"Toen ik afstudeerde als arts, heb ik een eed afgelegd: ik zou niet schaden. Ik vrees, geachte minister, dat ik me daar in de huidige situatie niet aan zal kunnen houden. Als u het mij vraagt, voldoet de huidige teststrategie niet meer aan de normen voor effectiviteit, veiligheid en economisch verantwoord voorschrijven. Ik vraag u dan ook om het testbeleid te herzien." Dat schrijft dr. Geijsels in een open brief die al door zowat 200 collega's werd getekend.

Beste meneer de minister,

Het is begin oktober. Voor u betekent dat het opstellen van de begroting, voor ons als huisarts betekent dat het begin van het infectieziektenseizoen. Wat dat betreft hebben we mogelijk een gemeenschappelijke bezorgdheid: is het huidige testbeleid effectief en economisch verantwoord? En is dit het juiste antwoord op de vraag: hoe houden we de COVID-19-pandemie in deze fase onder controle?

Het is een jaarlijks wederkerend fenomeen dat vanaf oktober de consultaties omwille van luchtwegklachten enorm pieken. Als ik de cijfers van de griepsurveillance van Sciensano erop na sla, gaat het om gemiddeld 1500 consultaties / week / 100 000 inwoners. Niets nieuws, dat kunnen we aan. Maar die 1500 consultaties zijn wel slechts het topje van de ijsberg van iedereen die op dat moment een luchtweginfectie heeft. Wie zich goed genoeg voelt, gaat niet naar de dokter. Maar dit jaar, omwille van de huidige teststrategie, moet die hele ijsberg bij de huisarts langsgaan voor een COVID-19 test. Als ik die cijfers omzet naar onze praktijk, verwacht ik dat we tegen eind oktober minstens 50% van onze tijd bezig gaan zijn met COVID-19 testing.

Als arts, en huisarts bij uitstek, zijn we opgeleid om wetenschappelijk na te denken, om rationeel om te springen met de middelen in onze gezondheidszorg en bovenal om geen kwaad te berokkenen met onze behandelingen en onderzoeken. U kan het me dan ook niet kwalijk nemen, dat ik de huidige teststrategie aan diezelfde wetenschappelijke en economische analyse onderwerp.

Een eerste vraag die we ons moeten stellen is uiteraard: is deze teststrategie nog effectief? Alle maatregelen die de afgelopen 18 maanden genomen zijn, hadden één heel duidelijk doel voor ogen: voorkomen dat onze gezondheidszorg zou bezwijken onder de last van COVID-19 patiënten. Voorkomen dat er doden zouden vallen door het virus zelf, maar ook door het uitstellen van de overige zorg. Als wij meer dan 50% van onze tijd bezig zijn met wissers afnemen, kunnen we niet onze andere taken doen: preventie, opvolging van chronische ziekten, psychosociale ondersteuning, begeleiding bij het levenseinde, … De huidige strategie zal de eerste lijn de komende maanden net doen vastlopen, met alle negatieve effecten voor de volksgezondheid tot gevolg.

Bovendien, in een samenleving waar bijna alles weer mag en waar alle virussen weer vrijelijk kunnen circuleren, draagt het huidige test- en quarantaine beleid daar bij aan een beperking van de circulatie van het virus? Is het überhaupt nog wenselijk om de circulatie te beperken? Want al wie niet gevaccineerd is, zal vroeg of laat besmet worden. En eens ze besmet zijn geweest, zijn ze (al is het maar tijdelijk) immuun en verhoogt onze groepsimmuniteit.

Er is natuurlijk nog het wetenschappelijk belang van het testen. Want: meten is weten. Hoe kunnen we deze epidemie opvolgen, als we niet iedereen testen? Hoe weten we wanneer er nieuwe maatregelen getroffen moeten worden als we niet de vinger aan de pols houden? Wel, het lijkt me dat we wat dat betreft gerust kunnen betrouwen op het aantal ziekenhuis opnames. In het verleden bleek steevast dat een stijging in positieve gevallen ambulant, een paar weken later gevolgd werd door een stijging van de ziekenhuisopnames. En zeg nu zelf, wanneer hebben we de laatste keer ingegrepen bij een stijging in de ambulante infecties alleen? Maatregelen worden enkel verscherpt, als de ziekenhuisopnames stijgen.

Zijn er ongewenste effecten aan dit testbeleid?

