Vandaag, op de Werelddag tegen de doodstraf, lanceert Amnesty International een nieuwe petitie voor de vrijlating van Ahmadreza Djalali gericht aan de Zweedse regering. De Iraans-Zweedse wetenschapper is beschuldigd van spionage en ter dood veroordeeld in Iran. Zweden moet een krachtdadige strategie ontwikkelen om hem vrij te krijgen, voor het te laat is.
Dr. Ahmadreza Djalali is een gerenommeerde academicus met een groot internationaal netwerk, ook in ons land werkte hij als gastprofessor aan de VUB. Omdat hij weigerde zijn netwerk in te zetten om te spioneren voor Iran, houdt het Iraanse regime hem al meer dan zeven jaar in willekeurige opsluiting. Er is bovendien een groot risico dat hij geëxecuteerd zal worden. De Iraanse autoriteiten gebruiken de doodstraf namelijk steeds vaker als instrument van politieke onderdrukking. Zo executeerden ze op 6 mei 2023 een andere Zweeds-Iraanse man, Habib Chaab (Asyoud).
Volgens Amnesty International wordt Ahmadreza Djalali gegijzeld. De mensenrechtenorganisatie voert al meer dan zeven jaar lang actie voor zijn vrijlating. In een nieuwe petitie richt ze zich tot de Zweedse autoriteiten, om hen tot actie aan te zetten voor dr. Djalali.
‘Zweden moet meer doen’
“Zweden moet meer doen om zijn staatsburger terug thuis te krijgen, door voor en achter de schermen te ijveren voor de vrijlating van Ahmadreza. Druk en samenwerking langs zowel diplomatieke, politieke en juridische wegen kan een doorbraak mogelijk maken en zijn leven redden. Het is hoog tijd dat Ahmadreza zijn vrouw, dochter en zoon eindelijk terug in de armen kan sluiten”, aldus Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen.
“We zijn Amnesty erg dankbaar voor de voortdurende steun en acties voor Ahmadreza, waaronder deze campagne. Het is heel belangrijk voor ons om de Zweedse regering aan te spreken, die te stil en passief is geweest in de zaak van mijn man. Ahmadreza wordt al bijna acht jaar willekeurig vastgehouden en zit van alle EU-gijzelaars al het langste vast. Hem hangt ook de meest onmenselijke vorm van foltering boven het hoofd: de doodstraf. We kunnen niet leven in een wereld waar een onschuldige dokter en vader gegijzeld wordt en regeringen zich niet meer uitspreken over zijn zaak. We hopen dat dit meer aandacht voor zijn zaak zal brengen en de Zweedse regering zal aansporen om zijn zaak de nodige aandacht te geven. We hopen dat we nog meer mensen kunnen bereiken en samen kunnen vechten voor Ahmadreza’s vrijheid”, reageert Vida Mehrannia, de echtgenote van Ahmadreza Djalali, vanuit Zweden waar ze woont met hun twee kinderen.
Ter herinnering:
- Prof. dr. Ahmadreza Djalali is gespecialiseerd in rampengeneeskunde en werd in april 2016 tijdens een werkbezoek in Iran gearresteerd en beschuldigd van spionage. De eerste tien dagen wist niemand waar hij werd vastgehouden. In de gevangenis werd Djalali onderworpen aan psychische foltering om hem te doen bekennen dat hij een spion was voor “vijandelijke staten”. Hij zat de eerste drie maanden in de isoleercel en zijn advocaat mocht hem pas zeven maanden na zijn arrestatie bezoeken. Na een manifest oneerlijk proces werd Djalali eind oktober 2017 ter dood veroordeeld op grond van “verspreiden van corruptie op aarde” (efsad-e fel-arz).
- Op 9 december 2018 vernamen zijn advocaten dat het Hooggerechtshof zijn doodvonnis had bekrachtigd zonder hen in de gelegenheid te stellen zijn verdediging te voeren. Op 24 november 2020 kreeg Ahmadreza Djalali te horen dat zijn executie een week later zou plaatsvinden. Na internationale verontwaardiging werd de intentie tot executie van Djalali op 2 december 2020 stopgezet. Het Hooggerechtshof heeft zijn meervoudige verzoeken om een rechterlijke toetsing afgewezen. Ahmadreza Djalali's doodvonnis is definitief en kan worden uitgevoerd.
- Van eind november 2020 tot begin april 2021 hebben agenten van de inlichtingendienst Djalali gefolterd en anderszins mishandeld terwijl hij incommunicado werd vastgehouden in langdurige eenzame opsluiting in afdeling 209 van de Evin-gevangenis in Teheran, die onder controle staat van het ministerie van Inlichtingen. Ze lieten 24 uur per dag een fel licht branden in zijn cel, wat hem naar eigen zeggen grote mentale ellende bezorgde, en dwongen hem meer dan vijf maanden op de grond te slapen op een dunne deken.
- Gedetailleerd onderzoek van Amnesty International toonde toenemend bewijs dat de Iraanse autoriteiten zich ook schuldig maken aan gijzeling van Ahmadreza Djalali, en hebben gedreigd hem te executeren om Zweden te dwingen een gevangen voormalige Iraanse ambtenaar, Hamid Nouri, uit te leveren. Nouri werd in 2022 door een Zweedse rechtbank veroordeeld voor misdaden in verband met de Iraanse gevangenismoorden van 1988. De gijzelneming is verder ook een tactiek van Iran om toekomstige vervolging van Iraanse ambtenaren af te schrikken.
- Amnesty International beschouwt Ahmadreza Djalali als een gewetensgevangene die enkel werd gevangengenomen en veroordeeld omdat hij weigert zijn academische banden te gebruiken om te spioneren voor Iran. Al meer dan zeven jaar lang voert de mensenrechtenorganisatie samen met zijn familie campagne voor zijn vrijlating.
- In 2017 lanceerde Amnesty International een petitie gericht aan de Iraanse autoriteiten die oproept de doodstraf tegen Djalali in te trekken en zijn vrijlating eist. In België schaarden al meer dan 160.000 mensen zich achter deze niet-aflatende oproep, zodat hij herenigd kan worden met zijn vrouw en kinderen.
Lees hier hoe de onschuldige professor in de cel belandde.
> Deskundigen vragen vrijlating Djalali, toestand kritiek
