Sommigen van hen waren nog maar net tieners toen ze zonder hun toestemming een spiraaltje kregen: 67 in Groenland geboren vrouwen hebben maandag een schadeclaim ingediend bij de Deense overheid, die de campagne in alle discretie had georganiseerd. De vrouwen eisen elk 300.000 Deense kronen (ongeveer 40.000 euro).

Op het einde van de jaren 1960, voerde Denemarken een anticonceptiebeleid in om het geboortecijfer te beperken in het Arctische gebied, dat hoewel het sinds 1953 geen kolonie meer was, onder de controle van Kopenhagen bleef. 

Een reeks podcasts gebaseerd op de nationale archieven en uitgezonden in het voorjaar van 2022 door de Deense openbare omroep DR onthulde de reikwijdte van de campagne op het moment dat Denemarken en Groenland, dat in 2009 de status van autonoom gebied kreeg, hun historische relatie onderzochten.

Een onderzoekscommissie naar het anticonceptiebeleid, die vorig jaar van start ging, moet haar bevindingen in 2025 publiceren. Maar de vrouwen in kwestie willen sneller genoegdoening.

"We willen de resultaten van het onderzoek niet afwachten", aldus psychologe Naja Lyberth, die de schadeclaim indiende. "We worden ouder. De oudsten van ons, die in de jaren 60 een spiraaltje geplaatst kregen, zijn geboren in de jaren 40 en naderen de 80", legde ze uit. "We willen nu actie ondernemen."

In de jaren 60 en 70 kregen zowat 4.500 Inuit een spiraaltje ingebracht zonder hun toestemming of die van hun familie.

Volgens Lyberth wist een groot aantal vrouwen niet dat ze een voorbehoedsmiddel droegen en tot voor kort vonden Groenlandse gynaecologen spiraaltjes bij vrouwen die zich niet bewust waren van de aanwezigheid ervan.

"Het is nu al 100 procent duidelijk dat de regering de wet heeft overtreden, onze mensenrechten heeft geschonden en ons ernstige schade heeft berokkend", aldus nog Lyberth.

Volgens haar zal de regering hun verzoeken weigeren in afwachting van de resultaten van het onderzoek. In dat geval zal de zaak voor de rechter worden gebracht.

In 2022 kregen zes Inuit excuses en schadevergoeding, meer dan 70 jaar nadat ze van hun families waren gescheiden om deel te nemen aan een experiment om een Deenssprekende elite op het eiland te creëren.