiddel uit hun voorraden leveren. Tegen eind 2023 wil de Commissie ook een lijst van "kritieke geneesmiddelen" publiceren. Het is de bedoeling om de aanvoerketens van deze medicijnen in kaart te brengen en, indien nodig, maatregelen voor te stellen om de bevoorradingszekerheid te versterken.
Europese alliantie
Tegen begin 2024 zou de Commissie ook een Europese alliantie voor kritieke geneesmiddelen in het leven willen roepen. In die alliantie zouden Europese en nationale overheden, farmabedrijven en het maatschappelijke middenveld bekijken hoe men de productie op Europese bodem kan versterken en de toeleveringsketens kan diversifiëren. Sinds de coronapandemie is immers duidelijk geworden dat de afhankelijkheid van derde landen afgebouwd moet worden. De alliantie zou het pad kunnen effenen naar een mogelijke wet hierover.
Staatssteun
In een reactie wijst minister Vandenbroucke erop dat de Commissie de Europese productie van bepaalde medicijnen als een zaak van algemeen publiek belang zou willen behandelen. Daardoor zouden producenten staatssteun kunnen krijgen in ruil voor een publieke dienstverlening "Dat is een enorme stap vooruit. Enkel zo zorgen we ervoor dat elke patiënt in ons land én in de rest van de Europese Unie verzekerd is van levensnoodzakelijke geneesmiddelen", zegt Vandenbroucke.
De Commissie zette de voorbije maanden al wat stappen om de beschikbaarheid van antibiotica voor deze winter te garanderen. Op basis van de huidige informatie verwacht ze dat er voldoende aanbod van de belangrijkste antibiotica zal zijn indien de vraag niet aanzienlijk zou afwijken van de voorbije jaren. Voor de volgende winter plant ze een gemeenschappelijke aanbesteding voor antibiotica.
