Een Koninklijk Besluit van 21 november dat vandaag in Het Staatsblad werd gepubliceerd, zet bepalingen om van wat werd vastgelegd in het Toekomstpact ziekenfondsen van 2016. Dat werd toen ondertekend door de ziekenfondsen, de Controledienst voor de ziekenfondsen en de landsbonden van ziekenfondsen, en de vorige minister van Sociale Zaken Maggie De Block. Het gaat vooral over de samenwerkingen tussen ziekenfondsen/landsbonden en de controle daarop. Alhoewel.
Blijkbaar moest het dus zeven jaar duren om deze stap te zetten, maar beter laat dan nooit. Ter herinnering deze sector is hervormd door de wet van 6 augustus 1990. In 30 jaar is de werkelijkheid echter aanzienlijk veranderd en het is belangrijk gebleken de wet aan te passen aan deze evoluties en aan de gewijzigde rol van de ziekenfondsen en landsbonden van ziekenfondsen. Er vonden al enkele aanpassingen plaats in 2022 om alles in overeenstemming te brengen met de huidige toestand op het terrein.
Samenwerking met derden
De wet van 6 augustus 1990 voorzag al in een specifieke rapporteringsverplichting voor de raad van bestuur van de mutualistische entiteiten aan de algemene vergadering over de samenwerking van de mutualistische entiteit met derden.
Het was evenwel noodzakelijk om deze bepalingen te moderniseren, enerzijds door ze te vereenvoudigen en anderzijds door ze doeltreffender te maken.
Allereerst door ze te vereenvoudigen, in die zin dat de wet niet langer het sluiten van "samenwerkingsakkoorden" vereist, waarvan het model door de Controledienst wordt vastgesteld. De regering kan er beter op toezien en zeker op de goederen die ter beschikking worden gesteld om die samenwerking te realiseren.
Anderzijds door ze doeltreffender te maken door een betere en uniform omschreven rapportering van de raad van bestuur van de mutualistische entiteiten aan hun algemene vergaderingen. De praktijk heeft ook uitgewezen dat in het verleden de aandacht vooral uitging naar de samenwerkingen die slaan op de diensten toegekend voor de aanvullende verzekering, terwijl derde entiteiten die een deel van het patrimonium van een ziekenfonds of landsbond beheren, niet onderworpen waren aan de rapportering en dus ook niet aan de controle van de algemene vergadering van het ziekenfonds of de landsbond.
Transparant
Het is de bedoeling dat elke mutualistische entiteit kan beschikken over de nodige vrijheid om met derden samen te werken bij de uitvoering van haar wettelijke opdrachten, maar dat deze samenwerking zo transparant mogelijk is ten aanzien van de beheersorganen. Het was niet de bedoeling van de wetgever om de Controledienst een rechtstreekse bevoegdheid te geven over de derde entiteiten bij de mutualistische entiteiten.
Wat de derde entiteiten betreft, wordt een onderscheid gemaakt naar gelang van de aard van de banden tussen de mutualistische entiteit en de derde. De rapportering zal uitgebreider zijn als de samenwerking een "verbonden entiteit" aan de mutualistische entiteit betreft.
Het gaat dus grotendeels om verduidelijkingen en aanpassingen om rekening te houden met de huidige organisatie van de sector en met name met de vele samenwerkingen die bestaan of worden opgezet, al dan niet met "verbonden entiteiten" aan ziekenfondsen en landsbonden.
Overigens is het de vraag of daarmee alle vormen van nepotisme van de baan zijn. Valerie Van Peel (N-VA) leverde in dat verband verdienstelijk oppositiewerk. Onder meer wat de controle betreft op het toegekende presentiegeld per vergadering en de samenstelling van de raad van bestuur. Sommige maatregelen kunnen – onbedoeld – tot gevolg hebben dat de impact toeneemt van een kleinere groep mensen binnen de ziekenfondsen, en van mensen die door de ziekenfondsen bezoldigd worden. “Dat zou nepotisme en belangenvermenging in de hand kunnen werken", liet ze eerder weten. Ook de grootte van de financiële sancties van de Controledienst riep bij haar vragen op.
