Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) heeft vrijdag een voorwaardelijke vergunning toegekend aan het COVID-19-vaccin van AstraZeneca. Het is het derde vaccin, na dat van Pfizer/BioNTech en van Moderna, dat nu in de Europese Unie zal kunnen worden toegediend. Na eerdere twijfels zet het EMA ook het licht op groen voor de toediening van het vaccin aan ouderen.

Anders dan de twee eerder goedgekeurde vaccins, heeft AstraZeneca geen mRNA-vaccin geproduceerd. Het maakt gebruik van een al gekend virus, en is daarom een zogeheten virale vector vaccin.

Uit de analyse die het EMA heeft uitgevoerd van twee grootschalige studies bij 24.000 personen besluit het dat het vaccin voor 60% werkzaam is. Omdat er relatief weinig 55-plussers aan de studies deelnamen, kan het EMA niet zeggen hoe goed het vaccin bij hen werkt. Toch geldt de voorwaardelijke vergunning ook voor deze bevolkingsgroep. Het EMA baseert zich daarvoor op de duidelijke immuniteitsrespons die het bij de oudere deelnemers aan de studies waarnam en op de ervaring met andere vaccins. Bovendien is het EMA zeker dat het vaccin veilig is.

Intussen lopen nog meer studies naar de effectiviteit van het vaccin, zodat binnen afzienbare tijd meer duidelijkheid zal kunnen worden verschaft over de resultaten per leeftijdsgroep.

De voorbije dagen was grote twijfel ontstaan over de effectiviteit van het vaccin bij ouderen, net omwille van het ontbreken van data. De Duitse autoriteiten raadden donderdag om die reden zelfs af om het vaccin aan mensen ouder dan 65 jaar toe te dienen. Als het EMA die lijn had gevolgd, zou ook de Belgische vaccinatiecampagne aangepast moeten worden. Ons land sloot met AstraZeneca een contract af voor de aankoop van 7,7 miljoen vaccins.

Ook van dit vaccin zijn per persoon twee inspuitingen nodig. De tweede spuit moet 4 tot 12 weken na de eerste worden toegediend. Volgens Bruno Sepodes, de vicevoorzitter van het wetenschappelijke comité van het EMA dat de vergunning vrijdag toekende, zorgt deze lange interval voor de nodige flexibiliteit en kan dit de vaccinatiecampagnes in de lidstaten vooruithelpen.

Het vaccin beschermt tegen de ziekte COVID-19, maar het is nog niet geweten of het ook de overdracht van het virus SARS-CoV-2 vermindert, dat aan de basis van de ziekte ligt. Een andere onbekende is hoe lang het vaccin bescherming biedt. Verder studiewerk en opvolging van wie effectief gevaccineerd is, moeten daarover duidelijkheid scheppen.