Akoestische slaapstimulatie kan de slaap van Alzheimerpatiënten mogelijk verbeteren. Dat blijkt uit een eerste pilootstudie van de KU Leuven bij zeven Alzheimerpatiënten.

Mensen met de ziekte van Alzheimer, de meest voorkomende vorm van dementie, hebben vaak ook te kampen met slaapproblemen. Gebrekkige slaap wordt zelfs beschouwd als een mogelijke katalysator van neurodegeneratie. Eerdere studies hebben al aangetoond dat mensen met weinig nachtrust, minder dan zes uur slaap, een groter risico lopen om later dementie te ontwikkelen. 

"Eén van de meest opvallende veranderingen bij personen met de ziekte van Alzheimer is de vermindering van slow-wave sleep. Dat is de diepste slaapfase", duidt professor Maarten Van Den Bossche, ouderenpsychiater gespecialiseerd in slaapstoornissen. "Eerdere studies hadden al aangetoond dat slaapstimulatie helpt om de slaap te verbeteren bij gezonde mensen. Wij hebben het nu voor het eerst gedaan bij patiënten met Alzheimer." 

De zeven deelnemers aan de studie zaten elk in een gematigd stadium van de ziekte. Ze kregen een plastieken hoofdband om, te vergelijken met een zweetband, die akoestische signalen van 40 decibels door de hersenen stuurde op exact getimde momenten. De eerste twee nachten werd de stimulatie niet ingeschakeld, om een nulmeting te kunnen uitvoeren. Daarna volgden veertien opeenvolgende nachten met hersenstimulatie. 

Als de data van de tweede nacht, zonder stimulatie, vergeleken werden met die van de zestiende nacht, bleek dat er een toename van de slow-wave sleep was bij de patiënten. Bij een aantal deelnemers was de slow-wave sleep drie tot vier keer langer, bij anderen was het verschil beperkter. 

"Belangrijk was dat de diepe slaap verlengd werd, en effectiever was", vertelt professor Van Den Bossche. "De patiënten verdroegen de hoofdband ook, wat ook een belangrijke factor is." 

Of er ook een langdurig effect van de stimulatie is, is nog niet duidelijk. Gezien het kleine aantal proefpersonen, is het ook nog niet mogelijk om algemene conclusies te trekken. "Daar is meer onderzoek voor nodig", stelt de professor. "We zouden meer patiënten met elkaar willen vergelijken en met een controlegroep. Zo kunnen we hopelijk te weten komen waarom het effect bij de ene persoon groter is dan bij de andere." 

De link tussen slaap en dementie, en andere vormen van neurodegeneratie, wordt de laatste jaren meer en meer onderzocht. Of een gebrek aan diepe slaap een echte oorzaak is van dementie, of dat slecht slapen een gevolg is van de ziekte, is nog niet geweten. "Het is wel zeker dat gebrekkig slapen een mogelijke katalysator is van neurodegeneratie", zegt Van Den Bossche. "Hoe slaap neurodegeneratie precies beïnvloedt, weten we nog niet, maar zeker is dat voldoende slaap essentieel is voor de gezondheid van de hersenen."