Al jarenlang zet de dienst Kindergeneeskunde van het AZ Sint-Jan Brugge AV zich in op comfortzorg voor het kind tijdens opnames en behandelingen. Om kinderen nog beter voor te bereiden op een ziekenhuisopname of een behandeling lanceert de dienst een eigen reeks magische kortfilms. De hoofrollen zijn weggelegd voor patiëntjes van het ziekenhuis en voor een krekel, Rikki.

In ‘Slapen in het ziekenhuis’ vertelt Fien haar klasgenootjes tijdens een spreekbeurt over haar ziekenhuisopname. Zo neemt ze hen mee naar het AZ Sint-Jan Brugge, dat niet enkel heel groot is, maar ook bijzonder. Want in het ziekenhuis zijn er niet alleen dokters, verpleegkundigen en patiënten… Overal waar Fien komt ontmoet ze de schattige krekel Rikki en zijn magische vriendjes. Samen zorgen ze voor een sprankeltje magie tijdens elke stap van de opname en bij elke behandeling. Geen klasgenoot die haar gelooft, maar Fien weet wel beter. ​ ​

“Naar het ziekenhuis gaan voor een behandeling of een opname kan voor kinderen een beangstigend idee zijn,” vertelt dr. Kate Sauer, diensthoofd van de dienst Kindergeneeskunde. “Met deze kortfilm willen we kinderen op hun niveau voorbereiden en zo hun angst wegnemen. We willen hen tonen waar ze naartoe gaan, wie ze ontmoeten en hoe alles in zijn werk gaat. En niemand beter dan een kind zelf, kan vertellen hoe een ervaring in het ziekenhuis is.”

Het is de bedoeling om deze filmpjes telkens op voorhand aan de ouders en kinderen te bezorgen via mail om hen zo al even onder te dompelen in de wondere wereld van Rikki en hun angsten voor wat komen zal te verminderen.

“We hopen kinderen op deze manier nog meer gerust te stellen voor elke opname of behandeling,” aldus dr. Sauer. “Daarom lieten we ook extra filmpjes maken met Sem, Elise, Martha en Menno over specifieke onderzoeken en behandelingen: narcose, een MRI-onderzoek, een EEG en het plaatsen van een maagsonde. Of beter: slapen onder de sterrenhemel, een astronaut op missie, een kleurrijke muts om naar je hersenen te kijken en eten als een echte piraat.”

Samenwerking met Brugse tekenaar

Krekel Rikki en zijn magische wereld zijn van de hand van de Brugse kunstenaar Jeremiah Persyn aka Jamz Jamezon.

“Sinds 2019 werken we samen met Jamz Jamezon. Hij bracht magie op onze pediatrie met zijn Rikki-mannetjes en hun fantasierijke verhalen,” gaat dr. Sauer verder. “Samen met zijn partner en regisseur Sarah Van Dale, met wie hij Sarazon Creative vormt, brengt hij die magische wereld nu ook echt tot leven. De kracht van deze kortfilm is de combinatie van echte beelden en animatie die elk op hun manier gerust kunnen stellen. Met de echte beelden krijgt het kind een beeld van waar het straks terechtkomt, de animatie zorgt voor een sprankel magie en nieuwsgierigheid.”

Om zo dicht mogelijk bij de belevingswereld van de kinderen te blijven, interviewde Sarah kinderen, ouders en medewerkers op de kinderafdeling en volgde ze ziekenhuisopnames en procedures. Zo heeft ze zich volledig kunnen inleven in de wereld van het kind doorheen het ziekenhuis.

Comfort even belangrijk als medische behandeling zelf

Deze film kadert in het beleid rond procedurele comfortzorg waarop de dienst Kindergeneeskunde al zes jaar lang inzet. De dienst Kindergeneeskunde vindt dat comfort bij het kind tijdens een behandeling voorop staat en net zo belangrijk is als de medische behandeling zelf. Omdat er in de basisopleidingen voor zorgprofessionals nauwelijks aandacht is voor deze procedurele comfortzorg, ging de dienst Kindergeneeskunde zes jaar geleden zelf op zoek naar een kindvriendelijke aanpak die angst en pijn tot een minimum herleidt.

Een kindvriendelijk drieluik

“Comfortzorg vraagt om een holistische aanpak. Om dit te realiseren hebben we drie grote projecten gestart. De manier waarop we een kind benaderen is cruciaal en wordt belicht in het eerste project ‘Be Kind’. Daarin staan positieve communicatie en afleiding centraal. De aanpassing van je taalgebruik en een connectie maken met het kind van bij het eerste contact doet wonderen. We leiden kinderen tijdens procedures bijvoorbeeld af met aangepast spelmateriaal, zoekprenten tot zelfs het gebruik van een VR bril. ​

Om een kind zich thuis te laten voelen in het ziekenhuis, ontwikkelden we het tweede luik ‘The Child’s Journey’. Overal waar kinderen komen in het ziekenhuis, passen we de wachtzaal en procedureruimtes aan en maken we het kindvriendelijk. De dienst Kindergeneeskunde werd in 2020 dus al opgefleurd door Jamz Jamezon met de wondere wereld van Rikki en zijn magische vriendjes. Op de dienst Spoedopname kwamen ze ook al tot leven en het werk is nog lang niet af. Jamz Jamezon zal aan de slag gaan op elke afdeling waar kinderen komen om zo herkenbaarheid en vertrouwen te creëren. Zo vindt Rikki binnenkort zijn weg naar onze vernieuwde dienst Intensieve Zorgen en naar de diensten Neus-, keel en oorziekten, Orthopedie, Radiologie en Anesthesie en kritische zorgen.

Het derde luik omvat een aangepast medisch beleid: het PROSA-beleid. Dit staat voor Procedurale Sedatie en Analgesie. We willen angst en pijn reduceren tijdens alle procedures. Positieve communicatie en afleiding zijn niet altijd voldoende om comfortzorg te garanderen, daarom gebruiken we ook medicamenteuze oplossingen zoals lachgas of pijnstillende en slaapverwekkende medicatie die via de neus kan toegediend worden. Dit kan bijvoorbeeld ook een verdovende toverpleister zijn voor we een infuus steken, zoals in onze nieuwe film te zien is. De beleving van angst en pijn is zeer verschillend van kind tot kind en afhankelijk van de procedure. We maken dus telkens een individueel plan op,” gaat dr. Sauer verder. ​Eindeloos hartverwarmend project

Comfortzorg voor kinderen is ondertussen een erezaak op de dienst Kindergeneeskunde, maar het gaat dus heel wat verder dan de dienst Kindergeneeskunde alleen. Aan de hand van ambassadeurs doorheen het hele ziekenhuis zijn overal zaadjes geplant om dit beleid te doen bloeien en groeien. De ambassadeurs worden opgeleid in een meerdaagse PROSA-cursus ‘Van positieve communicatie tot medische hypnose’ die de dienst intern organiseert. Deze cursus gaat over positieve communicatie, de basisbeginselen van medische hypnose en comfortzorg. Er worden ook afleidingstechnieken aangepast aan de leeftijd en aan de verschillende procedures aangeleerd.

Alle diensten in het ziekenhuis waar kinderen behandeld worden, hebben ambassadeurs. Het is cruciaal om in een volgende stap alle zorgverleners op te leiden. “Comfortzorg voor kinderen is een continu en warm project. De impact op het mentale welzijn van elk kind is enorm en de feedback van zowel de patiënten als de ouders is ongelofelijk positief en hartverwarmend. Tot slot creëert dit project ook een positieve sfeer onder de zorgverleners,” besluit dr. Sauer.