Een nieuwe reeks resultaten van de HBSC-bevraging (1) bij 20.000 Vlaamse jongeren tussen 11 en 18 jaar toont dat ze meer vapen. Het percentage jongeren dat de voorbije maand minstens eenmaal een e-sigaret gebruikte, verdubbelde tussen 2018 en 2022 van 5,1% naar 11,9%. Ook het aandeel jongeren dat de afgelopen maand minstens eenmaal gerookt heeft, nam licht toe van 8,8% in 2018 naar 10,1% in 2022.

Er is daarbij duidelijk een verschil naargelang opleidingsvorm: beduidend meer jongeren uit het bso dan uit het aso roken en vapen. Het gebruik van cannabis bleef stabiel tussen 2018 en 2022.

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits: “De resultaten van deze studie geven aan hoe belangrijk preventie en sensibilisering is. Wie te veel alcohol drinkt of rookt, loopt risico’s op het vlak van zijn of haar gezondheid. Vanuit Vlaanderen lopen er acties zoals een sensibiliseringscampagne van Kom op tegen Kanker over roken bij jongeren die we mee financieren en de verzamelbundel Nognito om klasgesprekken over alcohol te voeren. Het zijn inspanningen die we blijvend moeten leveren.”

De HBSC-studie verzamelt gegevens van wat jongeren zelf rapporteren over hun gebruik van sigaretten en e-sigaretten, alcohol en cannabis.

De voornaamste bevindingen: 

Alcohol

Het aandeel jongeren dat minstens eenmaal in de voorbije 30 dagen alcohol consumeerde, nam licht af: van 35,0% in 2018 naar 33,1% in 2022.
Jongens drinken frequenter dan meisjes, vooral qua bierconsumptie is er een groot verschil: 15,4% van de jongens geeft aan wekelijks bier te consumeren vs. 8,2% van de meisjes. Die frequentie ligt voor alle dranken hoger bij jongeren uit het bso dan uit het aso.

Roken

Het aandeel jongeren dat minstens eenmaal in de voorbije 30 dagen rookte, nam licht toe van 8,8% in 2018 naar 10,1% in 2022.
Opvallend is de toename in het gebruik van de e-sigaret; dubbel zoveel jongeren gaf aan de voorbije maand minsten eenmaal een e-sigaret te hebben gebruikt: van 5,1% in 2018 naar 11,9% in 2022.
Jongeren uit het bso roken meer sigaretten dan in het aso: 26,6% van de bso-jongeren gaf aan de voorbije maand te hebben gerookt, vs. 11,9% in het aso. Hetzelfde zien we bij de e-sigaret: 27,6% in het bso vs. 15,9% in het aso.
Wat ook opvalt is een behoorlijke stijging van het roken bij de 15-16-jarigen en dan vooral bij de meisjes. Waar in 2018 nog 9,5% van de meisjes antwoordde de voorbije maand te hebben gerookt, is dat in 2022 14,0%.”

Stefaan Hendrickx van het Vlaams Instituut Gezond Leven vzw: “De verdubbeling in het laatstemaandgebruik van de e-sigaret is opmerkelijk. Uit de leerlingenbevraging van de VAD weten we dat de overgrote meerderheid van de e-sigaretgebruikers jongeren zijn die al roken of eerder gerookt hebben.”

Suzanne Gabriels van Stichting tegen Kanker:  “We denken niet dat de e-sigaret de plaats van de sigaret inneemt bij jongeren. Integendeel: beide vormen van nicotinegebruik zitten in stijgende lijn.”

Cannabis

Algemeen bleef cannabisgebruik stabiel tussen 2018 en 2022. In 2018 gaf 7% van de jongeren aan de voorbije maand cannabis te hebben gebruikt, in 2022 7,1%. Het cannabisgebruik was het meest prevalent bij de jongens in vergelijking met de meisjes. Zo gaf respectievelijk 8,4% van de jongens aan de voorbije 30 dagen in het leven cannabis gebruikt te hebben tegenover 5,8% bij de meisjes.

(1) Deel van de internationale studie 'Health Behaviour in School-aged Children'