Hogescholen en universiteiten besteden veel aandacht aan het mentaal welzijn van studenten. De onderwijsinstellingen stimuleren de studenten ook om voldoende te bewegen, maar hebben minder aandacht voor lang stilzitten. Dat blijkt uit de Preventiepeiling van het Vlaams Instituut Gezond Leven, meldt Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid Hilde Crevits (CD&V). "Zeker op het vlak van mentaal welbevinden is er sinds de coronacrisis vooruitgang geboekt", zegt minister Crevits.
De Preventiepeiling is een driejaarlijkse vragenlijststudie die peilt naar het preventieve gezondheidsbeleid in scholen, bij ondernemingen, steden en gemeenten, kinderopvanginitiatieven en zorg- en welzijnsinstellingen in Vlaanderen en Brussel. Voor deze Preventiepeiling vulden alle 22 Vlaamse hogeronderwijsinstellingen in Vlaanderen en de Vlaamse Gemeenschap in Brussel de vragenlijst eind 2022 volledig in. De vorige Preventiepeiling dateert nog van voor de coronapandemie.
Alle hogeronderwijsinstellingen zeggen in te zetten op het mentaal welbevinden van studenten. Dat doen ze door te zorgen dat nieuwe studenten goed worden ontvangen en voldoende informatie krijgen over wat hen te wachten staat (21), mogelijkheden te voorzien waar studenten hun talenten kunnen ontplooien (20) en te voorzien in beweegfaciliteiten (22), groen op de campus (18) en rust- en ontspanningsplekken (19). Worstelen studenten toch nog met hun mentaal welbevinden, dan bieden alle instellingen verdere ondersteuning aan. Twintig hogescholen en universiteiten geven aan meer te focussen op mentaal welbevinden door de coronapandemie.
De coronapandemie had wel een negatieve impact op de mate waarin de hogeronderwijsinstellingen konden inzetten op hun voedings- en bewegingsbeleid. In alle hogeronderwijsinstellingen zijn er elke dag gezonde tussendoortjes en gratis water. De meerderheid biedt dagelijks een volwaardige groenteportie aan bij de warme maaltijden (16) en plantaardige vleesvervangers (13) aan. Tegelijkertijd serveert de helft elke dag frieten en kroketten. Ook ongezonde dranken en ongezonde tussendoortjes worden bij alle hogescholen en universiteiten nog vaak aangeboden, blijkt uit de peiling.
Op het vlak van bewegen blijkt dat hogeronderwijsinstellingen vooral het actief transport - fietsen en stappen - ondersteunen, onder meer door goed onderhouden fietsenstallingen (18). Sportfaciliteiten zijn vaak beschikbaar, in de vorm van sportmateriaal (21) en een sporthal (17). De helft van de hogescholen en universiteiten voorziet in een zwembad of een looppiste. Slechts tien hogeronderwijsinstellingen informeren studenten over de nadelen van lang stilzitten. Nog minder stimuleren studenten om het zitten te onderbreken tijdens (9) of naast de lessen (8).
Vijftien hogeronderwijsinstellingen hebben een rookvrije campus. Twaalf instellingen bieden studentenhulpverlening en ondersteuning aan om te stoppen met roken. Wat alcohol en drugs betreft, zetten de hogescholen en universiteiten in op ondersteuning, maar minder op preventie. Zo hebben slechts vijftien instellingen schriftelijke regels over alcohol en drugs, nog minder beschikken over vastgelegde procedures in geval die regels overtreden worden. Er wordt aangeraden om minstens drie omgevingsgerichte preventieve maatregelen te nemen met betrekking tot alcoholgebruik, iets wat slechts tien hogeronderwijsinstellingen doen.