Een sterke voorkeur voor kwaliteitscontroles door een onafhankelijke nationale organisatie, ziekenhuisnetwerken die de controles coördineren, het individuele ziekenhuis dat een actieplan opzet bij patiëntenklachten, en bovenal: verplicht om ernstige incidenten met patiënten te melden, wees transparant met kwaliteitsindicatoren. Dat zijn de belangrijkste conclusies na een studie waaraan 450 beleidsmakers deelnamen.
Die 450 beleidsmakers bestonden uit clinici, verpleegkundigen, patiëntenvertegenwoordigers en leden van ziekenhuisraden in Vlaanderen (België). Ze namen deel aan vijf discrete keuze-experimenten (DCE’s) over kwaliteitscontrole, kwaliteitsverbetering, inspectie, patiëntenincidenten en transparantie. Deze studie wou de voorkeuren kwantificeren voor verschillende kenmerken van een toekomstig kwaliteitsbeleid. En dat dus via de zogenaamde ‘discrete keuze-expermenten’ (DCE’s). Dat leidde tot interessante inzichten.
Wil je een kwaliteitsbeleid uitstippelen voor ziekenhuizen en nieuwe initiatieven beter integreren, dan is samenwerking tussen beleidsmakers, patiënten en gezondheidswerkers broodnodig. Voor elke DCE werden verschillende items en niveaus gedefinieerd op basis van een literatuurstudie en interviews met 12 internationale kwaliteits- en patiëntveiligheidsexperts.
Uit de studie bleek dat DCE’s een veelbelovende manier zijn om belanghebbenden bij de uitstippeling van het gezondheidszorgbeleid te betrekken. Uitaard verschillen de attitudes over kwaliteitsinitiatieven afhankelijk van het feit of gezondheidswerkers, patiëntenvertegenwoordigers of beleidsmakers hun voorkeuren uitspreken.
Lokale context
Belangrijk is evenwel, zo blijkt uit de DCE’s, dat zorgkwaliteitsbeleid afgestemd is op de lokale context van de gezondheidszorg. Dat lijkt een duidelijke hint naar buitenlands geïnspireerde externe kwaliteitscontroleurs die te weinig rekening zouden houden met die lokale context. Daarbij aansluitend wordt duidelijk aangegeven dat kwaliteitsinitiatieven in de gezondheidszorg bottom-up moeten worden ontwikkeld met inbreng van belanghebbenden. Opnieuw een vingerwijzing naar de huidige manier van werken die soms nogal ver van de werkvloer staat. Anderzijds, zo geven de deelnemers aan, is externe kwaliteitscontrole en publieke transparantie essentieel in het toekomstige kwaliteitsbeleid.
Finaal gaven de respondenten een sterke voorkeur aan voor kwaliteitscontrole door een onafhankelijke nationale organisatie. Coördinatie van kwaliteitsverbeteringsinitiatieven speelt zich dan weer het best af op het niveau van ziekenhuisnetwerken. Het individuele ziekenhuis werd verkozen boven de overheid voor het opzetten van een actieplan na klachten van patiënten. De respondenten hadden ook een sterke voorkeur voor verplichte melding van ernstige incidenten met patiënten en voor transparantie door openbaarmaking van kwaliteitsindicatoren op ziekenhuisniveau.
The future of hospital quality of care policy: A multi-stakeholder discrete choice experiment in Flanders, Belgium Brouwers Jonas, Cox Bianca, Van Wilder Astrid, Claessens Fien, Bruyneel Luk, De Ridder Dirk, Eeckloo Kristof, Vanhaecht Kris
