Voor acht van de 24 medisch specialismen overschrijdt de wachttijd de norm. De wachtljsten zijn het langst bij specialismen allergiebehandelingen, oogheelkunde en maag-, darm- en leverziekten. Ook reumatologie, revalidatiegeneeskunde, pijnbestrijding, neurochirurgie en neurologie halen de norm niet.

Dat blijkt uit een inventarisatie van de Volkskrant en een rapport van de Nederlandse Zorgautoriteit. België moet zich dus ook weer niet te veel aan Nederland spiegelen als het de patiënt centraal wil stellen.

In feite begonnen de wachttijden voor medisch-specialistische behandelingen weer toe te nemen sinds 2013. Door de economische groei stijgt de vraag naar zorg. Ziekenhuisbedden worden vaker bemand door kwetsbare ouderen die langer thuis wonen. Ook een tekort aan sommige specialismen speelt een rol.   

Tussen ziekenhuizen bestaan grote verschillen. De wachttijden zijn het langst voor plastische chirurgie, zoals buikwandcorrecties en borstverkleiningen. Zonder medische noodzaak vergoedt de zorgverzekering deze ingrepen niet. Privéklinieken - ook in het buitenland - zijn een populair alternatief. Ook op een nieuwe heup moeten patiënten relatief lang wachten.

UZ's versus AZ's

De gemiddelde wachttijd is het langst in universitaire ziekenhuizen omdat die zich steeds meer toeleggen op complexe zorg. Vaak is er voor een ziekenhuis met een lange wachttijd voor een bepaalde ingreep dichtbij een sneller alternatief. Zo moet een patiënt bij het UMC Groningen dertig weken wachten op een staaroperatie, terwijl hij of zij voor dezelfde ingreep bij het Martini Ziekenhuis in dezelfde stad over vier weken terecht kan. 

Wachtlijstbemiddeling - doorverwijzen van patiënten naar ziekenhuizen waar iemand sneller geholpen wordt - dringt zich op. Daarvoor pleit de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een rapport dat woensdag naar de Tweede Kamer is gestuurd. Maar: "​Bij de meeste verzekeraars moet je vier, vijf keer doorklikken op de website voor je weet dat ze aan wachtlijstbemiddeling doen", klinkt het kritisch.

Ook de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen wil dat patiënten beter geïnformeerd worden over wachttijden en wachtlijstbemiddeling. Bovendien moeten er meer artsen opgeleid worden voor 'krappe' specialismen zoals oogheelkunde. Buiten ziekenhuizen moeten extra bedden komen voor kwetsbare ouderen.

Zorgverzekeraars worden wel wat actiever op het gebied van wachtlijstbemiddeling, dixit Patiëntenfederatie Nederland, "maar patiënten willen voor kleine ingrepen liever naar het ziekenhuis om de hoek en dan dus maar wachten tot daar plek is."

Ons land doet het zoals bekend een stuk beter qua wachttijden en -lijsten, tenzij voor enkele specialismen en voor orgaandonatie.

> Uw mening geven? Reageren? Het debat gaat verder op @specialistkrant en @MediSfeer