De provinciale raad van de Orde Antwerpen legde een arts een schorsing van een week op. Aanleiding was een online-afsprakensysteem waarin staat dat de consultatie vooraf betaald moet worden (om te vermijden dat patiënten niet komen opdagen). Maar: artsen mogen geen voorschotten vragen voor zorg die ze nog niet hebben verleend, luidt het onder meer.

De bal ging aan het rollen toen een patiënt bij de dokter in kwestie een online-consulatie boekte waarbij volgens de eerste 80 euro gereserveerd zou worden. Een dag later ging dat bedrag evenwel van de rekening van de patiënt als prijs voor de consultatie terwijl die niet had plaatsgevonden.

De patiënt trachtte zijn consultatie alsnog te annuleren met het verzoek om het bedrag van 80 euro terug te storten. Dat zag de arts niet zitten: in zijn zienswijze was een annulering of no-show niet terugbetaalbaar. Na wat misnoegd mailverkeer stortte de arts dan toch 50 euro terug (30 euro niet omdat hij die beschouwde als administratiekosten). De patiënt stapte met zijn klacht naar de provinciale raad. De klacht hield drie beschuldigingen in:

• Vooraf innen van erelonen
• Niet bepalen van erelonen op basis van werkelijk geleverde prestaties
• Beperken van de keuzevrijheid van de patiënt.

Tegen no-shows

Dat de arts ter verdediging aanvoerde dat hij iets wou ondernemen tegen de talrijke no-shows en dat in de context van lange wachtlijsten, was voor de raad geen argument dat opwoog tegen de klacht. De verdediging klonk zo: “De bedoeling van dit systeem is ervoor zorgen dat enkel gemotiveerde patiënten een consultatie inplannen en vermijden dat patiënten niet komen opdagen. Zo kan hij lange wachttijden voorkomen. Het bedrag van 80 euro is geen voorschot, maar de betaling van de consultatie. De meeste patiënten zijn heel tevreden over deze manier van werken.” Deze argumentatie werd dus van tafel geveegd.

De Code is immers duidelijk op dit vlak. De arts moet onder meer zijn ereloon correct bepalen op basis van de werkelijk geleverde prestaties. Het Riziv zegt ook dat geen enkele overeenkomst de arts toestaat om een voorschot te vragen als voorafgaande en systematische voorwaarde voor een medische afspraak. En verder moet de arts de vrije artsenkeuze respecteren.

De procinciale raad verduidelijkt dat, als patiënten hun afspraak niet nakomen, de arts geen ereloon kan ontvangen. Wel kan de arts een schadevergoeding vragen als hij kan aantonen dat hij hierdoor schade leed. Daarover bestaat al rechtspraak, onder meer op basis van no-shows bij een tandarts. 

Sowieso moet de patiënt vooraf informatie krijgen over de omstandigheden waarin een vergoeding wordt gevraagd. De schadevergoeding moet ook redelijk zijn. Als een patiënt een goede reden heeft om een afspraak niet na te komen, moet de arts daar rekening mee houden.

Wat de strijd tegen no-shows betreft: een toegankelijk annulatiesysteem kan daarbij een hulpmiddel zijn, net als herinneringen versturen voor de consultatie.