In 2016 nam België zich samen met heel wat andere landen voor om hepatitis C uit te roeien tegen 2030. De maatregelen die werden genomen om die doelstelling te bereiken "gaan tergend traag". Dat zeggen het Amerikaans farmabedrijf AbbVie en de Belgische expertengroep van de zogenaamde HCV-coalitie.

Het hepatitis C-virus wordt via het bloed overgedragen. Na besmetting blijft het virus meestal ongemerkt aanwezig in het lichaam. Na verloop van tijd kan het virus tot cirrose en leverkanker leiden. Gezondheidsinstituut Sciensano schat het aantal besmette Belgen op 13.000, AbbVie schat het aantal op 18.000. Jaarlijks zouden er in ons land driehonderd mensen sterven aan het virus. 

"België hinkt achterop in vergelijking met landen als Frankrijk en Ijsland", vertelt dokter Stefan Bourgeois van het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA). "De ziekte is nochtans gemakkelijk te detecteren en te behandelen (drie maanden pillen nemen, red.). Als wij daar al niet in slagen, hoe moet een land als Ghana de ziekte dan terudringen?"

Bourgeois, die lid is een de HCV-coalitie, wil België terug 'on track' helpen. "Het is geen kwestie van medicatie voorschrijven, we moeten de patiënten eerst vinden", weet de arts. "België behoort nog steeds tot de groep landen die de rode lantaarn draagt. Bij ongewijzigd beleid haalt ons land de WHO-doelstelling zelfs niet tegen 2050." 

In totaal zou ons land 1.200 patiënten per jaar moeten vinden en behandelen. Veel patiënten maken echter deel uit van moeilijk bereikbare risicogroepen zoals gevangenen of asielszoekers, wat het opsporen bemoeilijkt. 

"Concrete maatregelen zijn nodig om België in staat te stellen om de achterstand in te halen", zegt farmabedrijf AbbVie. "Hepatitis C komt vooral voor bij kwetsbare groepen zoals drugsgebruikers die naalden gebruiken. Net daar is het preventie-, screenings- en behandelingsbeleid onvolledig en onvoldoende standvastig." Als oplossing wijst AbbVie naar bewustmakingscampagnes om mensen te informeren over de mogelijke risico's van infectie.

Vooral de gefragmenteerde bevoegdheden in ons land en de gebrekkige coördinatie in de gezondheidszorg zouden het proces vertragen om het virus uit te roeien, zegt de HCV-coalitie. "Terwijl preventie op de schouders van de gemeenschappen rust, is de behandeling van hepatitis C een bevoegdheid van de federale overheidsdienst Volksgezondheid. Een gevangene moet dan weer beroep doen op de diensten van de FOD Justitie", klinkt het.

"De doelgroepen die we moeten bereiken, vallen niet altijd in de smaak bij politici", aldus nog Bourgeois. "De budgetten zijn wel reeds gevonden en beschikbaar, maar het budget gaat te veel naar medicatie en te weinig naar screening van de goegemeente. Hepatitis C floreert in de marge van de samenleving. Het is treffend dat precies deze mensen, zoals asielzoekers, door de mazen van het net vallen."

In de volgende tien jaar moet ons land dus een heuse inhaalbeweging maken, menen de experten in de HCV-coalitie. "Gezien dragers van het virus soms lange tijd asymptomatisch blijven, besmetten ze door bloed-bloedcontact vaak mensen in hun omgeving", besluit Bourgeois. "Het is precies deze besmettingsketen die we moeten breken. Zolang dit niet gebeurt, komt er ook geen einde aan de risico's voor de patiënt zelf, voor de volksgezondheid en voor het budget van de gezondheidszorg."

Volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn wereldwijd 71 miljoen mensen chronisch besmet met hepatitis C en sterven er jaarlijks bijna 400.000 mensen aan de gevolgen ervan. De organisatie heeft zich daarom tot doel gesteld om hepatitis C te elimineren tegen 2030.