Een wereldwijde studie suggereert dat het verband tussen luchtvervuiling en antibioticaresistentie in de loop der tijd is versterkt in elk land en op elk continent. De analyse, die gebruik maakt van gegevens uit meer dan 100 landen over een periode van bijna twee decennia, geeft aan dat toegenomen luchtvervuiling in verband staat met toenemende antibioticaresistentie in elk land en op elk continent, geeft the Guardian aan. Een tweede studie legt een link met het gebruik van geestelijke gezondheidszorg.

Het onderzoek wijst er ook op dat het verband tussen de twee in de loop van de tijd sterker is geworden, waarbij stijgingen in luchtvervuiling samenvallen met grotere stijgingen in antibioticaresistentie.

"Onze analyse levert sterk bewijs dat stijgende niveaus van luchtvervuiling samengaan met een verhoogd risico op antibioticaresistentie," schreven onderzoekers uit China en het Verenigd Koninkrijk. "Deze analyse is de eerste die aantoont hoe luchtvervuiling antibioticaresistentie wereldwijd beïnvloedt." Hun bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift Lancet Planetary Health.

Antibioticaresistentie is een van de snelst groeiende bedreigingen voor de wereldgezondheid. Ze kan mensen van elke leeftijd in elk land treffen en doodt volgens schattingen al 1,3 miljoen mensen per jaar.

Probleem verergert door luchtvervuiling

De belangrijkste oorzaken zijn nog steeds misbruik en overmatig gebruik van antibiotica, die worden gebruikt om infecties te behandelen. Maar het onderzoek suggereert dat het probleem wordt verergerd door de toenemende luchtvervuiling.

Het onderzoek heeft niet gekeken naar de wetenschap waarom de twee met elkaar in verband kunnen staan. Er zijn aanwijzingen dat fijnstof PM2.5 antibiotica-resistente bacteriën en resistentiegenen kan bevatten, die kunnen worden overgedragen tussen omgevingen en rechtstreeks door mensen kunnen worden ingeademd, aldus de auteurs.

Luchtvervuiling is nu al het grootste milieurisico voor de volksgezondheid. Langdurige blootstelling aan luchtvervuiling wordt in verband gebracht met chronische aandoeningen zoals hartaandoeningen, astma en longkanker, waardoor de levensverwachting afneemt.

Kortstondige blootstelling aan hoge verontreinigingsniveaus kan hoesten, piepen en astma-aanvallen veroorzaken en leidt wereldwijd tot meer ziekenhuis- en huisartsbezoek.

Tot 840.000 vroegtijdige sterfgevallen

De bevindingen geven aan dat antibioticaresistentie toeneemt met PM2,5, waarbij elke 10% toename in luchtvervuiling gekoppeld is aan een toename in antibioticaresistentie van 1,1%.

Het verband is in de loop van de tijd sterker geworden, waarbij veranderingen in PM2,5-niveaus in recentere jaren tot grotere toenames in antibioticaresistentie leidden. De analyse geeft aan dat antibioticaresistentie als gevolg van luchtvervuiling in verband werd gebracht met naar schatting 480.000 vroegtijdige sterfgevallen in 2018.

Een modellering van mogelijke toekomstscenario's geeft aan dat als het huidige beleid ten aanzien van luchtvervuiling ongewijzigd blijft, de niveaus van antibioticaresistentie tegen 2050 wereldwijd met 17% zouden kunnen toenemen. Het jaarlijkse aantal vroegtijdige sterfgevallen als gevolg van antibioticaresistentie zou kunnen stijgen tot ongeveer 840.000.

De auteurs erkennen de beperkingen van hun studie. Een gebrek aan gegevens in sommige landen kan de algemene analyse hebben beïnvloed. De studie was observationeel en kon dus geen oorzaak en gevolg aantonen. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op het onderzoeken van het onderliggende mechanisme van hoe luchtvervuiling antibioticaresistentie beïnvloedt.

Geestelijke gezondheidszorg

Een tweede onderzoek, gepubliceerd in de BMJ Mental Health, toonde aan dat blootstelling aan relatief hoge niveaus van luchtvervuiling geassocieerd was met een verhoogd gebruik van geestelijke gezondheidszorg door mensen met dementie. Het langetermijnonderzoek richtte zich op een groot gebied in Londen met veel verkeer.