Dat de luchtvaartindustrie (foto) vaak als voorbeeld dient voor ziekenhuizen is geen nieuws. Maar een zwarte doos in het operatiekwartier gaat wel erg ver. In Nederland werkt het AMC er al een jaar mee, maar in tegenstelling tot wat het beweert, is het niet het enige ziekenhuis dat dat doet. Wat zijn de plus- en minpunten?

Handig is dat je dan beter kunt zien achteraf waar het verkeerd liep. Uit de 'near misses' valt heel wat te leren in opleidingen of bijscholingen. Het systeem verzamelt en analyseert alle data die tijdens een operatie worden gegenereerd. Niet alleen medische gegevens van de patiënt, ook de temperatuur in het operatikwartier, hoe vaak de deur van het OK opent en sluit en het geluidsniveau. Ook videobeelden worden meegenomen in de analyse. In die zin is zo'n zwarte doos die alles opneemt wat in een operatiekamer gebeurt, een meerwaarde. Dat vinden de chirurgen van het AMC Amsterdam maar ook die van het Radboud UMC Nijmegen die er eveneens mee werken (alleen audio- en video-opnames). Echte fouten biljven gelukkig zeldzaam.

Aansprakelijkheid

De zwarte doos komt overgewaaid van Canada (universiteit Toronto) dat de gegevens analyseert en er een rapport van doorstuurt naar Amsterdam. De vrees bestaat evenwel dat deze zwarte doos ook gebruikt/misbruikt kan worden door verzekeringen. Insiders waarschuwen daarvoor omdat dan het klimaat van vertrouwen dat nodig is om van elkaar te leren, geschonden dreigt te worden. Die kans is nu reëel. Dus komt het erop aan om een duidelijke regelgeving te ontwikkelen als dergelijke zwarte dozen worden ingezet. In Nederland bestaat die regelgeving niet en draait deze zwarte doos in een grijze zone. Mochten Belgische chirurgen willen werken met dergelijke zwarte dozen - het UZ Gent overweegt dat klaarblijkelijk- , dan kunnen ze deze overwegingen beter in ogenschouw nemen.