Morgen is het wereldtuberculosedag. Wat Vlaanderen betreft: goed nieuws want er werden nog nooit zo weinig tbc-gevallen geregistreerd. Wereldwijd vraagt de WGO om een einde te maken aan de tbc-epidemie.

Op 24 maart herdenken we wereldwijd de ontdekking door Robert Koch van de bacterie die tuberculose veroorzaakt, nu 136 jaar geleden. Op deze wereldtuberculosedag vraagt de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) meer inspanningen om een einde te maken aan de tuberculose-epidemie.

De uitroeiing van tuberculose tegen 2030 is één van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties. De voorlopige cijfers voor Vlaanderen in 2017 tonen alvast een nieuwe daling. De 388 meldingen in 2017 zijn het laagste aantal gemelde TB-gevallen ooit in Vlaanderen.

Ook al lijkt de epidemie in ons land onder controle, toch is tuberculose nog de meest dodelijke infectieziekte in de wereld met 1,8 miljoen nieuwe gevallen per jaar.

De cijfers in Vlaanderen

In 2016 registreerden we in België 1.047 tuberculosegevallen. Dit aantal steeg licht in vergelijking met 2015. Het komt neer op 9,3 tuberculosegevallen per 100.000 inwoners.   

In Vlaanderen waren er 440 gevallen van tuberculose in 2016, wat een incidentie geeft van 6,8 gevallen per 100.000 inwoners. De incidentie in Wallonië was iets hoger (7,7 per 100.000). Brussel Hoofdstad had met 27,9/100.000 een veel hogere incidentie dan de andere gewesten.

Multidrugresistentie (MDR) onder de Vlaamse gevallen is beperkt en stabiel door de jaren heen. In 2016 waren er 3 gevallen van multidrugresistente tuberculose. In heel het land waren er 10 gevallen. Ieder multiresistent geval blijft een bezorgdheid die extra aandacht verdient.

De voorlopige cijfers van 2017 (dubbele tellingen en gewijzigde diagnoses moeten nog verwijderd worden) tonen een flinke daling aan. In Vlaanderen werd het laagste aantal gevallen ooit gemeld, namelijk 388, een daling van 13%  ten opzichte van 2016. Dat aantal komt, indien bevestigd, neer op een incidentie van 5,9 gevallen per 100.000 inwoners. Dat is de laagste incidentie ooit.

In Brussel bleef het aantal geregistreerde gevallen ongeveer gelijk  (331). In Wallonië is het aantal gevallen gedaald tot 257. Ons land zou zo een incidentie bekomen van 8,7/100.000 met 983 gevallen. Ook het aantal multiresistente gevallen in België was in 2017 zéér laag: er werden slechts 4 gevallen geregistreerd.

Tuberculose is in ons land dus niet aan een opmars bezig. Ook de tijdelijk verhoogde aankomst van voor oorlog vluchtende mensen heeft slechts een zeer beperkte impact gehad.

Nieuwe technologieën en beleid

Dr. Annemie Forier, arts infectieziekten en coördinator tuberculose bij het Agentschap Zorg en Gezondheid:  ”Tuberculose in Vlaanderen lijkt onder controle, maar dit is net omdat er een goed controleprogramma met gespecialiseerde teams dagelijks aan het werk is. Toch onderzoekt Vlaanderen op dit moment de nieuwste technologie, zoals Whole Genome Sequencing, om nog beter de ziekte te bestrijden.”

Dit laatste is het bepalen van het hele DNA-genoom van de bacterie, wat iets kan zeggen over resistentie en over hoe en tussen wie de overdracht of besmetting is gebeurd.

Internationaal

In Europa dalen de cijfers, maar te traag ( -4,3% per jaar) om eliminatie tegen 2030 te verzekeren in de Europese regio. Het tuberculoseplan voor de Europese regio 2016-2020 zegt dat met gedurfde acties in de volgende 5 jaar 3 miljoen levens gered kunnen worden en 39 miljard euro bespaard kan worden.

Investering in verder onderzoek en uitgebreide controleprogramma’s moeten gesteund worden door politieke verbintenissen. In september 2018 zal daarom voor het eerst in de geschiedenis een speciale sessie georganiseerd worden door alle wereldleiders tijdens de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (United Nations General Assembly High-Level Meeting on Tuberculosis).