Een boete opleggen aan bedrijven met buitensporig veel langdurig zieken is slechts één maatregel van een groter pakket om meer mensen opnieuw aan het werk te krijgen. Zo verdedigt het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) de maatregel. N-VA parlementslid Axel Ronse en Lode Godderis, CEO bij preventiedienst IDEWE, uitten eerder kritiek in Het Laatste Nieuws op de sancties.

"Ik heb geen weet van cijfers die het succes van zo'n boetesysteem aantonen", zegt Godderis, die ook hoogleraar aan de KU Leuven is. "Boetes werken enkel als de 'overtreder' direct verantwoordelijk is, maar hier heeft de werkgever niet erg veel middelen in handen om een langdurig zieke werknemer te bewegen."

Donderdag raakte bekend dat het ziekteverzuim blijft stijgen en dat cijfers voor middellang absenteïsme (een maand tot een jaar afwezig wegens ziekte) en langdurig absenteïsme (langer dan een jaar) recordhoogtes bereiken.

Om bedrijven te stimuleren om zieke werknemers sneller opnieuw aan het werk te krijgen, riep de regering de 'responsabiliseringsbijdrage' in het leven. Het boetegeld gaat volledig naar fondsen die inzetten op preventie. Sinds het begin van de regeling in oktober 2022 werd de bijdrage al 942 keer opgelegd (tot en met maart 2024), goed voor een totaal van 7,9 miljoen euro aan boetes.

Maar volgens Ronse kan het sanctioneren van werkgevers een averechts effect hebben. "Dit kan werkgevers ontmoedigen om nog jobkansen te geven aan sollicitanten die langdurig ziek of invalide geweest zijn, uit angst om bestraft te worden als deze mensen opnieuw uitvallen."

Maar die boete is slechts een deel van het schema aan maatregelen, zegt Arne Brinckman, woordvoerder van minister Vandenbroucke. "We voeren een volledig beleid waarin iedereen geresponsabiliseerd wordt: werkgevers, werknemers, bedrijfsartsen en mutualiteiten." Vandenbroucke riep de werkgevers en werknemers donderdag op om cao's vast te leggen rond preventie en het gebruik van het boetegeld.