Eerder deze maand pleitte Dr. Ken Dewitte (foto), spoedarts en coördinator van het sepsis-team van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen, in De Specialist voor een Nationaal Actieplan voor Sepsis. Parlementsleden Robby De Caluwé (Open Vld) en Nathalie Muylle (CD&V) dienen nu in de Kamer een resolutie in voor een Nationaal Plan over Sepsis.

Sepsis (of bloedvergiftiging) is een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie die zo ernstig verloopt dat weefsels beschadigd raken en orgaanfuncties uitvallen. Wereldwijd sterven jaarlijks nog zo’n 11 miljoen mensen aan de gevolgen ven sepsis.

“Met de resolutie willen we dat de minister een duidelijk plan opstelt om deze problematiek aan te pakken en om het aantal mensen dat overlijdt als gevolg van sepsis, te reduceren. We geven aanbevelingen over wat in dat plan moet staan: de ontwikkeling van richtlijnen voor een vroege diagnostiek en tijdige behandeling, een preventie- en informatiecampagne bij patiënten en het brede publiek. Daarnaast vragen we bijscholingscampagnes voor artsen en verpleegkundigen en verder wetenschappelijk onderzoek.”, legt Robby De Caluwé uit.

Jaarlijks 11 miljoen doden door sepsis

Sepsis (of bloedvergiftiging) is een ontstekingsreactie van het lichaam op een infectie die zo ernstig verloopt dat weefsels beschadigd raken en orgaanfuncties uitvallen, wat uiteindelijk kan leiden tot de dood, luidt het. De infectie wordt veelal veroorzaakt door bacteriën, schimmels, virussen of parasieten en geeft klachten zoals koorts en hevige rillingen, een snelle hartslag en ademhaling, verminderd bewustzijn, enzovoort.

Nathalie Muylle: “Met een Nationaal Plan voor Sepsis willen we inzetten op meer onderzoek (en bijgevolg meer kennis), een voorlichtingscampagne, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden,… Het wordt hoog tijd dat dit ziektebeeld meer aandacht krijgt, zeker als we kijken naar het hoge aantal mensen dat jaarlijks wordt getroffen en de zware gevolgen van de ziekte.”

Sepsis treft wereldwijd jaarlijks 50 miljoen mensen, van wie er minstens 11 miljoen sterven. Initiatiefnemer Robby De Caluwé (Open Vld): “In België zijn geen precieze cijfers bekend over sepsis, maar in ons buurland Nederland krijgen naar schatting 13.000 patiënten per jaar sepsis, van wie er 3.500 overlijden. Daarmee is sepsis de belangrijkste doodsoorzaak op de intensieve zorg in Nederland. We willen in België een nationaal plan om deze ernstige ziekte aan te pakken, om het aantal overlijdens te reduceren en om de lange termijnklachten te beperken.”

Snelle diagnose en behandeling zijn essentieel

Een eerste stap is een juist beeld krijgen van het probleem in België via een performant dataverzamelingssysteem; de ziekte opsporen is echter niet eenvoudig en gebeurt vaak in een laat stadium.  De symptomen van sepsis lijken erg op de symptomen van een infectie zonder sepsis, zoals bijvoorbeeld een griep. Bijkomend is er op dit ogenblik geen test beschikbaar die de diagnose met 100% zekerheid snel kan bevestigen. Hierdoor wordt de ziekte vaak in een laat stadium herkend, wat de overlevingskansen of een volledig herstelproces doet verminderen.”

De indieners willen in het nationaal plan richtlijnen en maatregelen opstellen om sepsis in een vroeg stadium te kunnen detecteren en de behandeling snel op te starten: “Momenteel overlijdt 1 op 5 patiënten, ook als ze behandeld worden. Wie overleeft, kan herstellen, maar kan ook een tijd lang of zelfs levenslang een aantal klachten blijven behouden zoals vermoeidheid, spierzwakte, concentratie- en geheugenproblemen, zenuw- en gewrichtspijn, een slechte weerstand, enzovoort. Daarom zijn vroegtijdige detectie en behandeling zo noodzakelijk.”

“Verder willen we een opleidingscampagne gericht op gezondheidswerkers en een informatie- en sensibiliseringscampagne voor het groot publiek. Op die manier worden het bewustzijn en de kennis van de ziekte vergroot wat moet leiden tot vroegere detectie. Op die manier kan de behandeling ervan veel sneller opgestart worden, wat de overlevingskansen verhoogt”, meent De Caluwé.

Ten slotte willen de Kamerleden ook een researchcentrum in België om meer wetenschappelijk onderzoek en data over sepsis te verzamelen: “Zo komen we te weten hoe we de ziekte sneller en beter kunnen aanpakken, maar kunnen we ook de ziekte in België in kaart brengen.”

Wat in het plan moet komen (aanbevelingen):

1.    Dataverzameling: huidige stand van zaken in België met betrekking tot de prevalentie van sepsis, de huidige behandeling van sepsis, de overlijdens als gevolg van sepsis.

2.    Voorlichtingscampagne voor gezondheidswerkers en groot publiek over het vroegtijdig herkennen en behandelen van sepsis.

3.    Multidisciplinair samenwerkingsverband “Nationaal Sepsis netwerk” bestaande uit experts uit alle domeinen die te maken hebben met sepsis. Dit netwerk:

-       formuleert adviezen en aanbevelingen en

-       evalueert de maatregelen van het nationaal plan.

4.    Opstellen van richtlijnen voor een vroege diagnostiek en tijdige behandeling.

5.    Opstart research centrum over sepsis in België.

6.    Permanente bijscholingsprogramma’s voor zorgverleners.

7.    Specifieke maatregelen om tijdig sepsis bij patiënten te herkennen door te werken met een waarschuwingssysteem dat bij volwassen patiënten de klinische achteruitgang detecteert (NEWS-score).

8.    Ontwikkeling van een zorgtraject en nazorgtraject.
 

Dr. Ken Dewitte reageert enthousiast: “Als spoedarts weet ik dat het zeer snel toedienen van gerichte en gecoördineerde zorg van primordiaal belang is bij een patiënt met sepsis. Een initiatief zoals dat van mevr. Muylle en dhr. De Caluwé kan sepsis op de politieke agenda zetten om tot een concreet actieplan te komen, net zoals er onder andere een zorgplan voor beroerte bestaat. Ik kan dit alleen maar toejuichen!”

> Lees ook: "Naar een nationaal actieplan" (dr. Ken Dewitte)