Het aantal verpleegkundigen in de Belgische ziekenhuizen is tussen 2019 en 2022 met 115 voltijdse equivalenten gedaald. Dat blijkt uit cijfers die N-VA-Kamerlid Frieda Gijbels opvroeg bij ontslagnemend minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Het aantal zorgkundigen is wel fors toegenomen.
In 2022 telden de algemene en universitaire ziekenhuizen in ons land in totaal 65.281 verpleegkundigen, omgerekend naar voltijdse equivalenten. Vier jaar eerder, in 2019, waren dat er 65.396. Dat zijn er 115 meer.
Het cijfer fluctueerde de afgelopen jaren wel vaker. Na 2019 volgde in coronajaar 2020 een daling tot 64.922 verpleegkundigen, waarna 2021 weer een goed jaar was, met ruim 66.200 voltijdse equivalenten.
Het personeelstekort is hoe dan ook een gekend pijnpunt in de ziekenhuizen. Volgens de recente doorlichting van de ziekenhuizen door Belfius nam het personeelsbestand in 2023 toe met 6,6 procent, maar blijven er nog altijd 4.000 vacatures openstaan, waarvan 2.700 voor verpleegkundigen. De toename van het personeel compenseert de stijgende zorgnoden niet, was de analyse.
Bovendien wordt er steeds vaker een beroep gedaan op interimkrachten en neemt het - al hoge - ziekteverzuim in de sector nog toe. Ontslagnemend minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) kreeg daar donderdag nog een vraag over in de Kamer, en benadrukte dat de ziekenhuizen mogelijk in een vicieuze cirkel belanden, waarbij personeelstekorten de werkomstandigheden verslechteren waardoor het absenteïsme verder toeneemt en er nog meer personeelstekort ontstaat. Vandenbroucke brak een lans voor extra middelen in de volgende regering, waarover zijn partij momenteel onderhandelt met N-VA, MR, Les Engagés en CD&V.
Volgens N-VA-Kamerlid Frieda Gijbels, die de cijfers opvroeg, is het in elk geval geen kwestie van louter betere verloning voor verpleegkundigen. Sinds de coronacrisis is er een loonsverhoging doorgevoerd met elk jaar 400 miljoen euro extra, maar toch zijn er minder verpleegkundigen aan de slag dan in 2019, stipt ze aan. Voor Gijbels moet de jobinhoud "fundamenteel herzien" worden. "We horen al te vaak dat verpleegkundigen veel tijd kwijt zijn aan urenlange administratie, wat ten koste gaat van de zorg voor patiënten en hun eigen voldoening."
De afgelopen jaren gingen er overigens wel veel meer zorgkundigen aan de slag in de Belgische ziekenhuizen. Zij mogen bepaalde technische handelingen niet uitvoeren, maar staan verder ook in voor de algemene zorg van patiënten. Tussen 2019 en 2022 is het aantal zorgkundigen in de ziekenhuizen toegenomen met 1.206 voltijdse equivalenten.
