Het Europees Parlement heeft het voorstel van de Europese Commissie om het gebruik van en de blootstelling aan chemische gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 met 50 procent te verminderen, verworpen. 207 parlementsleden stemden voor het voorstel, maar 299 stemden tegen, terwijl 121 anderen zich onthielden.
Het voorstel werd eerder aangenomen én nog ambitieuzer gemaakt in de commissie Leefmilieu van het Parlement, maar dat rapport is nu verworpen in de plenaire vergadering. 207 parlementsleden stemden voor het voorstel, maar 299 stemden tegen, terwijl 121 anderen zich onthielden. De bal ligt nu in het kamp van de Raad (de lidstaten).
Het voorstel is een van de paradepaardjes van de Green Deal, maar kreeg in het Europees Parlement niet de steun van de Europese Volkspartij (EVP). De grootste fractie in het halfrond haalde de verdediging van de land bouwsector aan als belangrijkste argument.
"Dit is een zwarte dag voor het leefmilieu, de samenleving en de bevrijding van de landbouwers van de agro-industrie", zei de Oostenrijkse groene Sarah Wiener, die als rapporteur het dossier door het parlement moet loodsen, na de stemming. Ook de vraag om het wetsvoorstel opnieuw op commissieniveau te bespreken haalde geen meerderheid. Volgens de fractieleidster van extreemlinks, de Franse Manon Aubry, "hebben liberalen, rechts en extreemrechts de scalp van de Europese pesticidenverordening veroverd".
De EVP verwijt de linkse fracties dan weer een "extremistische" aanpak van het dossier. "Er zijn geen winnaars in dit verhaal", zegt Tom Vandenkendelaere (CD&V/EVP), die wegens ziekte zelf niet kon meestemmen. "Enerzijds is dit niet goed voor het gelijk speelveld in Europa waar ook onze landbouwers nood aan hebben. Anderzijds heeft de groene en linkerflank van het Parlement onvoldoende rekening gehouden met de bezorgdheden van de sector die er van bij het begin waren."
De stemming van woensdagmiddag betekent dat de eerste lezing op het niveau van het Parlement afgesloten is. Het is nu aan de Raad om nog zijn standpunt te bepalen. Als de lidstaten dat doen, kan het Parlement op basis daarvan aan een tweede lezing beginnen. Komt er geen standpunt van de Raad, dan komt er deze legislatuur geen nieuwe wetgeving meer om het pesticidengebruik in Europa te verminderen.
Bij de groenen reageerde Sara Matthieu (Groen) bijzonder teleurgesteld. "De agro-industrie heeft gewonnen op de kap van onze gezondheid en biodiversiteit. Dit is slecht nieuws voor het milieu, de bijen en onze gezondheid", zei ze. "Conservatieve partijen hebben onder druk van de lobby het voorstel zo hard uitgekleed dat we het niet kunnen steunen. Helaas blokkeerde een conservatieve meerderheid een heronderhandeling in de milieucommissie, waardoor het parlement wellicht geen positie kan innemen. Dat is ronduit beschamend."
Ook Kathleen Van Brempt (Vooruit) oordeelt dat het voorstel tijdens de stemming "verder uitgehold" werd door christendemocraten, nationalisten en extreemrechts, waardoor "het voorstel dat uiteindelijk op tafel lag zodanig uitgekleed was dat we het onmogelijk nog konden steunen". Ze spreekt over "het zoveelste voorbeeld van onverantwoordelijk gedrag van de Europese christendemocraten op belangrijke wetgeving uit de Green Deal". Eerder voerde de EVP vooral tegen de natuurherstelwet het verzet aan.
Volgens sommige parlementsleden moet het pesticidenvoorstel als één pakket beschouwd worden met de wetgeving over nieuwe genoomtechnieken (NGT's). "Als de ene ontrafeld wordt, valt ook de andere uit elkaar", zei bijvoorbeeld de Franse liberaal Pascal Canfin na de stemming.
