Volgens een onderzoek tussen 17 maart 2023 en 22 maart 2023 door onderzoeksbureau iVOX in opdracht van MSD bij een representatieve steekproef van 1.000 Belgen (maximale foutenmarge 3,02%) liet 42,3% van de Belgen nog nooit hun moedervlekken onderzoeken. Misschien zet het gratis online spel Check A Mole – Spot The Dot hen meer aan om huidkanker vroeg op te sporen.
 
Het vermelde onderzoek naar aanleiding van de Melanoma Awareness Month toont aan dat te veel Belgen hun moedervlekken niet regelmatig genoeg (laten) controleren. Controle is echter noodzakelijk om veranderingen zo snel mogelijk op te merken. Daarom wordt, naast de jaarlijkse controle bij de dermatoloog, aanbevolen om een maandelijkse zelfcontrole van de huid uit te voeren (cijfers van Euromelanoma). Marije Kruis, bij wie zelf ook ooit een melanoom werd vastgesteld, is oprichtster van Spot The Dot, en maakster van een nieuw gratis spel om gemakkelijk de praktijk van maandelijkse zelfcontrole aan te leren en te stimuleren.

Niet op de hoogte

Bijna één op twee volwassen Belgen (42,3%) ging nog nooit naar de huisarts of een dermatoloog om verdachte moedervlekjes te laten onderzoeken. Slechts 1 op 10 Belgen (13%) doet dit eenmaal per jaar, zoals aanbevolen (1). Wie zich niet laat onderzoeken vertrouwt vooral op het feit dat ze zo’n controles niet nodig hebben.
Een vierde van de Belgen heeft het gevoel niet op de hoogte te zijn van de manier waarop of de aanbevolen frequentie waarmee huidkankerscreening aanbevolen wordt. Een grote meerderheid van de Belgen (74%) is zich ervan bewust dat zonnebrand het risico op huidkanker vergroot, maar een groot deel van deze groep geeft wel aan elk jaar wel eens zonnebrand op te lopen.

De voornaamste redenen waarom Belgen niet naar de dokter gaan voor deze huidcontrole , lopen uiteen: de grootste groep denkt dat ze geen huidvlekjes hebben (23,7%), omdat ze geen erfelijke aanleg hebben voor huidkanker (22,1%), en omdat ze het gevoel hebben in goede gezondheid te verkeren (17,6%). Anderen geven aan te weinig informatie te hebben over het belang van dit soort onderzoeken of dat de wachttijden om een afspraak te maken te lang zijn.

Uit het onderzoek blijkt dat 1 op de 2 Belgen nog nooit een zelfcontrole uitgevoerd heeft van moedervlekjes. Het vaakst omdat ze aangeven niet te weten op welke manier en hoe vaak die zelfcontrole moet plaatsvinden.

“Door regelmatig zelfonderzoek te doen is de kans groter dat het melanoom in een vroeg stadium ontdekt wordt", aldus Prof Vibeke Kruse, Medische oncologie, VITAZ Sint-Niklaas. "Een melanoom in een vroeg stadium kan meestal door een kleinere ingreep behandeld worden en bij deze dunnere melanomen is de kans op herval zeer laag. Bij dikkere melanomen is het nodig ook de schildwachtklier te verwijderen en in bepaalde gevallen volgt er nog een nabehandeling met doelgerichte of immuuntherapie afhankelijk van het type. De prognose is dus veel beter bij wie het melanoom vroeg vastgesteld wordt, en de behandeling is minder intensief. Uiteraard kan zelfonderzoek nooit een consultatie bij een arts vervangen en patiënten gediagnostiseerd met een melanomen dienen steeds behandeld te worden door een team van gespecialiseerde artsen."

Check A Mole

Met het spel 'Check a Mole' moeten mensen beter hun moedervlekken in het oog kunnen houden.

Marije Kruis: “Dit toegankelijke spel besloot ik te ontwikkelen om de ABCDE (2) methode voor zelfcontrole aan te leren. Het spel is gratis, en iedereen met een telefoon, tablet of computer kan het spelen. Als je twijfelt, als een vlekje groeit, verandert van vorm of kleur, is het aangewezen om een dermatoloog te raadplegen! Het is immers niet de bedoeling dat dit spel de expertise van een gezondheidsprofessional of een medisch onderzoek vervangt, het sensibiliseert enkel.” 

Het spel bestaat uit tien speelse levels om de ABCDE-methode van zelfcontrole van de huid aan te leren. Een vierde van de Belgen (25,2%) voelt zich niet voldoende op de hoogte van de manier of de frequentie van huidkankerscreening. Het doel van dit spel is om interesse te wekken in de preventie en detectie van huidkanker, om een gezonde houding te promoten en om zelfcontrole van de huid aan te moedigen. Het spreekt voor zich dat dit spel de expertise van een gezondheidsprofessional of een medisch onderzoek niet kan vervangen, het is enkel bedoeld om te sensibiliseren en ter educatie van niet-patiënten.

(1) : https://www.gezondheid.be/artikel/huidkanker/controleer-u-zelf-op-huidkanker-waarop-moet-u-letten-26187 (last accessed on 14.04.2023)

(2) : A voor Asymmetrie, B voor B, C voor Colour (kleur), D voor Diameter, E voor Evolutie