Het federale kernkabinet bereikte een akkoord over de begrotingscontrole. Coalitiepartners N-VA, MR, CD&V en Open Vld respecteerden de buffer van 739 miljoen euro voor driekwart en spraken van een relatief makkelijke controle. De controle van langdurig zieken bljift een twistpunt. De oppositie vindt dat gezinnen, KMO's en zieken weer moeten opdraaien.

Gecombineerd met enkele tientallen miljoenen euro's aan nieuw beleid - voor justitie, politie en energietransitie - kwam de totale inspanning uit op zo'n 930 miljoen euro. Over de periode 2016-2017 is sprake van een verbetering met 1,2% van het BBP, zoals beloofd aan Europa.

Vennootschapsbelasting 'meevaller'

Volgens een van de onderhandelaars is het gat gedicht zonder nieuwe belastingen of forse besparingen. Ook elders klinkt het dat technische correcties en verschuivingen grotendeels volstonden om de oefening rond te krijgen. Zo zou de vennootschapsbelasting bijvoorbeeld wat meer hebben opgebracht, terwijl de lage rentes maken dat de notionele intrestaftrek volgens een betrokkene maar liefst 325 miljoen euro minder kost aan de staat dan het monitoringcomité had vooropgesteld.

Tot slot spraken de vicepremiers en de vakministers zoals verwacht af om nog deels opbrengsten in te schrijven rond de activering van langdurig zieken, waarover de regering geen volledig akkoord vond. Ook voor sociale fraude en tijdskrediet zouden nog maatregelen ingeschreven zijn.

Langdurig zieken

CD&V zegt dat wel al is afgesproken dat er geen blinde sancties zullen komen voor werknemers en werkzoekenden, wat bij de andere partijen toch niet helemaal zo lijkt te zijn. De regering-Michel hoopt alvast dit jaar nog 100 miljoen euro op te halen via de re-integratie van langdurig zieken. Het monitoringcomité ging nog uit van de 150 miljoen die bij de begrotingsopmaak was ingeschreven. Er bestond echter nog geen afgeklopt akkoord over de maatregel. En dat is er intussen ook nog niet.

N-VA-Kamerlid Jan Spooren reageerde zondag al tevreden op het nieuws dat de re-integratieplannen nakend zijn. Hij sprak van "een evenwichtige aanpak waarbij responsabilisering wordt gelinkt aan de inspanningen die alle betrokken actoren leveren om langdurig zieken opnieuw op de arbeidsmarkt te integreren".

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) reageert verbaasd. De minister zelf had gezegd dat de coalitiepartners "een akkoord naderen", maar afgeklopt is er volgens haar kabinet "helemaal nog niet".

Ook bij CD&V stelt men zich vragen bij de "eigenaardige profilering van N-VA". 

Concreet is er nog onenigheid over de mate waarin sancties worden opgelegd wanneer een werkgever geen concreet aanbod doet aan een werknemer die volgens de artsen deels weer aan de slag kan. In de ogen van Open Vld wil N-VA daar nog te veel "een automatisme" van maken. "Maar wat dan als de werkgever zijn zaak zou moeten verbouwen of een productielijn zou moeten vertragen om de betrokken werknemers toch weer aan de slag te krijgen? ", werpt De Blocks woordvoerster op.

'Geen medische diagnose'

N-VA'er Spooren blijft er echter bij dat er wel degelijk een akkoord is. "Over de principes, het klopt wel dat de cijfers en bedragen nog niet helemaal vastliggen", verduidelijkt hij.

Spooren beklemtoont daarbij dat het individuele re-integratieplan dat moet worden uitgetekend "geen medische diagnose" is, maar net ook andere criteria - zoals bijvoorbeeld extra kosten of moeilijkheden voor de werkgever - in rekening zal nemen. "In het reïntegratieplan zal dus naar alles gekeken worden", aldus Spooren. "Net daarom ook dat we dat plan als instrument willen gebruiken."

Volgens de N-VA'er is ook afgesproken dat niet met percentages maar met forfaitaire bedragen zal worden gewerkt bij het bepalen van de sancties voor werkgevers. "De precieze bedragen zijn wel nog voer voor discussie, erkent het N-VA-Kamerlid.

Bij CD&V klinkt ook dat er nog heel wat open ligt. Maar volgens de christendemocraten is wel al afgesproken dat er geen "blinde sancties" zullen komen waarbij werknemers en werkzoekenden een percentage van hun uitkering zouden verliezen als ze niet op re-integratie ingaan. Er is volgens het kabinet-Peeters wel degelijk nog sprake van sancties, maar dan enkel met een meer beperkte impact. 

Ander twistpunt is in welke mate de kleinste kmo's kunnen worden vrijgesteld. N-VA wil slechts een vrijstelling voor kmo's tot tien werknemers, omdat anders enkel grote ondernemingen zouden bijspringen. Bij Open Vld ziet men die drempel liever hoger. En ook bij CD&V klinkt het dat "deze discussie nog zal worden verdergezet".

Wereldvreemd

De oppositie is niet onder de indruk van de begrotingscontrole die de federale regering heeft afgewerkt. Groen-fractieleider Kristof Calvo spreekt van een "wereldvreemde goednieuwsshow", de PS heeft het over "budgettaire fictie". En sp.a-voorzitter John Crombez besluit dat de meerderheidspartijen "geen flauw benul hebben" van de problemen bij de bevolking.

"Er is geen nieuw beleid, alle heikele punten worden doorgeschoven, over eerlijke belastingen spreekt men niet meer en van het nationaal investeringsplan is er al helemaal geen sprake", hekelt Calvo. De groene fractieleider betreurt ook dat de regering nog niet op zoek ging naar een akkoord over een "rechtvaardige vennootschapsbelasting". Calvo roept premier Michel daarom opnieuw op "zich aan zijn belofte te houden". "KMO's en werknemers moeten minder worden belast, multinationals en grootste vermogens kunnen wel een extra steentje bijdragen."

Sp.a-voorzitter John Crombez besluit uit het cijferwerk vooral dat N-VA, MR, CD&V en Open Vld "geen flauw benul hebben van wat er op dit moment bij de bevolking gebeurt". "We zijn het land met de sterkst stijgende prijzen en facturen, één op de vijf kan intussen zijn elektriciteitsfactuur niet meer betalen, een record aantal mensen zit in schulden en de besparingen in de gezondheidszorg leiden tot duurdere medicijnen en hogere prijzen bij kinesisten, enzovoort."

De PS heeft het tot slot over "budgettaire fictie".