De Interministeriële Conferentie (IMC) Volksgezondheid heeft beslist om een groep onafhankelijke experts op te richten die een visie moet uitwerken voor de hervorming van het ziekenhuislandschap in België. Doel is om de kwaliteit van de zorg te garanderen en tegelijk de efficiëntie in het gebruik van menselijke en financiële middelen te verbeteren, zo meldt de IMC in een persbericht dat vrijdag werd verspreid. Onderaan het artikel vindt u de samenstelling van het expertenpanel.

In het kader van de hervorming van het ziekenhuislandschap en de financiering ervan werden voorafgaand aan de conferentie van 19 maart twee voorbereidende vergaderingen georganiseerd. Tijdens die bijeenkomsten presenteerde het federale kabinet de grote krachtlijnen van de hervorming, waarna de verschillende deelstaten hun noden, uitdagingen en bezorgdheden uitwisselden. De besprekingen werden gestructureerd rond een aantal thema’s: ziekenhuiscapaciteit, rol van de deelstaten in normatieve processen, infrastructuur- en patrimoniumfinanciering, kwaliteitsbeleid, en het beheer van cybersecurity en preventie.

De besprekingen leidden tot een synthesenota die op 19 maart werd voorgesteld tijdens de IMC. Die nota bracht de consensuspunten, de meningsverschillen en de aandachtspunten per entiteit in kaart.

Reflectie over organisatie en differentiatie

De groep van onafhankelijke experts zal vertrekken vanuit een reeks vaststellingen, zoals de medische evolutie richting meer ambulante zorg, een hoog aantal acute bedden met een relatief lage bezettingsgraad, de versnippering van het zorgaanbod en het personeelstekort. Op basis daarvan zal het panel aanbevelingen formuleren aan de IMC over de toekomstige organisatie van het ziekenhuislandschap.

Centraal staat het principe "nabije zorg waar mogelijk, geconcentreerde zorg waar nodig". Het gaat erom de opdrachten van de verschillende instellingen te definiëren en tegelijk de infrastructuur en samenwerking tussen ziekenhuizen te optimaliseren.

In eerste instantie zal de groep zich buigen over de acute somatische zorg. België telt momenteel 103 algemene en universitaire ziekenhuizen, waarvan sommige gespreid zijn over meerdere campussen. De experts zullen nagaan hoe de differentiatie van hun werking kan bijdragen tot een efficiëntere inzet van middelen. Ook het organiseren van samenwerking tussen ziekenhuizen vormt een belangrijk aandachtspunt, met als doel de kwaliteit en efficiëntie van de zorg te verbeteren, en daarbij het evenwicht te bewaren tussen geografische toegankelijkheid en zorgconcentratie.

Crisissituaties in de gezondheidszorg, zoals pandemieën, maken geen deel uit van de opdracht. De link met de eerstelijns- en tweedelijnszorg wordt wél meegenomen in de oefening.

Mogelijke verbreding van het mandaat

Indien mogelijk kan de scope van de opdracht in een tweede fase worden uitgebreid. Zo kan een evaluatie van de 25 loco-regionale ziekenhuisnetwerken worden meegenomen, met het oog op een betere samenwerking tussen ziekenhuizen. Ook de afstemming tussen acute zorg, chronische zorg, revalidatiezorg en geestelijke gezondheidszorg, onder meer op basis van het werk van de Federale Raad voor Ziekenhuizen (FRZV), kan worden geïntegreerd in de reflectie.

Daarnaast kan de organisatie van de acute psychiatrische zorg, met bijzondere aandacht voor het aantal en de spreiding van bedden, verder worden onderzocht.

Ten slotte wordt ook de optimalisatie van het zorgtraject als prioritair naar voren geschoven, onder meer via betere doorverwijzing, telegeneeskunde en nauwere samenwerking met de eerste lijn.

Het expertenteam zal vóór de zomer een tussentijds rapport voorleggen. Een definitief rapport wordt verwacht tegen het einde van 2025.

De volledige lijst van de 11 experts

Jean Bernard Gillet : Is urgentiearts op rust en erevoorzitter van de Nationale Raad voor Dringende Medische Hulpverlening. Hij was ook diensthoofd spoedgevallen UZ Leuven en medisch directeur van verschillende ziekenhuizen in Brussel en Wallonië. Hij heeft aldus een overzicht van de specificiteiten van de verschillende gewesten.

Alda Greoli : Is verbonden geweest aan de Landsbond van Christelijke Mutualiteiten en was er nationaal secretaris van in de periode 2006 tot 2014. Ze is ook in 2005 als raadgever verbonden geweest aan het kabinet van minister Laurette Onkelinx. Ze was Waals Minister van Volksgezondheid van 2017 tot 2019.

Guy Durant : Is ingenieur in management, licentiaat in ziekenhuisbeheer en doctor in de volksgezondheid. Hoogleraar op rust aan de “Ecole de Santé Publique (UCL)” en een eminence grise van de ziekenhuissector. 

Bram Spinnewijn : Is als geëngageerd huisarts in het Antwerpse vertrouwd met de grootstedelijke problematiek. Brengt expertise mee rond patiëntenstromen en koppelingen met de eerste lijn.

Benjamin Van Camp : Is klinisch hematoloog van vorming, was van 2000 tot 2008 rector van de Vrije Universiteit Brussel. Was in een verleden onder meer voorzitter van Revalidatieziekenhuis Inkendael. Brengt expertise mee wat betreft UZ, Brusselse regio en revalidatieziekenhuizen .

Carine Vande Voorde : Is een econoom, expert bij het KCE, auteur van meerdere rapporten over ziekenhuisorganisatie; Is ook gastdocent aan het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid.

Jean Marie Kohnen : Is jurist en criminoloog ; hij stond jarenlang aan het hoofd van INAGO, een intercommunale die residentiële zorgcentra beheert in het oosten van België, in nauwe samenwerking met de Duitstalige Gemeenschap. Hij heeft ook ervaring in palliatieve zorgstructuren.

Thérèse Van Durme : Is verpleegkundige, onderzoekster UCL, met expertise op vlak van de eerste lijn en ouderen (frailty). Zij is vanuit haar achtergrond als verpleegkundige ook goed geplaatst om het aspect van penurie aan zorgpersoneel in de reflectie op te nemen.

 Peter Degadt: Is onder meer gedelegeerd bestuurder geweest van ZNI, de koepel die niet alleen alle algemene Vlaamse ziekenhuizen omvat, maar ook voorzieningen voor geestelijke gezondheidszorg en ouderenzorg) en van daaruit een duidelijk helikopterzicht op het ziekenhuislandschap in zijn totaliteit. Hij was ook 12 jaar lang voorzitter van de Nationale Raad voor Ziekenhuisinstellingen.

Johan Albrecht : Is Professor economie aan de Universiteit Gent en stichtend lid van Itinera, heeft gepubliceerd over gezondheidszorg met focus op preventie (chronische levensstijlaandoeningen) en geestelijke gezondheid.

Hans Nijman : Is hoogleraar gynaecologie-oncologie aan het UMC van Groningen. Hij heeft onder meer in opdracht van het Zorginstituut Nederland en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Ernst Kuipers, in 2023 het Plan van Aanpak “Passende zorg in oncologieregio’s: plan van aanpak netwerk- en expertzorg voor mensen met kanker” geschreven.