Met de onthulling van een nieuw logo is het Antwerpse Ziekenhuis aan de Stroom (ZAS) ceremonieel geopend. De Belgische Mededingingsautoriteit keurde maandag de fusie tussen Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA) en GasthuisZusters Antwerpen (GZA) goed.

ZAS telt negenduizend medewerkers, duizend artsen en veertien campussen. Het is daarmee het grootste ziekenhuis van België en een van de grootste van Europa. Beide ziekenhuizen werken al sinds 2016 samen als groep.

Voor de patiënten zou er praktisch niets veranderen. Zij blijven op de gekende locaties terechtkunnen. Op korte termijn zullen de ZAS-logo's verschijnen op alle gebouwen en vallen de eerste ZAS-facturen bij de patiënten in de bus.

"De weg naar de fusie was lang, met de nodige uitdagingen", geeft voorzitter Els van Doesburg toe. "Dit verhaal gaat over de toekomst van de gezondheidszorg in onze stad en daarbuiten." Volgens CEO Willeke Dijkhoffz ontstaan er door de fusie vooral meer mogelijkheden om te investeren. Er werd daartoe een alvast een investeringsfonds opgericht in overleg met de artsen. Dat was een van de factoren die hen mee over de streep trok.  “We groeiden, onze artsen verwachtten dat die evolutie zich doorzette, dat diensten elkaar vonden. Stapsgewijs groeide het vertrouwen, leerden we elkaar kennen en na een aanloop van acht jaar is dit een sluitstuk waarop ik heel fier ben," schetst vicevoorzitter Etienne Wauters het plaatje.

De fusie betekent dat de campussen een nieuwe naam krijgen. Het gaat telkens om de combinatie van ZAS en de naam van de locatie: ZAS Augustinus, ZAS Cadix, ZAS Elisabeth, ZAS Erasmus, ZAS Hoge Beuken, ZAS Joostens, ZAS Middelheim, ZAS Palfijn, ZAS Paola, ZAS PVT Antwerpen, ZAS PZ Stuivenberg, ZAS Sint-Jozef, ZAS UKJA, ZAS Vincentius. Daarnaast zijn er ook nog ZAS Medisch Centrum Kaai 142, ZAS Polikliniek Regatta en ZAS Polikliniek Hof ter Schelde.

Jaarlijks rapport voor BMA

De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) verbond aan de goedkeuring van de fusie een aantal voorwaarden. "Bij de beoordeling werd rekening gehouden met het feit dat het grootste deel van de activiteiten aan regulering onderworpen is", aldus de BMA. "Een aantal aspecten blijft echter niet gereguleerd en is onderhevig aan marktwerking en concurrentie." 

Terwijl er voor de kwaliteit van de zorg en de toegankelijkheid tot die zorg geen ernstige twijfels werden geuit, leidde het onderzoek wel tot de conclusie dat er "ernstige twijfels" bestonden omtrent de toelaatbaarheid van de transactie voor wat sommige prijzen betreft. "Meer bepaald volgde uit de analyse dat de fusie risico's zou inhouden voor een vermindering van de concurrentie doordat de transactie zou kunnen leiden tot hogere maximale niveaus van ereloon- en kamersupplementen." 

Er werd met andere woorden een verhoogd risico tot mogelijke - stilzwijgende - coördinatie vastgesteld voor wat betreft de ereloon- en kamersupplementen tussen de ziekenhuizen in de regio Antwerpen. "De ernstige twijfels van de BMA werden aan ZNA en GZA ter kennis gebracht, die daarop verbintenissen hebben aangeboden om de mededingingsbeperkende effecten van hun concentratie te remediëren", besloot de BMA. 

“Heel storend was dat we op een bepaald moment de indruk hadden dat de BMA het principe van meer efficiënt gebruik van middelen niet genegen was", legt Kristiaan Deckers, medisch directeur, uit. 

Uiteindelijk vond de BMA de verbintenissen voldoende om de mededingingsbezwaren weg te nemen. ZAS moet voortaan wel een jaarlijks rapport maken voor de BMA, die trouwens ook op eigen een initiatief een onderzoek kan starten indien ze dat wenst. Alle wetgeving rond basistarieven en plafonds blijven uiteraard van toepassing, net zoals het systeem van geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen. 

Het hoofdstuk met het half dozijn ontslagen radiologen in Antwerpen zal naar alle waarschijnlijkheid geen staartje meer krijgen. Het ziekenhuis is tot een schikking gekomen met de betrokken artsen - wellicht om ellenlange procedures te vermijden en de dienst radiologie niet lam te leggen. Daarmee lijkt de kous juridisch gezien volledig af. Bedragen en andere details over de dading zijn voorlopig niet bekend. Over enkele weken zou de hoofdarts van ZAS wel nog een finaal rapport publiceren over de kwestie.

Op de foto vlnr: Etienne Wauters, Willeke Dijkhoffz, Els Van Doesburg.