Een coalitie van Belgische milieu- en gezondheidsorganisaties roept de drie ministers die in ons land bevoegd zijn voor milieu op om meer Belgische ambitie te tonen bij de herziening van de Europese richtlijn over luchtkwaliteit. Dat gebeurt op 20 juni tijdens de Europese ministerraad, maar de verenigingen vinden dat de tekst die nu voorligt onvoldoende ambitieus is.

Bond Beter Leefmilieu, BRAL, Canopea, les Chercheurs d'Air, Clean Cities, Greenpeace, Kom op Tegen Kanker, Recht op Lucht, de Neutrale Ziekenfondsen, de Onafhankelijke Ziekenfondsen, de Liberale Mutualiteiten en Solidaris verenigen de krachten en hebben vier aanbevelingen geformuleerd voor de ministers. Zo willen ze dat de EU-luchtkwaliteitsnormen voor 2030 volledig worden afgestemd op de aanbevelingen van de WHO en de meest recente wetenschappelijke gegevens. Daarnaast vragen ze dat het publiek beter wordt voorgelicht over luchtkwaliteit, met ook duidelijke en transparante communicatie voor kwetsbare groepen. Ten derde vragen ze de versterking van het luchtkwaliteitsmeetnet door de dichtheid en representativiteit van meetstations te vergroten en door gegevens verzameld door burgerwetenschap te integreren. Tot slot willen ze dat uitstelopties geschrapt worden, zodat lidstaten geen achterpoortjes meer hebben wanneer ze de luchtkwaliteitsnormen niet respecteren.

De afgelopen jaren toonden veel studies aan dat luchtverontreiniging een aanzienlijke en vermijdbare belasting vormt voor onze samenleving. Zo berekende Sciensano dat negen op de tien Belgen worden blootgesteld aan fijnstofconcentraties die hoger zijn dan de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie. Volgens het Europees Milieuagentschap zijn er daardoor in België jaarlijks ongeveer 7.500 vroegtijdige sterftes (cijfer voor 2019).

Volgens de organisaties ligt luchtverontreiniging aan de basis van verschillende ziekten en gezondheidsproblemen, en heeft het een impact op onze sociale zekerheid doordat het niet alleen een negatieve invloed heeft op fysieke maar ook op mentale gezondheid. Daardoor worden ziekte- en invaliditeitsuitkeringen duurder.

"Het voorstel van de Europese Commissie gaat de goede kant op, maar de voorgestelde grenswaarden zijn voor fijnstof en stikstofdioxide maar half zo ambitieus als wat de WHO aanbeveelt. En dat terwijl de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie essentieel zijn om de gezondheid van de burgers te beschermen", verduidelijkt Christian Horemans van Onafhankelijke Ziekenfondsen.

De milieu- en gezondheidsorganisaties vragen dat de overheid de burgers meer ondersteunt om duurzame mobiliteitskeuzes te maken en bijkomende en sociaal rechtvaardige maatregelen in andere sectoren, zoals huishoudelijke houtkachels, landbouw en de zware industrie, die ook in belangrijke mate bijdragen tot de uitstoot van fijnstof en stikstofdioxide.