Op 28 en 29 maart werd in het Cedars-Sinai in Los Angeles, de eerste conferentie georganiseerd over medische virtuele realiteit (MVR). Dr Arnaud Bosteels, diensthoofd anesthesie in het Sint-Jan Ziekenhuis in Brussel en co-founder van BHCT (building healthcare for tomorrow), geeft ons een overzicht van de belangrijkste feiten.
Het is in het prestigieus kader van het Cedars-Sinai in Los Angeles, een ziekenhuis met een buitengewone réputatie, dat de eerste conferentie over de medische virtuele realiteit (MVR) is gehouden : “Virtual medicine, best practices in medical virtual reality”. (#VirtualMed18)
Dit werd georganiseerd door dr Brennan Spiegel, gastro-enteroloog en verantwoordelijke voor het Cedars’ Center for Outcomes Research and Education (CS-CORE). Samen met een multidisciplinaire team tracht hij de volgende vraag te beantwoorden: hoe kan de medische virtuele realiteit (MVR) bijdragen tot een betere geneeskunde voor patiënten en zorgverstrekker, zonder de kosten op te drijven.
Deze conferentie brengt experten van de virtuele realiteit, ondernemers en artsen samen en geeft een mooi overzicht van wat er vandaag reeds mogelijk is met MVR en wat de toekomst ons brengt.
Voor de lezers die geen geeks of gamers zijn, virtuele realiteit is een onderdompeling in een virtuele wereld met behulp van een aangepast masker dat een 360º visie mogelijk maakt, verbonden met een koptelefoon voor het aangepaste geluid. Het is dankzij de ontwikkeling van het OCULUS masker, dat een smartphone gebruikt als visueel support, dat deze technologie is gedemocratiseerd en toegankelijk is geworden voor veel mensen.
Medsiche virtuele realiteit (MVR) is een onderdompeling in een virtuele wereld met medische doeleinden.
Er bestaan vandaag reeds vele interessante en aantrekkelijke toepassingen, maar zoals elke nieuwe technologie en nieuwe behandeling, is deze nog in een preliminaire fase. De experten van het Cedars-Sinai zijn er wel degelijk van bewust en de boodschap is dan ook duidelijk: dit is een veel belovende technologie, maar we moeten eerst nog meer data verzamelen en ze moet haar eigen limieten goed kennen. Er blijven trouwens nog vele vragen open over het optimaal gebruik van MVR en over de financiering ervan.
De beschikbare litteratuur over het gebruik van behandelingen op basis van MVR is niet te onderschatten, maar nog niet voldoende. De theorie achter deze behandelingen baseert zich op de “spotlight” theorie (de verdeling van de aandacht) of zou te maken hebben met modulatie van de signalen in de cortex door multipele sensorische sensaties.
Het gebruik van medische virtuel realiteit kan men indelen in twee categorieën, de opleiding en de behandeling.
Behandeling voor patiënten
- Acute en chronische pijn
( https://appliedvr.io / https://www.oncomfort.com/en/ )
- post-operatief
- verbandwissel
- brandwonden
- bloedafname bij kinderen
- fantoom pijn
- complex regional pijn syndroom
- psychiatrie
- fobieën
- verslaving
- posttraumatische stress
- depressie
- autisme
- eetstoornissen
- fysische revalidatie
( https://www.neurorehabvr.com/#home )
- na een CVA
- na trauma
- stress reductie tijdens moeilijke situaties tijdens een hospitalisatie
- voor een medische behandeling
- voor een NMR
Behandeling voor zorgverstrekkers
MRV biedt aan heelkundige zorgverstrekkers de mogelijkheid om, via beelden van een scanner, naar een 3D beeld van de ziekte te kijken en een virtuele operatie uit te voeren op patiënten voor de echte operatie plaats vindt. Dit zou ernstige problemen kunnen voorkomen, denk aan heelkunde van de hersenen.
( https://ossimtech.com/en-us/ http://www.surgicaltheater.net )
Opleiding voor de patiënten
Die modules die aan de chirurg toelaten de voorbereiding voor een operatie te verbeteren, kunnen ook worden gebruikt om aan de patiënten uit te leggen wat er tijdens de operatie zal gebeuren. In het kader van het informed consent, is het interessant want de patiënten kunnen echt begrijpen wat de zorgverstrekker zal doen. En aangezien de patiënten beter inzien wat er hen staat te wachten, hebben ze minder stress en ervaren ze de hele procedure beter. (http://www.surgicaltheater.net )
Tijdens de conferentie hebben sommige patiënten een onverwacht voordeel van de MRV uitgelegd, namelijk dat het gebruik van MRV hen coping mechanismen aanleert die ze kunnen gebruiken wanneer er geen MRV beschikbaar is. (http://www.stanfordchildrens.org/en/innovation/virtual-reality/anxiety-research )
Een ander nut van MRV in deze categorie sluit aan bij de categorie behandeling: een mooie getuigenis, wetenschappelijk ondersteund, van een hele gemeenschap die met de hulp van MVR een reeks hygiënische maatregelen heeft getroffen om hypertensie tegen te gaan.
