Thermoablatie als behandeling voor kleine colorectale levermetastasen - dat zijn uitzaaiingen in de lever na darmkanker - doet niet onder voor een operatie. Dat blijkt uit de Nederlandse COLLISION-studie, waarin 342 patiënten opgevolgd werden in 14 ziekenhuizen. Daaronder ook het UZA. Bij thermoablatie - een veel minder ingrijpende techniek dan een operatie - wordt de tumor weggeschroeid.

Thermoblatie zorgt volgens het onderzoek voor minder complicaties, een kortere hospitalisatieduur en minder tumorherval ter hoogte van de behandelplaats. Het UZA behandelt de meeste colorectale levermetastasen sinds 2020 met thermoablatie, met positieve resultaten.

Een belangrijke mijlpaal voor de behandeling van colorectale levermetastasen: op het jaarlijks congres van de American Society for Clinical Oncology begin juni werden de resultaten voorgesteld van de COLLISION-studie. De studie van de Dutch Colorectal Cancer Group vergeleek twee lokale behandelingsmethoden voor colorectale levermetastasen tot 3 cm diameter: enerzijds leverresectie, anderzijds thermoablatie.

Bij leverresectie - momenteel de standaardbehandeling - wordt een deel van de lever weggenomen tijdens een operatie. Bij thermoablatie wordt de tumor weggeschroeid. De arts brengt een naald tot in de tumor en verhit deze, zodat de tumorcellen afsterven.

Minder complicaties, kortere hospitalisatie

Tijdens de studie werden 342 patiënten 29 maanden lang opgevolgd, in 14 ziekenhuizen in Nederland, België en Italië. Uit de studie blijkt dat thermoablatie even effectief is als leverresectie wat betreft overleving van de patiënten en ziektevrije overleving. Bovendien zorgt thermoablatie voor minder complicaties en een kortere hospitalisatieduur. Met die positieve resultaten kan thermoablatie, een minimaal invasieve techniek, de standaardbehandeling worden in de toekomst. 

Samenwerken aan minimaal invasieve technieken

Voor het UZA, dat ook meewerkte aan de studie, bevestigt de studie de voordelen van de techniek. "We zijn blij dat de meerwaarde van thermoablatie nu internationaal erkend wordt. Hopelijk zijn de positieve resultaten een hefboom om van ablatie meer en meer de standaard te maken" vertelt prof. dr. Thiery Chapelle, diensthoofd Hepatobiliaire, Transplantatie-, en Endocriene Heelkunde.

Sinds begin 2020 worden de meeste patiënten met kleine colorectale levermetastasen in het UZA al behandeld met thermoablatie. De dienst hepatopancreatobiliaire heelkunde en radiologie zijn pioniers in de techniek. 134 patiënten kregen al zo’n behandeling, mét positieve resultaten, vertelt prof. dr. Thiery Chapelle: “Bij 98% van de patiënten zien we dat de metastasen helemaal verwijderd zijn na 1 of 2 behandelingen. Patiënten blijven gemiddeld één nacht in het ziekenhuis en ervaren nagenoeg geen hinder na de ingreep.” 

Opereren zonder snijden

Ablatie kan zowel tijdens open chirurgie, een kijkoperatie als percutaan worden uitgevoerd. In het UZA is percutane ablatie de standaardbehandeling voor levertumoren tot 3cm. Hierbij wordt een naald door de huid tot in de tumor geprikt. Deze techniek is het minst ingrijpend: de tumor wordt zonder snijden, met behulp van een CT-scan behandeld.

De grote uitdaging is om de naald zo nauwkeurig en veilig mogelijk tot in de tumor te krijgen, zonder omliggende bloedvaten en organen te beschadigen. Daarvoor gebruikt het UZA - als eerste en enige centrum in België - een navigatietoestel, een soort gps, om de naald tot op de millimeter precies in de tumor te krijgen. "We introduceren regelmatig nieuwe technieken die de levenskwaliteit van patiënten verhogen of hen een zware ingreep besparen. Thermoablatie past perfect in die doelstelling" concludeert prof. dr. Chapelle.

Fotografie (c) Frank Toussaint