In een opiniestuk gepubliceerd in Le Soir op dinsdag 19 november waarschuwen dr. Johan Blanckaert en dr. David Simon van Bvas voor de risico's die gepaard gaan met de eis van apothekers om toegang te krijgen tot de persoonlijke aantekeningen van artsen, met inbegrip van behandelde ziekten en gestopte behandelingen. Ze hekelen dit als een gevaarlijke en onnodige maatregel voor de veiligheid van patiënten.

De vertegenwoordigers van de apothekers, gesteund door het eHealth-platform, het Riziv, het ministerie van Volksgezondheid en het kabinet van de minister, zijn van mening dat het kennen van de ziekte waarvoor elk geneesmiddel door een arts wordt voorgeschreven, apothekers en andere gezondheidswerkers in staat zou stellen om de therapietrouw van patiënten te verbeteren en een groot aantal complicaties, ziekenhuisopnames en zelfs sterfgevallen als gevolg van allergieën, intoleranties, interacties of contra-indicaties te voorkomen. Dit kan op drie manieren worden bereikt:

1. De patiënt aanmoedigen om niet te stoppen met het innemen van een geneesmiddel dat is voorgeschreven voor een ziekte die deze professionals belangrijker vinden dan andere;
2. De patiënt adviseren om te stoppen met het innemen van een geneesmiddel waarvan de indicatie niet geschikt lijkt;
3. De patiënt adviseren om door te gaan met het innemen van een geneesmiddel waarvan zij vinden dat de arts hen ten onrechte heeft geadviseerd ermee te stoppen.

Onvoorwaardelijke kritiek van de Bvas
De Bvas ziet grote gevaren in deze vraag. “Dit advies zou gegeven worden zonder enige echte klinische, diagnostische of therapeutische expertise, of kennis van de interacties tussen verschillende ziekten”, benadrukken dr. Blanckaert en dr. Simon. Volgens hen zou deze inmenging ertoe kunnen leiden dat patiënten essentiële behandelingen staken of, omgekeerd, schadelijke of zelfs gevaarlijke geneesmiddelen blijven gebruiken.

Ze wijzen erop dat de toegang tot Sumehr, met belangrijke informatie zoals allergieën, intoleranties en contra-indicaties, in de nabije toekomst gepland is voor apothekers, fysiotherapeuten en verpleegkundigen. “Deze gegevens zullen voldoende zijn om de genoemde complicaties te voorkomen, zonder dat er toegang nodig is tot de persoonlijke aantekeningen van de arts”, benadrukken ze.

Zorgen over Farmaflux
De Bvas wijst ook op de risico's die verbonden zijn aan het gegevensbeheer door Farmaflux, een structuur die wordt geleid door beheerders van vertegenwoordigende organisaties van apothekers. Farmaflux is belast met het beheer van de infrastructuur die deze gegevens zal hosten en heeft uitgebreide ervaring met het verzamelen en statistisch verwerken van geneesmiddelen die in apotheken worden verstrekt. Deze gegevens worden, soms geanonimiseerd, soms gepseudonimiseerd, doorgegeven aan “besluitvormers” en ook aan “derden”.

De auteurs wijzen erop dat tijdens de pandemie de toestemming die aan Farmaflux werd gegeven om persoonlijke gegevens over de vaccinatiestatus van patiënten te verwerken om hen over te halen de vaccinatie te accepteren, tot grote verontwaardiging leidde. “Dit precedent zou moeten inspireren tot uiterste voorzichtigheid”, schrijven ze, erop wijzend dat de huidige eisen van de organisaties die apothekers vertegenwoordigen niet langer beperkt zijn tot vaccinatie tegen het coronavirus, maar nu gericht zijn op alle ziekten waarvoor een geneesmiddel wordt voorgeschreven.

Stevig en gemotiveerd verzet
De Bvas is van mening dat noch de ziekte waarvoor een geneesmiddel wordt voorgeschreven, noch de redenen om het geneesmiddel stop te zetten, toegankelijk mogen zijn voor apothekers, verpleegkundigen, fysiotherapeuten of tandartsen. “Deze informatie vormt de persoonlijke aantekeningen van de arts, die momenteel alleen de arts en de patiënt mogen raadplegen”, besluiten dr. Blanckaert en dr. Simon.

Nu dit verzoek het debat over het beheer van medische gegevens nieuw leven inblaast, roept de Bvas op tot het behoud van de vertrouwelijkheid en de bescherming van de rechten van patiënten tegenover wat zij beschouwt als een onevenredige en riskante eis.

> Lees hier het volledige opiniestuk (in het Frans) in Le Soir