Een keizersnede zonder toestemming van de moeder moet soms kunnen. Het ongeboren kind heeft ook rechten, stellen artsen en juristen in het Nederlandse vakblad Medisch Contact. Instemming van de moeder is weliswaar belangrijk, maar niet per se doorslaggevend.

De groep artsen en juristen pleit voor een 'ad hoc rechterlijk oordeel'.

Een paar keer per jaar gebeurt het in een ziekenhuis dat een moeder een keizersnede weigert, tegen de indicaties in. Daarmee brengt ze zichzelf en haar kind in gevaar. Wettelijk mag een keizersnede niet worden uitgevoerd zonder toestemming van de zwangere vrouw in kwestie. De Nederlandse Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst biedt geen ruimte voor een behandeling onder dwang. Ook niet als er een belang van een ander, zoals het ongeboren kind, in het spel is. Het recht op zelfbeschikking en het recht op lichamelijke integriteit staan in de weg.

Tweemanszaak

Sommige juristen en artsen ontwaren daarin een juridische lacune. De cruciale vraag is of er hier sprake is van een ‘solozaak’ die alleen de moeder aangaat. Nee, vinden de artsen en juristen, die zich hebben verenigd in de ‘Beraadsgroep rechtspositie van het kind vóór de geboorte’. De geboorte kan immers uit ‘medisch oogpunt’ worden gezien als een ‘tweemanszaak’, een gezamenlijk belang van moeder en nog niet geboren kind.

Een weigering van de moeder om een keizersnede te laten uitvoeren hoeft geen eindpunt te zijn, vinden zij. Niet dat ze de moeder buiten spel willen zetten. Maar namens het ongeboren kind kan de rechter toestemming voor een sectio worden gevraagd. De beraadsgroep adviseert artsen die met een dergelijke vraag worden geconfronteerd om voortaan de rechter te bellen. ‘Daarmee wordt de beslissing als het ware uit handen getrokken van de betrokkenen, moeder, arts en foetus, met als resultaat een bindende rechterlijke uitspraak.’

‘Als een arts naar de rechtbank heeft gebeld - die zich dan naar de verloskamer moet begeven - en wegens tijdnood niet op de rechter kan wachten, kan hij tot een spoedingreep overgaan, die daarna alsnog met terugwerkende kracht kan worden gehonoreerd.’, heet het. Een grensverleggende handelswijze die voor discussiestof zorgt.

P.S.