De regering zal de uitgaven van de sociale zekerheid beter verankeren en tegelijk scherper opvolgen. Dat gebeurt via de evenwichtsdotatie die kritischer tegen het licht wordt gehouden. Vandaag werd het voorstel door de ministerraad goedgekeurd in tweede lezing.
De financiering van de sociale zekerheid hervormd in een poging om ze te vereenvoudigen. Tegelijk zal de zogenaamde evenwichtsdotatie aan enkele strenge voorwaarden worden ontworpen. Voorwaarden die worden gecontroleerd door een speciale commissie.
De financiering van de sociale zekerheid is gestoeld op drie poten:
- de alternatieve financiering
- de klassieke overheidsdotatie
- de 'evenwichtsdotatie'
Wat de alternatieve financiering betreft: die wordt transparanter door een vereenvoudiging. Er komt een einde aan het ingewikkelde kluwen van financieringsstromen. Vanaf 2017 zal de alternatieve financiering vooral bestaan uit inkomsten uit btw en roerende voorheffing. De regering rekent op het terugverdieneffect van de taxshift (meer jobs, meer sociale bijdragen, minder uitgaven werkloosheid: positieve compensatie).
Met de alternatieve financiering wil men de daling aan inkomsten compenseren die een gevolg zijn van de taxshift (daling sociale bijdragen). De klassieke overheidsdotatie (= een nominaal bedrag onafhankelijk van de conjunctuur) blijft op korte termijn ongewijzigd. De regering voorziet wel in een nieuw mechanisme voor de toekomst. Om de kosten van de vergrijzing gedeeltelijk te dekken, kan deze dotatie stijgen mits twee voorwaarden: de effectieve pensioenleeftijd moet verhogen en de economische groei moet voldoende zijn. Dat laatste blijft een onzekere factor, al maakt de regering zich sterk dat ze zo net de financiering van de sociale zekerheid duurzaam maakt en de toekomst van het systeem verzekert.
Sluitstuk is de evenwichtsdotatie die het evenwicht verzekert maar tegelijk ook responsabiliserend zal werken voor alle actoren. Maggie De Block, minister van Sociale Zaken: “We introduceren criteria of vragen waarop de regering zal moeten antwoorden vooraleer de evenwichtsdotatie kan worden toegekend. Het gaat om de volgende vragen:
- Zijn er maatregelen tegen sociale fraude genomen?
- Zijn er maatregelen genomen tegen het oneigenlijk gebruik van de sociale zekerheid?
- Hoeveel draagt de sociale zekerheid bij aan de algemene budgettaire doelstellingen die zijn opgelegd om de Europese richtlijnen te respecteren?
- Sociaal akkoord: als de sociale akkoorden niet budgetneutraal zijn, dan wordt aan de sociale partners gevraagd maatregelen voor te stellen die het tekort compenseren.
- Zijn de maatregelen voor de sociale zekerheid genomen door de regering, uitgevoerd?
- Valt de stijging van de uitgaven te verklaren door bepaalde volume-effecten zoals bijvoorbeeld een groter aantal gepensioneerden of invaliden?We moeten ervoor zorgen dat we elke dag de uitkeringen kunnen betalen. Maar het is ook zaak van zorgvuldig om te springen met het geld van onze belastingbetalers.”
Voor de twee laatste punten wordt de regering bijgestaan door experten van een nieuwe commissie: de Commissie voor Financiën en Begroting (CFB).
Het voorstel is afkomstig van minister van Sociale Zaken Maggie De Block en minister van Middenstand en Zelfstandigen Willy Borsus. De ministerraad zette het licht op groen.