De Belgian Academy of Paediatrics reageert op het recente rapport met aanbevelingen van het KCE (Federaal Expertisecentrum voor de Gezondheidszorg) over de organisatie van de pediatrische diensten. Daarbij vraagt de Academie zowel meer geld voor de organisatie van pediatrische diensten als meer inanciering voor en een definitie van pediatrische spoedgevallen in België.

Het extra geld is onder meer nodig om een grotere beschikbaarheid van pediatrische bedden tijdens seizoenspieken, de behandeling van chronische pathologieën en meer pediatrische wachtdiensten mogelijk te maken.

De vragen werden tevens gestuurd naar minister Vandenbroucke en ze komen eigenlijk neer op een alarmkreet. Waarop is die gebaseerd? De Academie schetst het plaatje.

Exponentiële toename vraag

Al vele jaren neemt het aantal bezoeken aan pediatrische spoedafdelingen exponentieel toe. Terwijl het aantal kinderen dat op spoedafdelingen wordt gezien sterk toeneemt, houden zowel het medisch en verplegend personeel als de beschikbare infrastructuur geen gelijke tred.

De moeilijkheden worden ook gevoeld door niet-ziekenhuisgebonden kinderartsen, de zogenaamde "privé-pediaters" en huisartsen die regelmatig kinderen op consultatie zien.

De oorzaken van deze rampzalige situatie zijn velerlei:

Denk aan de maatschappelijke trend om dag en nacht een beroep te doen op de spoeddienst voor het geringste probleem, maar ook aan de overvolle consultatie-agenda's van huisarts of kinderarts eerste lijn in de thuispraktijk of in het ziekenhuis. Het gebrek aan huisartsen doet zich dus ook gevoelen bij de kinderartsen, zeker ook omdat de beschikbare huisartsen minder in pediatrie zijn opgeleid. Daarbovenop komen de prognoses voor een nog beperktere toegang tot het beroep van kinderarts.

Vandaag blijft de structurering van de eerstelijnszorg onvolmaakt. Huisartsenwachtendiensten, wachtposten, algemene pediatrische wachtdiensten en spoeddiensten in ziekenhuizen klikken niet naadloos in elkaar.

Nog een knelpunt: het aantal verpleegkundigen dat zich specialiseert in pediatrie en/of spoedeisende geneeskunde is onvoldoende door een gebrek aan erkenning en financiële waardering.

Tot slot is er de ontoereikende financiering van de pediatrische spoeddiensten: geen erkenning van tijdelijke opnamediensten, te weinig investeringen in specifieke, aan kinderen aangepaste structuren.

Er zijn veel mogelijke oplossingen:

De samenleving bewust maken van het begrip echte noodsituatie zodat men niet om de haverklap en om een habbekrats de spoeddiensten opzoekt. Dat kan via effectieve publiekscampagnes.

Verder suggereert de Academie de organisatie van alternatieve zorgtrajecten (specifieke wachtposten, enz.) en een gezamenlijke reflectie over de samenwerking tussen artsen in het veld, huisartsen en eerstelijns-specialisten, en ziekenhuisartsen.

Logisch is ook dat de (kinder)verpleegkundige teams versterkt worden door hun status te verbeteren en het aantal gespecialiseerde verpleegkundigen op spoeddiensten te verhogen. Dat samen met de versterking van de medische teams, onder meer door de pediatrische opleiding van (toekomstige) huisartsen en spoedartsen te verbeteren en de enorme werklast van pediatrische wachtdiensten financieel te herwaarderen. Ook de geplande quota die de toegang tot het beroep van kinderarts beperken, zijn aan herziening toe.

Last but not least is heeft in de spoeddiensten de infrastructuur - met de zorgmethoden - een zetje nodig:

• specifieke ruimten voor kinderen;
• georganiseerde, gecontroleerde en gefinancierde structuren voor voorlopige hospitalisatie;
• organisatie van een (pediatrisch) triage-systeem volgens internationale, wetenschappelijk en ethisch erkende en gevalideerde regels, waarvoor een gecertificeerde opleiding voor verplegend en medisch personeel nodig is.

"Kinderen zijn de toekomst van onze samenleving en moeten onze hoogste prioriteit blijven.Met onze verouderde eerste lijns- pediatrische zorg moeten we zo snel mogelijk ons zorgsysteem opnieuw uitvinden, anders lopen we het risico dat overwerkte en uitgeputte kinderartsen zich volledig uit de eerste lijn terugtrekken", besluit de Academie. 

> Minder diensten pediatrie, meer andere zorgvormen (KCE)