In de loop van de maand juli zijn al ruim duizend lik-op-stukboetes uitgeschreven voor drugsbezit in en om festivals. Dat heeft minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) bekendgemaakt tijdens een politiecontrole in Blankenberge. Het systeem is op anderhalf jaar tijd al goed voor bijna een miljoen euro aan boetes.
Minister Van Quickenborne en het openbaar ministerie zetten sinds 1 januari 2022 stevig in op de zogenoemde lik-op-stukboetes. Wie betrapt wordt op bezit of gebruik van drugs, krijgt onmiddellijk een minnelijke schikking aangeboden. Die boete kan ter plaatse betaald worden via een QR-code of binnen de vijftien dagen via overschrijving. Bovendien worden de drugs uiteraard ook in beslag genomen. Problematische gebruikers worden doorverwezen naar de hulpverlening. Mogelijke dealers, die met grotere hoeveelheden op zak worden betrapt, komen niet in aanmerking voor een minnelijke schikking. Zij worden uiteraard wel nog steeds strafrechtelijk vervolgd.
Met de lik-op-stukboetes wil de minister van Justitie een gevoel van straffeloosheid counteren. Dossiers over inbeslaggenomen gebruikershoeveelheden werden immers regelmatig geseponeerd. Dankzij het nieuwe systeem verloopt de afhandeling veel vlotter, waardoor de parketten en de rechtbanken meer tijd hebben om zich te focussen op de criminele netwerken achter de drugshandel. Toch blijven de rechten van verdediging volgens minister Van Quickenborne steeds gevrijwaard, want lik-op-stukboetes kunnen betwist worden. Bij een dagvaarding is bovendien ook nog een beroepsprocedure mogelijk.
Voor bezit van cannabis kunnen boetes tot 150 euro uitgeschreven worden. Bij xtc of andere synthetische drugs lopen de boetes op tot 300 euro. Ook voor cocaïne was dat het geval, maar die boetes werden voor hoeveelheden van 6 tot 10 gram opgetrokken tot maximum 1.000 euro. In het verleden viel de boete soms namelijk lager uit dan de straatwaarde van de drugs. De betrapte persoon in kwestie kan ook een dagvaarding in snelrecht krijgen of in een hersteltraject belanden. Daarover wordt door de procureur geval per geval beslist.
Die hogere boetes voor cocaïnebezit kwamen er niet toevallig. "Naast het feit dat cocaïnegebruik zeer schadelijk is voor de gezondheid, moeten de gebruikers beseffen dat zij het verdienmodel van een bijzonder gewelddadige drugsmaffia in stand houden. Het geld dat ze hiervoor betalen houdt mee de strijd in stand die drugsclans voeren in de straten van Antwerpen en andere plaatsen", klinkt het.
Sinds de invoering zijn er ondertussen al 7.855 lik-op-stukboetes uitgeschreven, samen goed voor 954.625 euro. Ongeveer 5.200 boetes waren voor het bezit van cannabis, 1.500 voor het bezit van xtc of MDMA en nog eens een slordige duizend voor het bezit van cocaïne. Liefst 1.011 boetes werden verwerkt in de loop van juli 2023. De meeste boetes werden uitgeschreven op en rond festivals, of tijdens controles op de invalswegen naar dergelijke evenementen. Met deze cijfers wil minister Van Quickenborne de gebruikers erop wijzen dat politie en parket meer controleren, in beslag nemen en sanctioneren als er drugs wordt gevonden. Op Tomorrowland alleen al werden 360 lik-op-stuk boetes uitgeschreven.
In het kader van festivals en andere evenementen staan deze zomer nog heel wat intensieve controles gepland. Niet enkel op grote festivals zoals Pukkelpop, maar ook op kleinere evenementen zoals WeCanDance in Zeebrugge en Kamping Kitsch in Kortrijk zal er uitvoerig gecontroleerd worden. Zaterdagavond was de minister Van Justitie zelf aanwezig op een dergelijke politiecontrole door de lokale politie Blankenberge/Zuienkerke in de marge van het event The Underground in Blankenberge. Ook de douane met een drugshond, de scheepvaartpolitie en aspirant-inspecteurs van de West-Vlaamse politieschool namen deel aan de actie.
"Wie naar festivals gaat met drugs op zak, riskeert daar een stevige prijs voor te betalen", reageerde Van Quickenborne. Volgens de minister is die aanpak absoluut nodig. "Drugs zijn niet alleen illegaal, maar ook zeer schadelijk en potentieel dodelijk. Gebruikers financieren bovendien mee de georganiseerde misdaad die verantwoordelijk is voor een golf van geweld in ons land. Vroeger werden dossiers rond kleine hoeveelheden drugs vaak geseponeerd maar dat gaf een verkeerd signaal. Ook wie sporadisch gebruikt, draagt daaraan bij. Sinds de invoering van de lik-op-stukboetes zijn al 7.855 uitgeschreven voor drugs. Gebruikers zijn gewaarschuwd: de politie controleert fors en zal dat blijven doen."
