Raadplegingen op afstand zijn een blijver in het dagelijkse leven van de huisartsen. Fysieke en digitale contacten zullen complementair worden.  Vandenbroucke dringt erop aan om een optimaal model uit te werken voor de financiering en organisatie van videogesprekken in de praktijk. Dat pleidooi vond maandagavond weerklank in de medicomut. De Bvas eist een correcte vergoeding voor huisartsen... als we de teleconsulten willen behouden.

In 2020 werden in 10 maanden tijd bijna 10 miljoen, hoofdzakelijk telefonische, consulten op afstand uitgevoerd, wat neerkomt op 15% van alle consulten en visites. Uit enquêtes onder patiënten en zorgverleners blijkt een grote mate van tevredenheid over de methode. Het KCE heeft ook de relevantie van videoconsulten voor de follow-up van chronische ziekten vastgesteld. Kortom, het zou onverstandig zijn om nu op onze stappen terug te keren.

Voordelen van raadplegingen op afstand zijn de grotere flexibiliteit en efficiëntie in de planning, zeker in huisartsarme gebieden. Ze zijn ook ad hoc inzetbaar, voornamelijk in de opvolging van chronische patiënten, zorgen voor minder stress, ongemak en praktische organisatieproblemen bij de patiënten, en beschermen beter in geval van potentiële besmettelijkheid.
Potentieel zit er een kostenbesparende kant aan, bijvoorbeeld in het vermijden van onnodige onderzoeken.

Nadelen van raadplegingen op afstand zijn het verlies van contact, het gebrek aan de mogelijkheid van een fysiek klinisch onderzoek, de digitale drempel en technische storingen alsmede privacy-gerelateerde issues. Ook zit er potentieel een kostenverhogende kant aan omdat men ze zeer makkelijk kan aanrekenen, ook voor zaken waar vandaag geen vergoeding tegenover staat.

We mogen voorts niet blind zijn voor de fraudegevoeligheid. Een eerste analyse van de DGEC toonde zo aan dat er grote uitschieters zijn bij de huidige teleconsultaties, waarbij een arts niet minder dan 15.000 teleraadplegingen factureerde in 2020.

Prestatie of vaste vergoeding?

Fysieke en digitale raadplegingen zullen in de toekomst complementair zijn. De vraag hierbij is welk organisatie- en financieringsmodel aangewezen is om raadplegingen op afstand structureel te integreren in de hedendaagse huisartsenpraktijk. De huidige prestatiefinanciering botst hierbij op zijn limieten. Zo vrezen sommige experts (artikel in de NEJM) dat als dit wordt uitgerold in een prestatiefinancieringssysteem, ongelukkige patiënten en zorgverleners het gevolg zullen zijn. Zij adviseren een ander financieringsmodel in de vorm van een (hybride) capitatiesysteem.

Nieuwe denktank

In een nota die maandagavond aan de medicomut werd overhandigd, stelt Frank Vandenbroucke een dubbel spoor voor: dat de werkgroep telegeneeskunde onder leiding van dr. Bart Demyttenaere snel, want tegen eind oktober) moet werken aan een voorstel dat de bepalingen van het koninklijk besluit van 13 mei 2020 over de dienstverlening op afstand (genomen in de hoogdringendheid van de crisis) aanpast en dat een nieuwe denktank parallel moet werken aan een conceptnota, tegen eind maart 2022. Daarin wordt dan een model voorgesteld voor de optimale financiering en organisatie van videogesprekken in huisartsenpraktijken, uit te voeren vanaf 2023.

Aan Franstalige zijde stemde dr. Jean-Luc Belche, huisarts en docent aan de ULiège, ermee in om deze denktank mee voor te zitten. Ook het Riziv, DGEC, KCE, wetenschappelijke organisaties, de ziekenfondsen en drie huisartsen, één van elke syndicaat, zullen in de denktank zitten.

Budgetneutraal

"De minister wil dat alles goed doordacht is, dat er geen budgetontsporing is en dat alles net budgettair neutraal is", zegt Luc Herry, voorzitter van Bvas. "Wij dringen erop aan dat de consultatie op afstand behoorlijk wordt vergoed, en het idee van een capitatiemodel - d.w.z. een vaste vergoeding - lijkt ons moeilijk uitvoerbaar. Wij zijn verbaasd over de tarieven die achter de schermen de ronde doen: 22 euro voor een videoconsult, 12 euro voor een telefonisch consult... In Luxemburg kost een videoconsult 54 euro: twee euro meer dan een fysiek consult! België is het stiefkind van Europa op het gebied van financiering, en een kampioen op het gebied van belastingen. Politici hebben ambities, maar de budgetten zijn karig. Willen we onze jonge artsen aanmoedigen om naar het buitenland te gaan?  

De logische voortzetting van dit denkwerk voor de huisartsgeneeskunde? Nagaan in hoeverre een soortgelijk model denkbaar en wenselijk is voor specialisten.