Als ik kijk naar alle patiënten die ik wekelijks test, merk ik meer en meer een “testmoeheid” op. Mensen kijken er tegenop om alweer getest te worden. Ze stellen hun consultaties uit, waardoor er meer kans is op gemiste diagnoses en complicaties van bv longontsteking, abces, appendicitis, … Ook de kwaliteit van de arts-patiënt relatie gaat achteruit, omdat de bekommernis van de patiënt (“ik ben ziek en wil genezen”) niet overeenkomt met die van de arts (“ik moet deze patiënt testen en formulieren invullen”).

Is deze strategie economisch verantwoord?

De huidige kostprijs van een PCR-test is ongeveer 50 euro, los van de kost om deze te laten afnemen. Als we gaan naar 1500 consultaties (behouden schatting)/100.000 inwoners / week, spreken we over 8.250.000 euro / week. En dit is nog zonder alle testen bij asymptomatische mensen. In tijden van economische crisis, is dat geld dat op heel veel andere plaatsen nuttiger besteed kan worden. En natuurlijk is er nog de menselijke kost bij de artsen. Al anderhalf jaar staan wij huisartsen in de vuurlinie. Ik zal niet zeggen dat we het zonder klagen doen, maar al anderhalf jaar springen wij als u zegt “Spring!”. Gaan we de ene dag naar rechts en de volgende naar links en proberen we telkens opnieuw onze patiënt ervan te overtuigen dat dat de juiste kant is. Maar onze rek is op. Al deze testen betekenen voor ons extra uren op het werk, extra wachten en veel minder voldoening.

Ik besluit hieruit dat het huidige testbeleid in het beste geval een marginaal positief effect heeft, in het slechtste geval werkt het contraproductief. Het heeft veel nevenwerkingen en kost ons elke week miljoenen euro’s. Als het testbeleid een geneesmiddel was, zou het dan terugbetaald worden? In dit geval wordt het niet alleen terugbetaald, maar ben ik als arts ook nog eens verplicht het voor te schrijven, binnenkort aan minstens 50% van mijn patiënten.

Dit is natuurlijk maar mijn mening. Ik ben geen viroloog, epidemioloog, econoom, laat staan een minister. Ik ben een huisarts. Maar als huisarts ben ik het gewoon om te gaan met onzekerheden, mijn portie gezond verstand te gebruiken en de mens in zijn geheel te behandelen. We kunnen niet het ene orgaan behandelen, zonder het andere uit het oog te verliezen. En net zoals een lichaam niet alleen uit een hart of longen bestaat, bestaat onze maatschappij niet enkel uit deze pandemie. En zo is het uw taak als minister, en bij uitbreiding de taak van de gehele regering, om af te wegen of de behandeling van het ene probleem, geen reeks andere, en grotere problemen veroorzaakt.

Toen ik afstudeerde als arts, heb ik een eed afgelegd: ik zou niet schaden. Ik vrees, geachte minister, dat ik me daar in de huidige situatie niet aan zal kunnen houden. Als u het mij vraagt, voldoet de huidige teststrategie niet meer aan de normen voor effectiviteit, veiligheid en economisch verantwoord voorschrijven. Ik vraag u dan ook om het testbeleid te herzien.

Alvast bedankt,

Dr. Marieke Geijsels Huisartsengroep Ter Linden Edegem

> Testbeleid vergt enorm veel werk van wachtposten

Hieronder de lijst van de huisartsen die deze brief mee willen ondertekenen.

