De ziekteverzekering (Riziv) heeft in 2023 voor 8 miljoen euro fraude vastgesteld, een recordbedrag voor de jongste tien jaar. In 2022 werd er door de zorgverstrekkers voor 6,7 miljoen euro gefraudeerd, toen een verdubbeling op een jaar tijd. De tendens gaat dus in stijgende lijn, net als in de buurlanden, klonk het bij de voorstelling van het jaarverslag van de Dienst voor Geneeskundige Evaluatie en Controle (DGEC) van het Riziv.
De meeste fraude gebeurt met niet-verstrekte prestaties, goed voor ruim 5 miljoen euro in 2023. In mindere mate (2,9 miljoen euro) rekenden zorgverstrekkers een niet-conforme prestatie aan.
Het gaat wel om slechts een zeer kleine minderheid van de zorgverstrekkers die fraudeert, benadrukte de DGEC. Hun aantal steeg in 2023 licht, maar de gevallen worden wel ernstiger. In sommige gevallen wordt er samengewerkt met het Arbeidsauditoraat, dat kan overgaan tot vervolging. "In Nederland wordt het gezondheidssysteem zelfs gebruikt door de georganiseerde misdaad om geld wit te wassen, maar zover is het bij ons nog niet", aldus Philip Tavernier bij de voorstelling van de cijfers.
Op het totale budget van de gezondheidszorg -zo'n 45 miljard euro- vertegenwoordigt het gesjoemel een klein bedrag, slechts 0,01 procent. Maar fraudebestrijding is belangrijk: enerzijds om recidive tegen te gaan, maar ook omdat het nefast is voor de volksgezondheid, beklemtoonde de inspectiedienst van het Riziv. Het gaat immers om onrechtmatige verrijking op kosten van de belastingbetaler én heeft tot gevolg dat de middelen niet naar de patiënten gaan.
Daarnaast stelde de DGEC ook vast dat zorgverstrekkers in 2023 voor 10,3 miljoen euro te veel hadden aangerekend aan de ziekteverzekering. Vaak het gevolg van administratieve fouten of verkeerde interpretatie van de regelgeving. Hier ziet de inspectiedienst nog een belangrijke rol weggelegd voor preventie.
Bij artsen werd vorig jaar voor 4,5 miljoen onterechte aanrekeningen opgespoord, bij thuisverpleegkundigen bijna 3 miljoen euro en bij tandartsen meer dan 2 miljoen.
Het totale onterechte bedrag -18,3 miljoen euro in 2023- is het hoogste sinds 2019. De DGEC verklaart de stijging onder meer door de toename van het aantal controleonderzoeken (een record van 871), systematische data-analyse en nationale opsporingsstrategieën. Zo zijn er bij de inspectiedienst een tiental data-analisten aangeworven. Bij de controles wordt geen enkele groep zorgverstrekkers overgeslagen, benadrukte de inspectiedienst. De DGEC haalde ook het voorbeeld aan van een nationaal controle-onderzoek waarbij twaalf ziekenhuizen het quotum aan PET-forfaits (medische beeldvorming om kanker op te sporen, red.) hadden overschreden in de periode 2019-2021 en hiervoor ruim 4 miljoen euro te veel hadden aangerekend - geld dat intussen helemaal is terugbetaald.
Met de nieuwe regering in aantocht wijst de DGEC er graag op dat zijn inspecteurs fors meer opbrengen dan kosten: de 'return on investment' bedraagt 2,7, luidde het dinsdag. Een uitbreiding van het personeelbestand -dat al jaren nagenoeg hetzelfde bleef- kan dus nuttig zijn, zeker omdat in het jaarverslag ook staat "dat er meer risico's op fraude worden vastgesteld dan er controledossiers kunnen worden opgesteld". Anderzijds pleit de inspectiedienst voor meer preventie en sensibilisering. "We hebben gemerkt dat dit het meest kostenefficiënt is", zei Erik Rossignol. Hij verwees naar een recente actie waarbij richtlijnen worden vastgelegd rond het gebruik van antibiotica en artsen worden aangeschreven over hun eigen voorschrijfgedrag. Daarnaast werkt het Riziv oo k mee aan de hervorming van de nomenclatuur, om verkeerde interpretaties te voorkomen.
> Ontdek het rapport
