Op voorstel van viceminister-president Hilde Crevits keurt de Vlaamse Regering het Vlaams klimaatgezondheidsplan goed als lange-termijnplan van hoe het gezondheids- en welzijnsbeleid anticipeert op de impact van klimaatverandering op de volksgezondheid en het Vlaamse gezondheidssysteem, met het jaar 2040 als horizon.
Het plan werkt een visie uit als antwoord op de internationale oproep van de WHO om actie te ondernemen vanuit het preventief gezondheidsbeleid, waarin klimaat wordt beschouwd als een actuele en toekomstige directe risicofactor voor de volksgezondheid.
Op dit moment blijft het plan financieel wel een lege doos: er hangen geen onmiddellijke financiële voorwaarden vast aan het plan, het zal het beleidskader vormen voor de uitwerking van concrete acties en initiatieven in de toekomst.
Minister Crevits (CD&V) noemt het plan "een win-winplan voor jouw gezondheid en ons klimaat opgesteld door de Vlaamse regering.” De aankondiging van dit plan gaat gepaard met de lancering van de website www.klimaatengezondheid.be, die de kernboodschappen uit het Klimaatgezondheidsplan bundelt en van hieruit doorschakelt naar relevante acties en campagnes.
Crevits schuift daarbij drie prioriteiten naar voor: klimaat, leefomgevingskwaliteit en zeer zorgwekkende stoffen. Rond die thema's is een reeks acties opgelijst.
Een eerste reeks acties richt zich op initiatieven om de uitstoot van broeikasgassen te beperken (mitigatie) en om de klimaatweerbaarheid van de maatschappij en het gezondheidssysteem te verhogen (adaptatie). Zo worden "one-stop-shopenergiescans" voor zorgvoorzieningen aangeboden. Het gaat om een gratis totaalanalyse met aanbevelingen wat de instellingen kunnen doen om klimaatneutraler en -weerbaarder te worden.
Een tweede prioritair thema is gericht op een gezonde luchtkwaliteit en een aangenaam geluidslandschap. Hiervoor kan gezondheidswinst enkel gerealiseerd worden in samenwerking met andere beleidsdomeinen en maatschappelijke partners. "We ondersteunen bijvoorbeeld vanuit het gezondheidsbeleid de groenregel 3/30/300. Deze regel stelt: 'Minimaal 3 bomen zichtbaar vanuit elk huis, minimaal 30 procent bladerdek in elke woonwijk en maximaal 300 meter afstand tot het dichtstbijzijnde groen waar je kunt recreëren", stelt Crevits nog in de mededeling.
De derde reeks acties draait rond de zeer zorgwekkende stoffen, die de laatste jaren met PFAS in het middelpunt van de publieke en politieke belangstelling staan. Voor zeer zorgwekkende stoffen met gekende of waarschijnlijke humane toxiciteit, is het doel om de (risico's op) gezondheidseffecten in te schatten en te bepalen vanaf welk niveau deze effecten kunnen optreden, en op basis daarvan (bron)maatregelen te nemen of te adviseren. Er is al een Vlaamse werkgroep zeer zorgwekkende stoffen opgericht.
De nieuwe gezondheidsdoelstelling milieugezondheidszorg wordt op korte termijn voorgelegd aan de verschillende adviesraden. Daarna is de definitieve goedkeuring voorzien door de Vlaamse regering en wordt de gezondheidsdoelstelling voorgelegd aan het Vlaams Parlement.
Docs for Climate
Vier jaar geleden al, in oktober 2019 - net voor de start van de covidcrisis – drongen bijna 1.000 artsen en zorgverleners in een open brief bij de overheid aan op meer maatregelen in verband met de klimaatcrisis. Dat initiatief ging uit van ‘Docs for Climate’. Met de open brief, gericht aan Belgische burgers, journalisten en politici, wou Docs for Climate bijdragen tot een grotere bewustwording van het verband tussen de gevolgen van de klimaatcrisis en de gezondheid van de bevolking.
De artsen eisten dat ons land tegen 2050 klimaatneutraal wordt. In de brief stond onder meer dit: “België – waarvan de uitstoot per inwoner tot de hoogste ter wereld behoort - levert momenteel niet de inspanningen die van ons land verwacht worden."
Naast enkele concrete eisen bevatte de brief van de artsen ook een engagement van hun kant in verband met het klimaat.
Merkwaardig daarbij was ook dat vicepremier Petra De Sutter (Groen), die mee in de cockpit zit om maatregelen te nemen, de brief ondertekende. Terwijl vier jaar later de federale overheid samen met de Vlaamse mee veroordeeld werd wegens te weinig ambitie op het vlak van klimaatmaatregelen. Dat gebeurde in het proces dat de vzw Klimaatzaak aanspande.
> 969 artsen eisen actie van België
> 'Historische' uitspraak veroordeelt België voor uitstoot broeikasgassen