1 Dokter Diane Abel Ekeren

2 Dokter Katrien Adriaensen Lint ICHO vzw

3 Dokter Veerle Adriaenssens Mortsel

4 Dokter Klara Ampe Reet

5 Dokter Jasmien Anthonissen Ekeren HAIO

6 Dokter Katlijne Baetens Edegem

7 Dokter Evelien Bartels Weerde

8 Dokter Buelens Bea Bevel

9 Dokter Annelies Belmans Wilsele

10 Dokter Roxanne berghs Aartselaar

11 Dokter Kris Bleys Rumst

12 Dokter Katrien Bols Hove

13 Dokter Jo Borremans Veltem-Beisem

14 Dokter Areski Boumendil Waregem

15 Dokter Eline Braet Mortsel

16 Dokter Janiek Brulmans Oelegem

17 Dokter Stefan Bruylants O.L.V.-Waver

18 Dokter Charlotte Buelens Antwerpen

19 Dokter Marianne Busschots Kontich

20 Dokter Dorien Caremans Ekeren

21 Dokter Kathleen Carnas Herentals

22 Dokter Yet Ceulemans Antwerpen

23 Dokter Geerts Chara Berchem

24 Dokter Filip Charlier Binkom

25 Dokter Ling Chow Onze-Lieve-Vrouw-Waver

26 Dokter Frances Christiaens Tildonk

27 Dokter Jasper Cleemput Edegem HAIO

28 Dokter Marie Coenen Berlaar

29 Dokter Sarah Coox Edegem

30 Dokter Sabine Coppens Rijmenam

31 Dokter Katrien Cordemans Antwerpen

32 Dokter Raf Coremans Antwerpen HAIO

33 Dokter Myrjam Cramm Antwerpen

34 Dokter Michel Creemers Lint

35 Dokter Marleen Daelman Edegem

36 Dokter Tim De Boeck Merksem HAIO

37 Dokter Sofie De Ferm Edegem

38 Dokter Herman De Laet Kontich

39 Dokter Louis De Nys Sint-Amandsberg

40 Dokter Jozefien De Rooze Antwerpen

41 Dokter Liese De Smyter Lint

42 Dokter Tamara Degrave Antwerpen voorzitster huisartsenwachtpost Brabo

43 Dokter Wouter Demerre Lichtaart mSPOC van ELZ Middenkempen

44 Dokter Nathalie Depoortere Duffel

45 Dokter Aaron Devos Sint-Niklaas WGC De Vlier

46 Dokter Gunther D'hanis Hemiksem

47 Dokter Tine Dietvorst Edegem

48 Dokter Jonas Docx Westerlo

49 Dokter Lens Dommicent Duffel

50 Dokter Herman Everaert Mortsel

51 Dokter Liesje Eyckmans Antwerpen voorzitter HAK Minerva

52 Dokter Hanne Fonderie Bonheiden

53 Dokter Stijn Geysenbergh Brecht

54 Dokter Jos Gobert Antwerpen

55 Dokter Filip Goossens Nijlen

56 Dokter Mattijs Govaerts Antwerpen-Berchem

57 Dokter Jesse Govaerts Antwerpen

58 Dokter Stefanie Heremans Rijmenam

59 Dokter Nathalie Heylen Herentals

60 Dokter Kristof Hillemans Lint

61 Dokter Hilde Hofkens Antwerpen

62 Dokter Evelyne Housiaux Boechout

63 Dokter Sophie Huyghe Kontich

64 Dokter Anneleen Huyghebaert Putte

65 Dokter Ingeborg Jacobs Broechem

66 Dokter Pieter Janssens Edegem

67 Dokter Lene Janssens Betekom

68 Dokter Ilse Janssens Grobbendonk

69 Dokter Stephanie Johanns Tildonk

70 Dokter Koen Kefel Zandvliet

71 Dokter An Kerckhofs Berchem

72 Dokter Bernadette Kerremans Beerzel

73 Dokter Geert Klaasen Ravels (Hagra)

74 Dokter Jaques Kluijtmans Deurne

75 Dokter Rob Korstanje Ekeren

76 Dokter Abigail Lafaille Kontich

77 Dokter Marie Lambrecht Eppegem

78 Dokter Martine Lembrechts Mortsel

79 Dokter Sofie Lemmens Kontich

80 Dokter Marian Lenaerts Edegem

81 Dokter Luc Lenaerts Edegem

82 Dokter Leen Leroy Wilsele

83 Dokter Wilfried Leuridan Mortsel

84 Dokter Bert Leysen Broechem

85 Dokter Grace Lie Hove

86 Dokter Charlotte Loos Edegem

87 Dokter Julie Luyssen Binkom

88 Dokter Benjamin Lybaert Lier

89 Dokter Jitse Maes Liezele

90 Dokter Carlo Malfait Berlaar

91 Dokter Gerda Mathieu Edegem

92 Dokter Katelijne Maus Antwerpen

93 Dokter An Maximus Kontich

94 Dokter Jana Meers Deurne

95 Dokter Annemie Meesschaert Putte

