In de kinderneurologie kruisen niet alleen neurologen en kinderartsen elkaar - vanuit beide disciplines worden kinderneurologen opgeleid, na 2 jaar extra opleiding bovenop het basisspecialisme - maar de kinderneurologie zelf kent een nauwe samenwerking met andere disciplines, schrijft dr. Lieve Verstraete, secretaris van de Belgische beroepsvereniging.

"Daarbij betreft de gemene deler de ontwikkeling van kinderen. In de context van de snel evoluerende kennis rond etiologie van bepaalde aandoeningen en nieuwe behandelingsvormen als enzymevervangingstherapie en gentherapie bevinden wij ons ook op het kruispunt tussen wetenschap en kliniek. Dit alles in een sterke internationale samenwerking."

"Het terrein van de kinderneurologie is breed: het behelst globale ontwikkelingsvertraging als voorloper van een verstandelijke beperking, problemen in de taal- of motorische ontwikkeling, epilepsie op kinderleeftijd , hoofdpijn… Als kinderneurologen spelen wij een belangrijke rol in vroegdetectie, diagnostiek en behandeling."

Eigen plaats

"Het interdisciplinair overleg begint soms reeds prenataal wanneer de verloskundige via de prenatale echo een ontwikkelingspro-bleem vermoedt. We zijn actief in de neonatale intensieve eenheden. Aangezien prema-tuur geboren kinderen een verhoogde kans op ontwikkelingsproblemen vertonen, worden jonge prematuren systematisch opgevolgd in een centrum voor ontwikkelingsstoornissen waar ook een kinderneuroloog werkt."

"Binnen de meer klassieke ‘neurologische’ ziektebeelden als epilepsie en hoofdpijn hebben we als kinderneurologen een eigen plaats vanuit onze specifieke expertise bij kinderen. Zuigelingenepilepsieën en epilepsievormen op kinderleeftijd vormen immers een aparte groep, die zich differentieert van epilepsievormen op volwassen leeftijd, zowel qua symptomatologie, etiologie als behandeling. Omdat we kinderen begeleiden in hun ontwikkeling hebben we specifieke aandacht voor het effect van medicatie op de cognitieve functies en op het gedrag. Deze elementen spelen dan ook een belangrijke rol in het bijstellen van de behandeling, soms meer dan de aanvalscontrole op zich."

"De behandelingsmogelijkheden zijn breed: ook bij kinderen behoort in het geval van therapieresistente epilepsie een nervus-vagusstimulator of epilepsiechirurgie tot de mogelijkheden. Migraine kan reeds zeer vroeg in de kindertijd optreden en manifesteert zich anders dan op volwassen leeftijd, maar is gelukkig vaak niet blijvend."

Genetica

"De snelle evolutie binnen de genetica zorgt ervoor dat wij in veel meer gevallen dan vroeger een genetische diagnose kunnen stellen, bijvoorbeeld in het geval van een verstandelijke beperking of ernstige epilepsievormen. Deze snellere diagnostiek geeft ouders duidelijkheid over het te verwachten ontwikkelingsverloop, ze kunnen ook zelf informatie raadplegen, ze vinden lotgenoten. Door de diagnostiek wordt ook duidelijk of er al dan niet een herhalingsrisico is bij een volgende zwangerschap. Die kennis verandert de toekomst van deze jonge gezinnen."

"De gentherapie en enzymevervangingstherapie hebben de behandeling van spierziekten en metabole ziekten ingrijpend veranderd. Waar het vroeger vooral ondersteunende therapie betrof, gaan we nu voor bepaalde aandoeningen op zoek naar genezing. Spinale musculaire atrofie is mee opgenomen in de neonatale screening naar behandelbare zeldzame aandoeningen."

Multidisciplinair en netwerken

"Zowel in de CP-kliniek (cerebral palsy), de neuromusculaire referentiecentra, de referentiecentra voor spina bifida als in de referentiecentra voor erfelijke metabole aandoeningen nemen kinderneurologen een belangrijke plaats in met intensieve samenwerking met tal van collega-artsen: orthopedisten, neurochirurgen, urologen, gastro-enterologen; even-als collega-paramedici: kinesistherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, psychologen, sociaal werkers, diëtisten."

"Er is veel extra muros overleg, onder andere met diensten voor vroeg- en thuisbegeleiding, CLB’s, sociale dienst…"

"We nemen binnen het kinderziekenhuis mee de zorg op voor kinderen met meningitis of encefalitis, kinderen met een hersentumor of na een cranieel trauma."

"Met de kinderpsychiaters hebben we een raakvlak wat ADHD betreft, maar autisme, emotionele problematiek en contextgeïnduceerde gedragsproblematiek behoren tot het gebied van de kinderpsychiater."

"We werken niet enkel multidisciplinair, we zijn ook uitstekende netwerkers: er is een vlotte samenwerking tussen de regionale en universitaire ziekenhuizen, tussen de Vlaamse en Franstalige collega’s met halfjaarlijkse gemeenschappelijke symposia. We hebben een voortrekkersrol als het op internationale samenwerking aankomt: we zijn zeer actief betrokken in de European Paediatric Neurology Society (EPNS), de Société Européenne de Neurologie Pédiatrique (SENP) en European Reference Network on Epilepsies (EpiCare)."

"Op dit kruispunt tussen wetenschap en kliniek, tussen meerdere disciplines, tussen regionaal en universitair werk, binnen een internationale samenwerking, voelen wij ons als kinderneurologen thuis."

Lieve Verstraete

Secretaris van de Belgische beroepsvereniging van artsen-specialisten in de Kinderneurologie