Stig Walravens, als spoedarts aan de slag voor Artsen zonder Grenzen in Kunduz, is niet van plan om Afghanistan op dit moment te verlaten. Artsen zonder Grenzen is dan ook al enkele tientallen jaren aanwezig in de regio en wist er bij alle partijen enig krediet op te bouwen, ook bij de Taliban. "Wij zorgen hier voor iedereen, ook voor strijders".
In "De wereld vandaag" van Radio 1 lichtte de spoedarts zijn beslissing toe om te blijven. "We blijven omdat de nood hier hoog is en omdat we hier zeker een rol van betekenis kunnen spelen", legde hij uit als verantwoordelijke voor de opstart van een spoedgevallendienst in een ziekenhuis van Artsen Zonder Grenzen (AZG).

AZG heeft wel pakken ervaring met dergelijke situaties. Helaas liep het niet altijd goed af, ook niet in Afghanistan. Nu heeft de ngo er voor de tweede keer een traumahospitaal. "Het eerste werd in 2015 vernield door een bombardement. Daarbij zijn toen een veertigtal burgers en medewerkers van Artsen Zonder Grenzen gestorven." Maar toch zet AZG dus door op vraag van de plaatselijke bevolking. 

De buitenwijken van Kunduz waren lang in handen van de oppositie, maar ondertussen is de frontlinie opgeschoven tot aan het ziekenhuis. De intensieve afdeling is daarom verhuisd naar kantoorgebouwen 500 meter verderop, in een veiligere zone. 

Dat het werk in het ziekenhuis zo snel weer wordt hervat, schrijft Walravens toe aan de goede verstandhouding van Artsen Zonder Grenzen met alle partijen in de regio. "Ze kennen Artsen Zonder Grenzen allemaal heel goed, omdat we hier al zo lang in het land zitten," zegt hij. Hij beklemtoont dat AZG iedereen behandelt. "Of het nu dader of slachtoffer is, man of vrouw, we proberen ze allemaal te behandelen." AZG behandelt dus ook talibanstrijders. "Van het moment dat zij in het ziekenhuis komen, zijn het geen strijders meer, maar gewoon slachtoffers."
 
"Ik blijf tot mijn missie hier eindigt, en dat zou in oktober zijn, normaal gezien. Dan komt er iemand anders mijn plaats innemen."
Walravens maakt zich nog niet te veel zorgen over zijn terugkeer naar België, en vertrouwt daarvoor op AZG. "Ik denk dat er een groot verschil is met veel mensen die momenteel geëvacueerd worden. Die zijn hier meer als Belg, als Amerikaan, terwijl wij hier door de bevolking meer gezien worden als medewerker van Artsen Zonder Grenzen. Ik denk dat dat een zeer goed paspoort is om meer gedaan te krijgen", getuigde hij op Radio 1. 

Rode Kruis actief

Het Rode Kruis van zijn kant heeft bufferplaatsen om indien nodig geëvacueerden uit Kabul op te vangen. Zowel in Vlaanderen als Wallonië worden voorbereid die snel ingevuld kunnen worden, laat de organisatie weten. Het gaat om plaatsen die fungeren als "bufferplaatsen", waarmee plotse druk op het systeem opgevangen kan worden.

De woordvoerster van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) benadrukte maandag dat de personen die aankomen, de reguliere asielprocedure volgen en via het netwerk van Fedasil geplaatst worden. De toewijzing gebeurt op basis van het aantal mensen dat aankomt en het aantal beschikbare plaatsen. Mogelijk worden dus de bufferplaatsen van het Rode Kruis gebruikt, maar er zijn nog andere opvangplaatsen, bijvoorbeeld in de centra van Fedasil.

Het Rode Kruis benadrukt nog dat zijn dienst Restoring Family Links, die familiebanden herstelt, in nauwe samenwerking met andere Rode Kruis-organisaties wereldwijd opereert, net als met het Internationale Rode Kruiscomité (ICRC), dat actief is in conflictgebieden.

Woordvoerder van Rode Kruis Vlaanderen Jan Poté geeft aan dat de dienst al dossiers had lopen van Afghanen, en dat er sinds de huidige crisis nog veel extra aanvragen tot hulp bij de opsporing en contactherstel zijn binnengelopen. De beste manier om in contact te komen met de dienst is via de website www.restoringfamilylinks.be, zegt hij.

Naast de hulp bij de opsporing en het contactherstel zelf, geeft het Rode Kruis ook tips over hoe contacten die er wel nog zijn met mensen in Afghanistan, behouden kunnen worden: zo is het belangrijk om via verschillende telefoonnummers en e-mailadressen contact te kunnen houden en om mensen op de hoogte te brengen wanneer men vanuit Afghanistan naar ergens anders reist. 

Rode Kruis Vlaanderen voorziet een medische hulppost bij de opvang in België met artsen, verpleegkundigen en een ziekenwagen, en biedt ook pyschosociale bijstand.

> Arts getuigt over ervaringen in Afghanistan

Foto: dr. Lieve Van Ermen.