Opleiding voor de zorgverstrekkers
Een belangrijk mogelijkheid die MRV biedt aan zorgverstrekkers (in opleiding) is oefenen op virtuele patiënten. Meerdere modules bestaan tegenwoordig voor de orthopedie en de laparoscopische heelkunde. Ze bieden een combinatie aan van visuele, auditieve (soms) en tactische sensaties, die een heel reële indruk geven ( http://ossovr.com / http://www.immersivetouch.com )
MVR biedt ook de mogelijkheid om bepaalde situaties te simuleren, wat weer een groot voordeel biedt, wanneer mensen zich goed willen voorbereiden op moeilijke, zeldzame situaties. Bijvoorbeeld in reanimatie fasen waar elke seconde telt ( https://www.virtualeducationsystems.com )
Zelfs de studenten worden niet vergeten door de MVR, sommige toepassingen helpen met het instuderen van de anatomie en fysiologie.( https://animares.com/portfolio/insight-heart )
Sommige start-ups, gebruiken mixed reality om zorgverstrekkers op het terrein de kans te geven te communiceren met experten op afstand. Bijvoorbeeld tussen twee heelkundige teams op verschillende continenten of een tussen een MUG team en een dienst urgentie geneeskunde. Deze communicatie verbetert de beslissingen die worden genomen in volle actie.( https://www.proximie.com )
Alle zorgverstrekkers van de wereld opleiden
Volgens een van de medische experten, Dr Rafael Grossmann, zal van al deze mogelijkheden de opleiding van zorgverstrekkers de eerste meest indrukwekkende impact hebben. Met deze technologie kunnen alle zorgverstrekkers van de wereld opgeleid worden voor elke procedure.
Behandeling op basis van MRV is nog onvoldoende gedocumenteerd om door de globale medische gemeenschap te worden aanvaard. Men moet eerst op de volgende vragen een antwoord vinden : welk type toepassing voor welke type pathologie? Welke dosis MVR en aan welke frequentie? Fundamentele vragen indien men hoopt dat MVR ooit als een volwaardige behandeling wordt aanzien.
Voor de mensen aanwezig op de conferentie, zijn deze vragen eerder een stimulans om meer studies en informatie sessies te organiseren.
En wat in België?
Wat met MVR in België? Persoonlijke initiatieven of op niveau van medische diensten, zijn de laatste jaren opgedoken. We hebben het geluk dat er in België een onderneming is, Oncomfort, dat MVR toepassingen ontwikkelt. Ze baseren zich op gevalideerde psychologische technieken, zoals klinische hypnose, om aan de patiënten de mogelijkheid te geven, zich onder te dompelen in een MVR sessie. Deze zal, in het slechtste geval, de patiënt gerust stellen, maar indien de patiënt er vatbaar voor is, zal de sessie hen toestaan in zelf-hypnose te gaan. Ze begeven zich vooral in de categorie behandeling voor patiënten: ze bieden voor, tijdens en na medische procedures anxiolyse en pijnstilling aan. Ze hebben reeds meer dan 3000 patiënten behandeld, wat hen een mooie visibiliteit geeft in de wereld van MVR. Multi-centrische studies worden voorbereid, om het effect van hun MVR applicatie te onderzoeken bij oncologische patiënten en binnenkort ook bij patiënten die een orthopedisch procedure ondergaan.
Uiteindelijk kan de medisch virtuele realiteit terug blikken op een stevige basis om zich verder te ontwikkelen. De mogelijkheden zijn zo uitgebreid dat men met spanning wacht op de verder evolutie van deze technologie. Deze zou namelijk een deel van het antwoord kunnen zijn op de triple aim van de gezondheidszorg : betere zorg ervaring, beter gezondheid, voor een minimale kost.
Dr Arnaud Bosteels
@ArnaudBosteels
Lees ook :
> Hololens blikvanger op Medische Wereld
> Is de tijd rijp voor medische ‘virtualisten’?
> Virtuele operatiekamer voorkomt reële risico’s
> Toekomstige chirurgen kunnen opgeleid worden door virtuele collega’s
