Naar aanleiding van de Internationale Dag van de Personen met een Handicap en de Dag van de Mensenrechten publiceert Unia een rapport over internering in België. Het Interfederaal Gelijkekansencentrum doet een zestigtal aanbevelingen om de rechten van geïnterneerde personen gedurende hun zorgtraject te waarborgen en hun re-integratie in de samenleving te bevorderen. "De oplossingen zullen divers zijn, maar mogen niet uitsluitend gebaseerd zijn op een puur veiligheidsgerichte benadering", luidt het.
Unia interviewde voor het rapport tussen 2021 en 2023 tweehonderd geïnterneerde personen, hun familie en professionals uit de sector. In België zijn meer dan 4.000 mensen ontoerekeningsvatbaar verklaard voor gepleegde feiten, omdat de controle over hun daden aange tast is door een psychische aandoening. "Het is echter onvoldoende geweten dat mensen met psychische aandoeningen, onder wie geïnterneerde personen, beschouwd kunnen worden als mensen met een handicap. Dat betekent dat ze als zodanig worden beschermd door het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap".
Geïnterneerde personen worden uitgesloten van het reguliere strafrechtsysteem, de interneringsmaatregel wordt echter wel voor onbepaalde duur uitgesproken. Getuigenissen in het rapport onthullen hoe ontmoedigend en beangstigend dat gebrek aan perspectief is. Bijna 900 geïnterneerden verblijven bovendien in gevangenissen.
De aanbevelingen concentreren zich rond vijf grote uitdagingen: het waarborgen van de kwaliteit van het forensisch psychiatrisch deskundigenonderzoek door de opleiding en het beroep van forensisch psychiater te waarderen, en door een comité op te richten dat de kwaliteit van de rapporten kan controleren en een uniforme interpretatie van de wettelijke interneringscriteria kan bewaken. Daarnaast wordt gepleit voor het verbieden van de gevangenis als verblijfplaats voor geïnterneerde personen. Andere uitdagingen: elke geïnterneerde persoon toegang geven tot een zorgtraject dat is afgestemd op diens behoeften; het beperken van de plaatsing van geïnterneerde personen in de tijd; dezelfde voorwaarden voorzien voor personen zonder verblijfsvergunning om zoals andere ge&i uml;nterneerde personen, in vrijheid op proef gesteld te worden.
"In een democratische rechtstaat is het nodig om het interneringsbeleid te heroverwegen richting een volledige en daadwerkelijke uitvoering van de mensenrechten, door hun toegang tot gezondheid, huisvesting en justitie te garanderen", aldus Unia. De onafhankelijke openbare instelling roept op om terug te keren naar het welzijn van burgers in hun geheel, rekening houdend met de principes van autonomie, participatie en inclusie.
