Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil het beroep van verpleegkundige aantrekkelijker maken. Niet enkel door te blijven investeren, maar ook door het beroep inhoudelijk te hervormen, zodat verpleegkundigen doen waarvoor ze zijn opgeleid, dat ze voldoende autonomie krijgen en kunnen doorgroeien. Een onafhankelijke werkgroep van experten biedt inspiratie.

"Meer van hetzelfde zal niet volstaan", stelde minister Vandenbroucke bij de voorstelling van het resultaat van de werkgroep. Om ervoor te zorgen dat we hoogstaande zorg kunnen blijven verzekeren, moeten we volgens hem blijven investeren in de gezondheidszorg. Maar ook moet de inzet van het zorgpersoneel tegen het licht worden gehouden. "Er werken veel enthousiaste mensen in de zorg, maar er is ook schaarste en druk op die mensen. De vraag is hoe we ze enthousiast aan het werk kunnen houden én nieuwe enthousiaste mensen kunnen aantrekken."

Klavertje vier

Om dat te doen slagen, heeft de minister een "klavertje vier" voor ogen. In de eerste plaats moeten verpleegkundigen doen waarvoor ze zijn opgeleid. Vandaag worden ze geregeld ingeschakeld voor huishoudelijke  taken, basishygiëne of administratieve taken. "Omdat ze 24/7 aanwezig zijn in sommige sectoren, worden dergelijke taken vaak ten onrechte van hen gevraagd", legt Ann Van Hecke uit. Zij is professor Verplegingswetenschappen aan de UGent en zit de werkgroep voor die zich op vraag van de regering enkele maanden over de uitoefening van de zorgberoepen boog.

Ook moeten verpleegkundigen volgens Vandenbroucke voldoende autonomie krijgen en niet aan Jan en alleman voor alles toelating moeten vragen. Daarnaast moeten ze plezier kunnen scheppen uit het samenwerken en tot slot moet er mogelijkheid zijn tot doorgroeien. Daarvoor werd al het concept van de 'Zorgladder' bedacht - een ladder waar mensen kunnen opklimmen en waar de sporten niet te ver uit elkaar liggen.

Over het uitzuiveren van niet-verpleegkundige taken zijn de experten het onderling eens. Daar kan de inzet van zorgondersteunend personeel een deel van de oplossing zijn. Bij de handelingen was er meer discussie. Daar zou sprake kunnen zijn van dagelijkse activiteiten - denk aan het meten van de bloeddruk of de temperatuur of het toedienen van medicatie zonder voorschrift  - waarvoor de patiënt toestemming kan geven om die door iemand anders te laten uitvoeren. Ook geeft het advies een voorzet over verschillende lijsten met activiteiten die al dan niet kunnen worden uitbesteed.

De experten schuiven ook het concept van het gestructureerd zorgteam naar voren. Dat maakt het mogelijk dat ook anderen buiten het verpleegkundig functiemodel bepaalde verpleegkundige handelingen kunnen stellen binnen een correct juridisch kader. Het advies geeft ook een voorzet voor modellen waarbij verpleegkundigen meer leiding krijgen.

Minister Vandenbroucke merkte op dat er nog geen beslissing is genomen. Er volgen nog overlegrondes, met de sector, met de deelstaten en binnen de regering. De ambitie kan in elk geval niet los worden gezien van de invoering van de functies van 'basisverpleegkundige' en 'klinisch verpleegkundig onderzoeker' en van de 'bekwame helper', waarvoor de bespreking morgen/dinsdag van start gaat in de Kamer.