De ziekenhuisfinanciering is toe aan een grondige verbouwingsoperatie. Daarover zijn vele analisten het al jaren eens. De financiering ondersteunt onvoldoende het zorgmodel van de toekomst. Een greep uit de uitspraken in het debat dat Zorgnet-Icuro daarover organiseerde, met als rode draad: de supplementen geleidelijk afbouwen.

Dat debat over een nieuwe duurzame ziekenhuisfinanciering werd gevoerd tussen Katrien Bervoets (voorzitter Vlaamse Vereniging Hoofdartsen), Margot Cloet (gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro), Erik Schokkaert (em. hoogleraar KU Leuven) en Luc Van Gorp (voorzitter CM). Hun gesprek werd afgewisseld met interviews van Katrien Verschoren, Tom Balthazar en Marc Geboers van Zorgnet-Icuro. 

Budget en groeinorm

Katrien Bervoets: "De discussies in ons systeem gaan door de chronische onderfinanciering vaak over 'wie gaat nieuwe initiatieven betalen?", in plaats van "waar gaan we naartoe, waarin willen we investeren?" "Iedereen loopt tegen de grenzen van het systeem, dus ook de artsen."

Katrien Verschoren: "Er is nood aan meer investeringen in innovatie, digitalisering zoals het EPD om een betere outcome te halen via communicatie over de lijnen heen, en ook hebben we behoefte aan extra handen aan bed."

Erik Schokkaert: "Het is moeilijk verdedigbaar dat deze hervorming niets zal kosten. Verschuivingen in het budget zijn nodig, maar volstaan niet als je de supplementen afschaft en meer personeel wil. De gezondheidssector moet assertiever pleiten voor een beter budget."

Margot Cloet: "De groeinorm blijven we nodig hebben. We moeten ook af van de duale financiering zodat we niet meer moeten onderhandelen met artsen en farma en niet meer gaan naar overconsumptie. We zullen artsen niet buitenspel zetten. Wel willen we af van betutteling."

Luc Van Gorp: "We weten eigenlijk niet of er meer geld nodig is, eerst vragen we meer transparantie daarvoor. De groeinorm van 2,5% is niet niks. We moeten de huidige organisatie van de zorg wel veranderen. Wij als verzekeraar zijn bereid om de hospitalisatievezekering (meer dan een miljard) in samenspraak met de werkgevers in het systeem te pompen als we transparant inzicht in de kosten krijgen. Nu stevenen we af op een crash want elke verzekeraar komt in de problemen door de koppeling van de supplementen aan de hospitalisatieverzekering."

Efficiëntie

Katrien Bervoets: "We moeten een duidelijk zicht krijgen op de financieringsstromen en naar een goede zorgkwaliteit streven. Efficiëntiewinsten zijn te boeken. Maar de huidige afspraken belemmeren ook de artsen in hun ondernemerschap."

Schokkaert: "Verschuivingen zijn mogelijk. De overconsumptie dienen we weg te werken waar die soms bestaat."

Van Gorp: "Uiteindelijk gaat het over: hoeveel ziekenhuizen heeft Vlaanderen nodig? Ook dat moeten we bekijken, nu zijn er ruim 50 los van psychiatrische ziekenhuizen. Efficiëntie kan verbeteren, zeker in de specialistische zorg door op de juiste plaats de juiste mensen te verzorgen."

Bervoets: "Een ziekenhuis moet voldoen aan erkenningen en normeringen die niet altijd aangepast zijn, ook dat moet beter als je kwalitatieve initiatieven wil nemen."

Schokkaert: "Idem voor de zeer rigide definitie van wat welke gezondheidsberoepen mogen doen."

Cloet: "Naar minder ziekenhuizen gaan is een slecht uitgangspunt. Garanties/incentives geven die moeten vermijden dat ziekenhuizen overkop gaan en beter hun plaats vinden, is beter."

Supplementen

Marc Geboers: "De ziekenhuisfactuur moet transparanter. Er is een sterk verschil tussen ziekenhuizen inzake afdrachten, dat vooral historisch gegroeid is en dat zich ook uit in de supplementen. Je kunt de supplementen niet van vandaag op morgen wegknippen, eerst de historische verschillen corrigeren."

Van Gorp: "Wat de supplementen betreft: er is een verschil met het ereloon van een advocaat en supplementen omdat die laatste middelen publiek zijn en geïnjecteerd worden om het systeem draaiend te houden. Creëer daarom een financiering die naar de juiste plek en de juiste personen gaat."

Bervoets: "Nu de supplementen volledig afschaffen leidt tot te veel neveneffecten die een sereen debat in de weg staan. Door de onderfinanciering zoeken naar uitwegen om daar onderuit te komen, is geen goede zaak en zeker niet om beter samen te werken of tot betere patiëntenzorg te komen. Eerst moeten er duidelijke afspraken komen over de honoraria, laten we eerst dat debat op gang brengen en een aantal zekerheden geven."

Cloet: "We willen artsen niet buitenspel zetten, wel willen we af met die constante onderhandelingen met hen."

Schokkaert: "De discussie gaat niet in eerste instantie over geld, maar over het feit of artsen een vrij beroep zijn. Het is dus een ideologische discussie die we niet enkel kunnen herleiden tot een geldkwestie. De grote staking in de jaren 60 ging over de supplementen."

Van Gorp: "het prinicpe van de supplementen mag niet in de discussie, die is inderdaad ideologisch gekleurd. De supplementen moeten morgen niet afgeschaft worden, wel moeten we naar die afschaffing stappen in een uitgestippeld traject."

Waar kan de sleutel liggen?

Cloet: "Laten we een plan maken en iemand moet dat begeleiden, met verschillende werven."

Van Gorp: "We zitten tegen 500.000 langdurig zieken: nu is ons gezondheidssysteem niet meer zo ideaal als we het soms willen doen uitschijnen. We moeten rond de tafel om dit samen aan te pakken. Niets doen staat ook gelijk met een factuur."

Bervoets: "De politiek is absoluut aan zet en belangrijk voor het draagvlak. We zijn een van de laatste landen in Europa die financiering doen per volume, niet op kwaliteit."

Schokkaert: "Er is meer openheid om te hervormen bij jonge dan bij oudere artsen."

Tom Balthazar: "Van de her-ijking van de nomenclatuur moeten we gebruik maken om de betaling op te splitsen tussen puur medische en andere kosten van artsen. Veel gezonder zou het zijn om die kosten rechtstreeks aan de ziekenhuizen te betalen."

Katrien Bervoets: "Vaak moet er worden onderhandeld tussen de medische raad (adviesrecht) en de financieel directeur ove rhet budget, wat leidt tot spanningen tussen mensen die eigenlijk hetzelfde willen: goede zorg."

Margot Cloet: "Laten we een budget vastleggen voor heel het land voor de behandeling van een bepaalde pathologie en wie wat daarvoor krijgt, in overleg met de artsen, en de lat leggen op kwaliteitsniveau."

Erik Schokkaert: "We hebben een sterke minister nodig die de hervorming kan managen."

Frank Vandenbroucke sprak een uitleidende boodschap in over zijn hervormingsplan.