96 Dokter Paul Melis Edegem

97 Dokter Mattia Merckx Tremelo

98 Dokter Marlies Metsu Haacht

99 Dokter Annemie Michiels Antwerpen

100 Dokter Hilde Moerman Lauwe

101 Dokter Renilt Moons Kontich

102 Dokter Sofie Morcel Lier

103 Dokter Leen Naessens Gent

104 Dokter Marion Neyrinck Hove

105 Dokter Sofie Nijs Putte

106 Dokter Britt Nobus Kontich

107 Dokter Leen Nouwen Wilsele

108 Dokter Lise Nys Leuven

109 Dokter Thierry Op de beeck Kortrijk-Dutsel wachtpost Oost Brabant VZW Khobra

110 Dokter Filip Otten Kontich

111 Dokter Stephanie Pauwels Poederlee

112 Dokter Sofie Peeters Lier

113 Dokter Jasna Peeters Mortsel

114 Dokter Juna Peeters Antwerpen

115 Dotker Ann Pilaet Oelegem

116 Dokter Marleen Plettinx Hove

117 Dokter Pieter Provinciael Lint

118 Dokter Enid Raats Lint

119 Dokter Roy Remmen Baarle-Hertog

120 Dokter Koen Roelandts Tildonk

121 Dokter Inge Roes Poederlee

122 Dokter Nathalie Saeys Lier

123 Dokter Christine Seberechts Westerlo

124 Dokter Miek Smeets De Heuvel, Boechout ACHG Leuven

125 Dokter Laurens Snoep Kontich

126 Dokter Eveline Somers Hove

127 Dokter Willem Spaas Olen

128 Dokter Miek Spileers Leuven

129 Dokter Michail Spyrantis Kessel-lo

130 Dokter Johanna Staes Berlaar

131 Dokter Hilde Stoffelen Edegem

132 Dokter Reinhilde Storms Edegem

133 Dokter Machteld Storms Kontich

134 Dokter Philippe Sysmans Onze lieve vrouw Waver

135 Doker Heleen Thijs Merksem

136 Dokter Noortje Van Bourgognie Antwerpen

137 Dokter Hanne Van Camp Deurne

138 Dokter Jan Van de Moortel Schaffen

139 Dokter Martine Van den Eynde Kontich

140 Dokter Kim Van der Cam Kontich

141 Dokter Yasmine Van der Eeken Wijgmaal

142 Dokter Chris Van der Mullen Leuven verantwoordelijke 1733 telefonische triage

143 Dokter Sylke Van Dierdonck Laken

144 Dokter Karen Van Doorslaer Boechout

145 Dokter Sara Van Gorp Wijnegem

146 Dokter Tine Van Haegenborgh Antwerpen

147 Dokter Jolien Van Herbruggen Kontich

148 Dokter Steven Van Herck Kontich

149 Dokter Elsbeth Van Herck Rijmenam

150 Dokter Katrien Van Houdt Herentals

151 Dokter Ilke Van Immerseel Hove

152 Dokter Michel Van Lint Hoboken

153 Dokter Eva Van Meerbeeck Edegem

154 Dokter Lynn Van Reet Lier

155 Dokter Noor Van Riel Borgerhout

156 Dokter Saar Van Soom Edegem

157 Dokter Kristel Van Tichelt Lint

158 Dokter Eline Van Tilburgh Mortsel

159 Dokter Ilse Van Wichelen Putte

160 Dokter Nele Vancaudenberg Sint Joris Weert

161 Dokter Olivia Vandecasteele Antwerpen

162 Dokter Sara Vanderauwera Grobbendonk

163 Dokter Sanne Vanhees Beringen

164 Dokter Koen Venus Duffel

165 Dokter Magali Vercammen Nijlen

166 Dokter Filip Verdurme Hove

167 Dokter Tine Verhelst Edegem

168 Dokter Marc Verheyen Herentals

169 Dokter Koen Verhofstadt Gent CRA in vzw Domino, Tichelrei 3, 9000 Gent

170 Dotker Eline Vernieuwe Antwerpen

171 Dokter Marie Verschaeve Waasmunster

172 Dotker Jef Verstappen Lier

173 Dokter Hilde Vervoort Boechout

174 Dokter Katrien Verwilligen Sint Amandsberg

175 Dokter Ilse Vindevogel Boechout

176 Dokter Andre Waerebeek Mortsel

177 Dokter Saskia Wille Liezele Voorzitter Eerstelijnszone Klein-Brabant Vaartland

178 Dokter LaureAnne Willekens Schoten

179 Dokter Hannah Willems Poederlee (Lille)

180 Dokter Philippe Williams Edegem

181 Roos Wouters directeur khobra, wachtpost/admin verantwoordelijke triagepost Oost Brabant vzw

182 Dokter Yves Wouters Herentals