Universiteit Hasselt, Jessa Ziekenhuis en Ziekenhuis Oost-Limburg zetten samen grote stappen in de uitrol van digitale pathologie binnen kankeronderzoek aan de Limburgse ziekenhuizen. Via scanners worden de weefselfragmenten voor microscopie voortaan gedigitaliseerd, waarna artificiële intelligentie pathologen helpt om de stalen sneller en efficiënter te analyseren.

UHasselt, Jessa en ZOL onderzochten de voorbije twee jaren binnen het SALKTurbo-project Digipath hoe ze hun kankeronderzoek nog verder kunnen verbeteren door meer in te zetten op digitalisering en artificiële intelligentie. Binnen Digipath -dat kon rekenen op 770.000 euro vanuit de provincie Limburg en een grote meerwaarde is voor de toekomstige Health Campus Limburg DC- zetten de drie partners een Limburgs platform op voor digitale pathologie.

“Hierbij moet de patholoog niet meer alle glasplaatjes met weefselstalen handmatig onder een microscoop plaatsen voor analyse, maar worden die gedigitaliseerd door een scanner. Zo kan men de preparaten veel makkelijker bewaren. Je kunt ze eenvoudiger delen, ook met andere ziekenhuizen, voor bijvoorbeeld een second opinion of voor wetenschappelijk onderzoek. Zo optimaliseren we het zorgproces, maar deze technologie en samenwerking is ook belangrijk voor het biomedisch onderzoek”, zegt Piet Stinissen, directeur van het Limburg Clinical Research Center (LCRC).

Vooravond van gigantische revolutie
Tom Vandeput, gedeputeerde van Economie: “Ons zorgsysteem staat aan de vooravond van een gigantische revolutie. Met de uitbouw van de Health Campus willen we de activiteiten en ontwikkelingen die bijdragen tot deze transitie helpen ontplooien en lokaal verankeren. Een digitaal platform als Digipath is een belangrijke troef om ons eco-systeem rond digitale zorg uit te bouwen. Digitalisering kan een grote ondersteuning bieden aan alle Limburgse ziekenhuizen en de toenemende druk op onze zorginstellingen verlichten. Door enorme hoeveelheden data beschikbaar te maken voor wetenschappelijk onderzoek, ontstaat bovendien een nieuwe aantrekkingspool voor samenwerkingen met de internationale farma- en biotechindustrie. Om deze hefboom verder te laten bewegen, maakte de deputatie voor de opstart van dit SALKturboproject 770.000 euro vrij.”

Artificiële intelligentie
Daarnaast is er nog een grote troef bij het inzetten op digitalisering: artificiële intelligentie in het kankeronderzoek. “Deze AI-toepassingen vervangt de patholoog helemaal niet, maar is net een extra hulp. AI kijkt mee naar de vele stalen en geeft een signaal wanneer deze iets verdacht opmerkt. Dit zal de analyses nog efficiënter en sneller laten verlopen. Onderzoekers van UHasselt onder leiding van prof. Esther Wolfs (UHasselt-BIOMED) zullen de volgende jaren ook nog meer tools ontwikkelen om artificiële intelligentie in te zetten binnen digitale pathologie”, zegt Piet Stinissen.

Nauwere samenwerkingen
Digipath toonde de voorbije jaren aan dat digitale pathologie een grote meerwaarde is in de gezondheidszorg. 
Dr. Katrin Wouters, diensthoofd pathologie Jessa: “Integratie van AI in het diagnostisch proces zal onmisbaar zijn om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan. De laatste jaren namen nieuwe kennis en testen exponentieel toe, terwijl het aantal pathologen min of meer stabiel gebleven is. Digitale pathologie is een (r)evolutie die ziekenhuizen in staat zal stellen om in de toekomst gegarandeerde kwalitatief hoogstaande zorg in Limburg te blijven aanbieden.”

“Wat AI en digitalisatie betreft, zijn wij het volledig eens met de visie van collega dr. Wouters” zeggen dr. Peter Van Eyken en dr. Herbert Plasschaert, anatomopathologen in ZOL.  “Sterker nog, SALKturbo en de provincie Limburg hebben niet alleen de digitalisatie dichterbij gebracht. Dankzij de vele overlegmomenten en het werken aan een gezamenlijk project zijn ook de afdelingen anatomopathologie van Jessa en ZOL en de UHasselt naar elkaar toe gegroeid. Zo is een goede basis ontstaan voor nauwere samenwerking in de toekomst.”

Over de landsgrenzen
De volgende jaren zal digitale pathologie uitgerold worden binnen alle Limburgse ziekenhuizen en daarbuiten. Het project van UHasselt, Jessa en ZOL krijgt nu ook financiële steun vanuit Interreg Maas Rijn om het netwerk ook over de landsgrenzen verder te zetten en een samenwerking rond digitale pathologie aan te gaan met de ziekenhuizen van Maastricht en Keulen.

“Innovaties in de zorg kunnen alleen slagen wanneer er een grote en sterke interactie tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en de zorgsector is. Door dit platform in het Euregionale netwerk te nestelen en grensoverschrijdend samen te werken, overstijgen we de lokale kennis en kan onze sleuteltechnologie verder op punt worden gesteld. Daarmee werd nog eens 900.000 euro Europees geld voor de Limburgse ontwikkeling binnengehaald. Onze zorgverleners kunnen zo straks snellere en nauwkeurigere diagnoses stellen. Dit is goed voor nieuwe investeringen, jobs én onze gezondheid”, besluit gedeputeerde van Economie Tom Vandeput.

Foto: prof. dr. Piet Stinissen (UHasselt), dr. Sandrina Martens (UHasselt), prof. dr. Esther Wolfs (UHasselt), dr. Peter Van Eycken (ZOL), dr. Katrin Wouters (Jessa)