Diep geschokt door de opmerkingen van de heer Facon tijdens het rondetafelgesprek op het symposium van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde, waar de adjunct-algemeen directeur van het Riziv gewag maakt van "een ernstige daling van de productiviteit bij zowel huisartsen als specialisten", schreef dokter Hock, huisarts, ons een open brief gericht aan Pedro Facon.

Mijnheer Facon,

Als huisarts sinds meer dan 20 jaar voel ik mij moreel verplicht om mijn verbazing en verontwaardiging te uiten bij het lezen van de notulen van de rondetafel die werd georganiseerd voor het symposium van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Geneeskunde.
Ik was verbaasd en verontwaardigd toen ik u hoorde zeggen: "Zowel bij huisartsen als bij specialisten zien we een ernstige daling van de productiviteit...".
Ik ben een huisarts, dus ik zal het alleen hebben over huisartsgeneeskunde en laat het aan mijn collega's-specialisten over om u hun indrukken te geven.
Hoe kunnen we spreken over "productiviteit" in de huisartsgeneeskunde? Productiviteit, output, winst, efficiëntie, ...
Zeg eens, mijnheer Facon, hoe denkt u de "productiviteit" in de huisartsenpraktijk te schatten?
Denkt u dat de productiviteit van een arts een eenvoudige rekensom is? Een aantal gewerkte uren per week vermenigvuldigd met een aantal patiënten per uur? Is dat het?

Hoeveel tijd, mijnheer Facon, geeft u ons om een patiënt met een ongeneeslijke vorm van kanker te vertellen dat de geneeskunde niets meer voor hem kan doen en dat hij gaat sterven? 15 minuten? 20 minuten? 30 minuten?

Hoeveel tijd geeft u ons, mijnheer Facon, om de 24-jarige studente de hand te reiken die, nadat ze op pijnlijke wijze de overspelige relatie van haar partner heeft toegegeven, zich realiseert dat ze, ondanks rigoureus gebruik van anticonceptie, drie weken zwanger is en dat haar wanhoop de botsing weerspiegelt tussen haar filosofische overtuigingen en de realiteit van haar situatie? 15 minuten? 20 minuten? 30 minuten?

Hoeveel tijd, mijnheer Facon, geeft u ons om, voordat we naar de volgende patiënt gaan, het gruwelijke beeld van een patiënt die al enkele dagen dood is en in zijn lichaamssappen baadt, in een gruwelijke stank te absorberen? 15 minuten? 20 minuten? 30 minuten?

Hoeveel tijd geeft u ons, mijnheer Facon, om een patiënt met een ernstige depressie en zelfmoordgedachten te behandelen? 15 minuten? 20 minuten? 30 minuten?

Hoeveel tijd geeft u ons, meneer Facon, om een moeder te begeleiden die net de dood van haar zoon heeft vernomen? En hoeveel tijd geeft u ons om te proberen een 12-jarige jongen te helpen die elke dag dezelfde nachtmerrie heeft van eindeloos afdalen van wenteltrappen op zoek naar zijn vader, een vader die 6 maanden eerder stierf? 15 minuten? 20 minuten? 30 minuten?

Hoeveel tijd geeft u ons, mijnheer Facon, om al deze pijn, deze gebroken dromen, deze angsten te verwerken en de volgende dag weer op te staan om de volgende patiënten te helpen? 6 uur? 7 uur? 8 uur?
Ik heb niet alleen enkele zeer zeldzame bijzondere gevallen opgesomd. Ik heb het over ons dagelijks leven als huisartsen.
Een belangrijk onderdeel van ons dagelijks leven als huisarts. Want vandaag, in een wereld die verstoken is van humanistische waarden, blijven wij voor velen het broze cement van een samenleving die uit elkaar valt. Onze productiviteit valt niet te berekenen. Wat is de waarde van een ziel?

Een belangrijk deel - want er zijn andere aspecten van ons beroep waarvan ik u vandaag de details zal besparen die ons ondermijnen en die onze "goede oude huisartsen die 80 uur per week werkten" niet hebben meegemaakt - de afschaffing van onze wachtposten om ze samen te voegen in gigantische functionele samenwerkingsverbanden met een straal van meer dan 80 km, waar onze essentiële rol als eerstelijnsarts van tafel wordt geveegd, administratieve rompslomp, de "college-achtige" verplichting om naast onze werktijd nascholing te volgen....

Mijnheer Facon, geneeskunde is een kunst. Een kunst waarin men alleen kan uitblinken als men de zin en de vrijheid behoudt om haar te beoefenen. Je moet weten dat, als de zin er nog is, de progressieve en constante beroving van onze beroepsvrijheid meer dan één van ons in 'deserteurs' zal veranderen...

En, om de uitdrukking van een van mijn patiënten te gebruiken: "Sommigen hekelden een geneeskunde met twee snelheden maar nu  zijn we op weg naar een geneeskunde met hoge snelheden die dreigt te ontsporen als we niet aan de.... noodrem trekken?"