Patiënten die tijdens hun eerste week op intensieve zorg geen infuusvoeding toegediend krijgen, hebben een betere en stabielere bloedsuikerspiegel. Dat blijkt uit een grootschalige klinische studie bij ruim 9.200 patiënten, waaraan het UZ Leuven meegewerkt heeft met het UZ Gent en het Jessa Ziekenhuis Hasselt.

Dat een normale en stabiele bloedsuikerspiegel belangrijk is voor patiënten op intensieve zorg, was al langer geweten. Tussen 2001 en 2009 voerde het onderzoeksteam aan UZ Leuven verschillende studies uit die aantoonden dat het voorkomen van een sterk verhoogde bloedsuikerspiegel met insuline zorgt voor een kleinere kans op orgaanfalen en een kleiner risico op overlijden op intensieve zorg. Te hoge suikerwaardes tijdens ernstige ziekte kunnen immers leiden tot extra schade aan de cellen van organe n als de nieren, lever en hersenen.

Het idee om naar infuusvoeding te kijken als oorzaak van de vaak veel te hoge bloedsuikerspiegel van patiënten op intensieve zorg, kwam enkele jaren nadien. Vergelijk het met een gewone ziekte als griep: als je griep hebt, is de eerste reactie van je lichaam om niet te eten, vertelt professor en intensivist Greet Van den Berghe (UZ Leuven). "Vasten heeft namelijk voordelige effecten om te herstellen van ziekte. Het idee om artificiële voeding via infusen toe te dienen, staat daar haaks op. We wilden nagaan wat er gebeurde als een week gewacht werd met infuusvoeding toe te dienen."

Zo toonden eerdere studies van UZ Leuven, in 2011 en 2016, ook al wetenschappelijk aan dat infuusvoeding geven in de eerste week na de opname op intensieve zorg het herstel afremt. "Onze nieuwe studie is het missende puzzelstukje in de complexe puzzel van de metabole controle van patiënten op intensieve zorg", zegt professor Van den Berghe. "We zagen dat, zonder die infuusvoeding, ook de bloedsuikerspiegel op een normaler niveau bleef, terwijl de kunstmatige voeding ervoor zorgt dat de suikerwaardes juist stegen."

Doordat de bloedsuikerspiegel vanwege de infuusvoeding steeg, moesten artsen deze opnieuw naar beneden halen met een, vaak hoog gedoseerd, insuline-infuus. Zonder het gebruik van de infuusvoeding was er veel minder nood aan insuline, zonder nadelig effect op de overlevingskansen van de patiënt.

"Er zijn dus meerdere winsten te boeken door iets niet te doen", vat Van den Berghe samen. "Er moet geen - dure - infuusvoeding worden toegediend. Hierdoor blijft de bloedsuikerspiegel op een normaler niveau en moet er nadien dan ook geen, of toch veel minder, insuline worden bijgegeven."

Van den Berghe raadt ziekenhuizen aan om geen infuusvoeding meer te geven aan patiënten tijdens hun eerste week op intensieve zorg. "Als er bij kritieke patiënten toch insuline moet worden toegediend, moet dit gebeuren met goede hulpmiddelen. UZ Leuven heeft daarvoor een computeralgoritme ontwikkeld dat insuline uiterst accuraat toedient."

Omdat de vorige studies steeds werkten met de grens van een week, is dat ook het opzet geweest van het nieuwe onderzoek. "Het idee erachter was dat je in de natuur ook minstens een week zonder eten kan. Maar of het bijvoorbeeld interessant is om tien dagen te wachten met infuusvoeding, weten we op dit moment nog niet."

De studie, uitgevoerd in samenwerking met het UZ Gent en het Jessa Ziekenhuis Hasselt, is gepubliceerd in het gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift New England Journal Of Medicine.