Om het laatste gat in de begroting dicht te rijden en in het licht van de taxshift viel een appeltje uit de kast voor de ziekenhuizen. Zij krijgen 70 miljoen extra in hun strijd tegen de rode cijfers, meldt minister De Block.

De begrotingsronde had als resultaat dat er verder geld wordt vrijgemaakt om de patronale lasten te verlagen en er wat zuurstof komt voor jobs in ziekenhuizen. Maar als er geld wordt uitgedeeld, moeten er ook centen binnenkomen. Daarom doet de suikertaks zijn intrede.

Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block: “We verlagen de patronale lasten zodat onze bedrijven meer mensen werk kunnen geven en competitiever worden. De social profitsector krijgt een injectie om extra jobs te creëren én we steunen tegelijkertijd de ziekenhuizen.”

“De gezondheidstaks voorziet in accijnzen op frisdranken en dat kadert perfect in ons Nationaal Voedingsplan waarmee we suikers en vetten in voeding willen verlagen. We maken ook alcohol, roltabak en sigaretten duurder omdat deze producten gewoon slecht zijn voor de gezondheid en ze best zo weinig mogelijk of niet verbruikt worden.”

Suikertaks

Alvast wat de suikertaks betreft, krijgt de minister kritiek van gezondheidseconoom Lieven Annemans. Die vindt de maatregel duidelijk ondermaats en halfslachtig. Hij pleit voor een taks van minstens 10 tot 20% om een duidelijke gedragsverandering te veroorzaken. "Dit heeft nauwelijks effect, is te vergeljken met de lichte accijnsverhogingen op tabak en alcohol en moet alleen gezien worden als een fiscale maatregel", luidt zijn standpunt.

Maggie De Block vindt dan weer dat deze taks op frisdranken kadert in het Nationaal Voedingsplan om suikers en – vooral slechte – vetten in onze voeding te verminderen. Dit door een andere samenstelling van voeding, promotie van gezonde voeding en strijd tegen ondervoeding. Overleg met de voedingssector, preventie en dus overleg met de gemeenschappen maar ook een gezondheidstaks maken deel uit van dergelijk plan. Volksgezondheid koos in de eerste plaats voor frisdranken (ook light dranken, vreemd genoeg) omdat deze dranken een zeer hoog gehalte aan suikers bevatten maar toch een zeer laag verzadigend effect hebben. Daardoor is er sneller overconsumptie.

De gezondheidstaks op frisdranken moet in 2016 50 miljoen opbrengen. De technische uitwerking van de taks door accijnzen is in handen van de minister van Financiën. De regering zou in overleg met voedingsdeskundigen de komende jaren "dit instrument" verder verfijnen om nog gerichter op gezondheid te kunnen inzetten. 

Tabak en alcohol

Nog in het raam van de gezondheidstaks verhogen de accijnzen op tabak en alcohol. De prijs van een pakje van 19 sigaretten gaat van 5,8 naar 5,93 euro. De prijs van een pakje roltabak van 50 gram stijgt van 6,7 naar 7,4 euro (10%). Volgens de WGO vermindert een prijsstijging van 10% in ontwikkelde landen als België , de tabaksconsumptie met zo’n 4%. De prijs van een fles wijn (0,7l) stijgt met 17 cent en een fles sterke drank (0,7l) met 2,52 euro.

Social profit en ziekenhuizen

Van de 2,9 miljard euro opbrengst door de taxshift uitgewerkt in juli 2015, gaat 13,59% naar de social profitsector (ziekenhuizen, socio-culturele instellingen, seniorenhulp, enz)

Dit betekent dat de social profitsector in totaal, taxshift plus competitiviteitspact, 477 miljoen euro kan investeren, berekent de regering. Maggie De Block: “Een groot deel gaat naar de sociale maribel en dus naar jobs in deze sector. Maar ik heb er ook voor gezorgd dat we nu al actie ondernemen om de financiële situatie van de ziekenhuizen te verbeteren.”

Uit het jongste MAHA-rapport over de financiële toestand van de ziekenhuizen bleek dat ondanks een lichte, eerder oppervlakkige verbetering van hun precaire situatie, de toestand op termijn riskant blijft voor heel wat instellingen. Ziekenhuizen hadden daarop al ingespeeld door te snoeien in het aantal jobs en dat wil de regering absoluut tegengaan. In De Specialist luidden zowel Peter Degadt (Zorgnet) als Paul d'Otreppe (Belgische Vereniging Ziekenhuisdirecteurs) de alarmklok. Paul d'Otreppe vreest een duizelingwekkende daling van de investeringen in 2016. Oorzaak: de onduidelijkheid en het gebrek aan middelen van de bevoegde overheid bij gebrek aan federaal systeem. 70 miljoen is beter dan niets, maar het blijft een habbekrats.