Hoe weet een ziekenhuis of het goed bezig is op het vlak van patiëntenbetrokkenheid en -tevredenheid? BING Research en de vzw Patient Empowerment bundelden hun expertise en ontwikkelden de Patient Empowerment-Monitor. De Monitor is gebaseerd op de resultaten van het wetenschappelijke onderzoek binnen het doctoraat van prof. Edgard Eeckman[1]. De formulering van de vragen werd afgetoetst met patiënten.

Wie ziek wordt, verliest in mindere of meerdere mate controle over zijn/haar bestaan, hij of zij levert autonomie in. Dat voelt slecht, kan frustratie en woede creëren, zieker maken zelfs. Patient Empowerment staat voor het proces waarbij via communicatie het (gevoel van) controleverlies zoveel als mogelijk wordt beperkt en de autonomie van de patiënt wordt behouden of hersteld. Een korte illustratieve video (2’48”) legt het concept Patient Empowerment beeldend en duidelijk uit.

Daarmee heeft de Monitor dus een specifieke en essentiële focus, naast andere metingen die bijvoorbeeld tevredenheid en informatieverstrekking in kaart brengen.

Drie niveaus van Patient Empowerment
Niveau 1: patiënt en zorgverlener wisselen informatie, kennis en ervaring uit.
Niveau 2: patiënt en zorgverlener beïnvloeden elkaar, ze wisselen argumenten uit.
Niveau 3: patiënt en zorgverlener beslissen samen. Daarnaast versterkt de zorgverlener de patiënt in de overtuiging dat die in staat is mee de verantwoordelijkheid op te nemen voor het goed toepassen van de behandeling. Dat heet ‘zelfredzaamheid’ (“self-efficacy”).

Een patiënt kan ook controleverlies ervaren door de manier waarop de zorgorganisatie hem of haar benadert. Een zorgverlener kan zijn of haar best doen om een zieke mens te empoweren, maar ook de organisatie zelf kan empoweren door hem of haar nauw te betrekken en het gevoel te voorkomen dat de zorgorganisatie over hem of haar heen walst. Daarom is de manier waarop zorgteam en ziekenhuis in het algemeen met een patiënt omgaan en of en hoe ze naar de patiënten luisteren ook essentieel om een patiënt een gevoel van controle (terug) te geven.

Meerwaarde

De Patient Empowerment-Monitor biedt meerwaarde aan een ziekenhuis door een focus die 
bestaande metingen niet of veel minder hebben: de monitor meet de mate waarin een patiënt zich betrokken en bevraagd voelt. Zo kan hij beschouwd worden als essentieel aspect van kwaliteitsvolle zorg. Hij kan ook gelden als een bijkomend middel om de ervaring van de patiënt in kaart te brengen, en zelfs als deel van een accreditatie door een indicatie geven van verbeterpunten. Die kunnen daarna verder worden uitgediept door middel van kwalitatieve analyse. De vzw Patient Empowerment is ter beschikking om die verdieping te begeleiden.

20 vragen, gratis deelnemen
De Monitor bestaat uit 20 vragen die zowel slaan op het interpersoonlijke niveau, het zorgteam als op de zorgorganisatie. Samen geven die een indicatie van het niveau van Patient Empowerment van het ziekenhuis. De Monitor kan ook worden gebruikt door één specifiek departement, afdeling of eenheid.
De vragen beantwoorden vraagt een patiënt niet meer dan 5 minuten. De vragen zijn ook in pdf-formaat beschikbaar.
Tot de zomermaanden kunnen ziekenhuizen gratis deelnemen aan de piloot van de Patient Empowerment-Monitor. Elk deelnemend ziekenhuis ontvangt een eigen url. Daarna zal via diepgaande analyse worden nagegaan of de vragen aanpassingen behoeven.

In het najaar wordt de Monitor formeel gelanceerd en wordt hij betalend. Voor leden van de vzw Patient Empowerment is een korting voorzien.

Analyse, benchmarken
De analyse van de antwoorden is geautomatiseerd en het deelnemende ziekenhuis krijgt dus kant-en-klare resultaten. De definitieve Monitor zal ook toelaten om anoniem tussen deelnemende ziekenhuizen te benchmarken.
Ziekenhuizen die nu al gebruik maken van de algemene Patiëntenmonitor van Bing Research worden uitgenodigd om de niet overlappende Patient Empowerment-vragen daarbij in te lassen. Daardoor voegen ze een extra dimensie toe aan hun bevraging. De Patient Empowerment-invalshoek kan daar apart worden uitgehaald.
Er is eveneens een Monitor in ontwikkeling voor de geestelijke gezondheidszorg.
Deelnemen of meer info? mike.deschamps@bing-research.com of 0495 16 78 85.
[1] Eeckman, E. (2018). Power to the patient? Studying the power balance between patient and GP in relation to Web health information. Economics and Social Sciences. Brussels, VUB.