In drinkwaterbekkens in heel Vlaanderen is trifluorazijnzuur (TFA), de kleinste PFAS-variant, aangetroffen. Dat blijkt vrijdag uit metingen van drinkwaterbedrijf De Watergroep die VRT NWS opvroeg. Het probleem is het grootst in West-Vlaanderen.

TFA staat bekend om zijn slechte afbreekbaarheid en mogelijke schadelijke effecten op de gezondheid. Via de regen, mist, wolken, waterlopen en riolen komt het ook in ons drinkwater terecht. Het is voorlopig onduidelijk wat het gezondheidsrisico precies is. Landbouw en een geschiedenis van industrie zijn belangrijke bronnen van TFA.

De Watergroep meet met grote voorsprong de hoogste waarden aan de kraan en in de waterbekkens in West-Vlaanderen. Onder meer in Zillebeke, Zedelgem, Poperinge en Ieper is er veel TFA aangetroffen. Het grootste drinkwaterbedrijf van Vlaanderen verzamelde 924 stalen in de eerste jaarhelft van dit jaar. 

Vlaanderen hanteert een voorlopige advieswaarde voor TFA van 15,6 microgram per liter drinkwater, zo kondigde Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V) dinsdag aan. De relatief hoge waarden van De Watergroep in West-Vlaanderen blijven evenwel onder de Vlaamse voorzorgsdrempel. In Wallonië en Nederland wordt de grens van 2,2 microgram per liter gehanteerd, wat lager is dan enkele gemeten waarden. Oppositiepartij Groen reageerde "gechoqueerd" op de hogere norm in Vlaanderen. 

Het Departement Zorg verdedigt de "solide onderbouwde" stofspecifieke advieswaarde en verduidelijkt dat die aangeeft vanaf welke dosis mogelijke gezondheidseffecten niet uit te sluiten zijn. Die drempel biedt een toetsingswaarde om gezondheidsrisico's te beoordelen en eventueel normen op te baseren. Volgens het Departement zijn er evenwel geen acute gezondheidsrisico's verbonden aan TFA. 

De norm kan in de toekomst worden aangepast door verder onderzoek. "De Nederlandse autoriteiten gebruikten een andere benadering, waarbij ze kijken naar de eventuele gezondheidsrisico's van TFA in combinatie met die van andere PFAS, een zogeheten mengselbenadering", legt het Departement uit in een verklaring. "Het onderzoeksrapport toonde echter aan dat er veel onzekerheden en aannames zijn in die methodologie. (...) Een stofspecifieke benadering is daarom beter onderbouwd." 

Hoewel er op dit moment geen reden is om de kwaliteit van het drinkwater in vraag te stellen, wordt aan de drinkwaterbedrijven gevraagd om, net zoals voor andere PFAS, te bekijken welke maatregelen er genomen kunnen worden om de TFA-niveaus in het drinkwater zo laag mogelijk te houden. Eerder bleek dat TFA ook aanwezig is in het drinkwater in Brussel en Wallonië. De stof zou zo goed als overal in Europa voorkomen.