In het rioolwater in Brussel is het mazelenvirus gevonden, blijkt uit onderzoek van de KU Leuven. Dat meldt Elke Wollants, labmanager bij het Rega Instituut van de KU Leuven, dat geleid wordt door viroloog Marc Van Ranst. Het gaat om het genotype B3 van het virus, een Marokkaanse variant.

Het zou volgens Wollants om een bijzonder hoge concentratie van het mazelenvirus gaan, met een piek op 11 maart. Navraag door de onderzoekster bij Brussels gezondheidsinstituut Vivalis leert echter dat dit jaar slechts achttien gevallen gemeld zijn. "Waarschijnlijk dus een onderschatting", zegt ze. Al wijst ze er ook wel op dat dit type mazelen volgens Sciensano een grote virale lading heeft bij patiëntenstalen, wat de resultaten kan beïnvloeden.

Marokko kampt momenteel met een "historisch grote" mazelenuitbraak. Sinds eind 2023 zijn er al meer dan 25.000 gevallen geregistreerd in het Noord-Afrikaanse land met ongeveer 120 doden tot gevolg. Het type in Brussel aangetroffen is ook van het Marokkaanse genotype B3.

"Het virus is overal in Europa in opmars. Dit is alarmerend. In Nederland telde men op twee weken tijd al 45 gevallen en ook in Spanje en Frankrijk komen ze in de problemen", waarschuwt Wollants. Volgens een recent rapport van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) staat België met 551 gevallen op de vierde plaats in Europa voor het grootste aantal besmettingen tussen 1 februari 2024 en 31 januari 2025.

Wollants roept iedereen op om zijn vaccinatiestatus te controleren. Wie voor 1970 geboren is, heeft de ziekte meestal doorgemaakt en is daardoor beschermd. Dertigers kunnen hun vaccinatiestatus controleren via mijngezondheid.be. Omdat vroegere vaccinaties niet altijd digitaal werden geregistreerd, is het aangewezen om ook oude vaccinatiekaarten of het huisartsendossier te raadplegen. Wie niet of onvolledig gevaccineerd is, kan een gratis inhaalvaccinatie krijgen bij de huisarts. Ook bij twijfel wordt een dubbele inhaalvaccinatie aangeraden.

Vlaanderen

In Vlaanderen zijn er dit jaar al 34 gevallen van de mazelen gemeld. Dat zijn er vrijwel evenveel als in heel 2023 (35). De Vlaamse cijfers gaan tot en met eind februari. "De verhoogde persaandacht en een bewustwordingscampagne van de voorbije weken werken. Sinds januari zijn er al ongeveer 20.000 bestellingen voor vaccins binnengekomen", zegt Joris Moonens, woordvoerder van het Vlaams departement Zorg. Hij benadrukt dat de cijfers hoog zijn, maar dankzij onze hoge vaccinatiegraad niet zo dramatisch als in Roemenië of Marokko.

In België is de rapportering van besmettelijke ziektes sinds de zesde staatshervorming van 2011 een regionale bevoegdheid. Elk gewest houdt de eigen cijfers bij. Die versnippering maakt het moeilijk om een globaal beeld te vormen, klinkt het in onderzoekskringen.

"Kinderen kunnen sterven aan de mazelen", benadrukt Wollants. Symptomen variëren van de typische rode vlekken, die beginnen achter de oren en zich verspreiden over het hele lichaam, tot hoge koorts, diarree, braken, hoesten en een loopneus. Mazelen kunnen leiden tot ernstige complicaties, zoals longontsteking of hersen(vlies)ontsteking.