Dat de NIP-test vanaf 1 juli zo goed als gratis wordt, leidt tot een territoriumgevecht tussen universitaire labs en een aantal grote algemene Vlaamse ziekenhuizen, verenigd in BELNIPT.

Het Nieuwsblad voerde zowaar VRT-journalist Goedele Devroy op die vrouwen aanraadt om een NIP-test bij een universitair lab te laten doen. “Daar sporen ze niet enkel Down op, maar alle chromosomale afwijkingen, zoals die van mijn zoon Quinten (18). Want de ene NIP-test is de andere niet,” klinkt het. Waar Devroy die wetenschappelijke kennis vandaan haalt, is niet helemaal duidelijk, tenzij dan dat ze een zoon heeft met een zeldzame chromosomale afwijking. Maar dat maakt haar nog niet tot een wetenschappelijke expert.

Devroy 'verduidelijkt' verder: "Een universitaire NIP-test is niét hetzelfde als een NIP-test via een commercieel lab, daarmee wordt enkel het syndroom van Down getraceerd. Nochtans zijn veel chormosomale afwijkingen véél verwoestender dan Down. Ik vind het dan ook belangrijk dat zwangere vrouwen weten dat de ene NIP-test de andere niet is.”

Volgens Devroy wordt deze NIP-test ook terugbetaald, alleen moet je je huisarts wel expliciet vragen om de NIP-test bij een universitair lab te laten doen. 

"Monopolie verbroken"

Het BELNIPT consortium liet dan ook niet na om te reageren: "Aanvankelijk werd NIPT enkel uitgevoerd in de universitaire genetische centra aan een kostprijs van bijna 600 euro, volledig ten laste van de patiënt. Door een unieke samenwerking van een aantal grote Vlaamse algemene ziekenhuizen (AZ Delta Roeselare, AZ St-Lucas Gent, Jessa Ziekenhuis Hasselt, AZ St.-Jan Brugge, ASZ Aalst), verenigd in het BELNIPT netwerk, werd dit monopolie verbroken."

De ziekenhuizen van BELNIPT maken zich sterk dat hun test (ontwikkeld door de Belgische firma Multiplicom) extreem gevoelig is voor het meten van foetaal DNA en voldoet aan de hoogste kwaliteitsnormen (CE-IVD). "Hij wordt uitgevoerd door arts-experten met jarenlange ervaring in medische diagnostiek en prenatale adviesverlening. Door de schaalvoordelen zorgde BELNIPT er bovendien voor dat de kost voor de patiënt halveerde tot 290 euro. Dat de NIPT vandaag kan terugbetaald worden voor alle patiënten is zeker mede de verdienste van deze drastische prijsreductie."

"Ethisch onjuist"

Om tot slot de puntjes op de i te zetten: "Via de pers wordt nu door sommigen de indruk gewekt dat de “universitaire variant” van de NIP-test standaard ook tal van andere genetische ziekten opspoort: dit is niet alleen wetenschappelijk, maar ook ethisch onjuist. Het zorgt voor valse verwachtingen bij de patiënten, de huisartsen en de gynaecologen."

Meer nog: volgens BELNIPT is de kans van de 'universitaire variant' op ‘vals-positieve’ resultaten hoger, "wat aanleiding geeft tot onnodige ongerustheid bij de toekomstige ouders en opnieuw overbodige vruchtwaterpuncties."

BELNIPT is maar het begin, besluit het consortium. "In de toekomst zal het belang van hoogtechnologische DNA diagnostiek enkel toenemen en de innovatie-gerichte laboratoria in de toekomstige ziekenhuisnetwerken zijn klaar om ook daar hun plaats verder in op te nemen, altijd in het belang van optimale zorg voor hun patiënten en aan een maatschappelijk verantwoorde kost. "

De reactie wordt gesteund door de Belgische Beroepsvereniging van arts-specialisten in medische biopathologie en is getekend door

• Dr. Dieter De Smet, Prof. Dr. Geert Martens (AZ Delta, Roeselare)
• Dr. Henk Louagie (AZ St.-Lucas, Gent)
• Prof. Dr. Brigitte Maes (Jessa Ziekenhuis, Hasselt)
• Prof. Dr. Michel Langlois (AZ St.-Jan, Brugge)
• Dr. Wim Achtergael (ASZ, Aalst)