Bijna een derde van de 93 ziekenhuizen die chirurgische ingrepen uitvoerden voor longkanker in 2014, hebben er minder dan 10 per jaar op de teller. 17 instelllingen zelfs hooguit vijf. Deze resultaten zetten eens te meer de kwestie van de activiteitsdrempels en van referentiecentra op de kaart. Het Intermutualistisch Agentschap (iMA) publiceert het aantal interventies per ziekenhuis om patiënten aan te zetten tot een goede ziekenhuiskeuze.

IN zijn rapport N266 B publiceerde het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) een reeks van 23 kwaliteitsindicatoren voor de diagnose en de behandeling van longkanker.  Opnieuw blijkt dat de sterfte na de operatie van een longkanker hoger ligt in ziekenhuizen waar jaarlijks minder dan 10 van dergelijke ingrepen worden uitgevoerd. De helft van de ziekenhuizen (44/89) in ons land blijkt deze drempel niet te halen. Amper negen ziekenhuizen voeren de ingreep minstens 40 keer per jaar uit, onderstreept het KCE.

"Zeer zorgwekkend", vindt het Intermutualistisch Agentschap (IMA), "want in die ziekenhuizen heb je dubbel zoveel kans om te sterven als in ziekenhuizen die meer ingrepen uitvoeren volgens het KCE. " De mortaliteit voor longkankerchirurgie is na zestig dagen dubbel zo groot in centra die jaarlijks minder dan 10 operaties uitvoeren als in centra die er meer uitvoeren. Anders gezegd, in ziekenhuizen met een klein aantal ingrepen heb je de helft minder kans om na zestig dagen nog in leven te zijn."

"Ook na een jaar zien we dat de overlevingskansen voor een longkankeringreep het laagst zijn in ziekenhuizen met minder dan tien operaties. Des te opmerkelijker, aangezien het net de ziekenhuizen met veel ingrepen zijn die de meest ernstige gevallen behandelen."

"‘Het KCE, de ziekenfondsen en het College voor Oncologie pleiten er, in het belang van de patiënt, al meer dan tien jaar voor om complexe kankerchirurgie te concentreren in gespecialiseerde centra’,zegt IMA-voorzitter Luc Van Gorp. ‘Alle ons omringende landen hebben al lang een minimum aantal ingrepen ingevoerd. In België bleven deze oproepen tot nog toe zonder resultaat.  Net om die reden maken wij vandaag de cijfers over het aantal ingrepen per ziekenhuis bekend. Public disclosure kan een zaak zijn van levensbelang."

Daarom zijn deze cijfers nu ook permanent beschikbaar in de IMA-Atlas en zullen ze jaarlijks worden geactualiseerd.’ Dat de bekendmaking van de cijfers per ziekenhuis positieve gevolgen kan hebben, blijkt uit de cijfers voor andere complexe kankeringrepen. Voor slokdarmchirurgie maakten de ziekenfondsen in 2012 voor het eerst de volumes publiek. Het aantal ziekenhuizen dat de ingreep uitvoert, is tussen 2012 en 2014 gedaald van 67 naar 55.

Het IMA is tevreden dat minister Maggie De Block de concentratie van kankerchirurgie in haar beleidsverklaring heeft opgenomen. Het betreurt echter dat de invoering vele jaren zal duren waardoor veel patiënten ondertussen niet de beste zorg krijgen. ‘Wij roepen de minister op om in het belang van de patiënt onverwijld een minimumdrempel van minstens tien ingrepen in te voeren voor kankerchirurgie bij onder andere slokdarmkanker, pancreaskanker en longkanker’, gaat Luc Van Gorp verder. ‘We vragen aan het college van oncologie om in afwachting van deze regelgeving op het terrein afspraken te maken om deze concentratie van kankerchirurgie te bepleiten en te realiseren.’ Wij raden de huisartsen aan om nog enkel te verwijzen naar centra die voldoende aantallen kankerchirurgie uitvoeren. 

De atlas laat de volgende top-tien zien voor 2014: